Chính phủ đã đồng ý với đề xuất của Bộ Công an về việc quản lý giấy phép lái xe theo hướng lái xe được cấp 12 điểm/năm và bị trừ dần khi vi phạm, hết 12 điểm phải thi lại. Vấn đề này tuy mới mẻ ở Việt Nam nhưng với nhiều nước trên thế giới, hình thức quản lý này đã được áp dụng từ lâu.
Theo thống kê, hiện tại có khoảng 26 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đang áp dụng phương pháp quản lý giấy phép lái xe theo cách tương tự. Nhà chức trách sẽ đưa ra biện pháp treo bằng lái tạm thời từ 6-24 tháng hoặc tước hoàn toàn bằng lái khi đạt đến mức ngưỡng điểm phạt đã quy định.
Anh: Tước bằng lái nếu bị trừ 6 điểm trong 2 năm
Tại Anh, cơ quan quản lý sẽ tính điểm phạt đối với các lỗi vi phạm giao thông nghiêm trọng. Số điểm này sẽ bị cộng dồn trong vòng ba năm, nếu tài xế bị phạt quá 12 điểm thì sẽ bị treo bằng lái 6 tháng, tái phạm lần thứ hai thì sẽ bị treo bằng 12 tháng, tái phạm lần thứ ba sẽ là treo bằng 2 năm. Nếu so sánh, cách tính điểm tại Anh sẽ ngặt nghèo hơn ở Việt Nam do phải cộng dồn cả 3 năm, trong khi tại Việt Nam cứ đầu năm tài xế lại được cấp đủ 12 điểm.
Hơn 9.500 người tại Anh bị treo bằng vì bị quá 12 điểm. Ảnh: activacontracts |
Theo thông tin đăng tải trên website của Chính phủ Anh, sau khi hết thời gian treo bằng, người vi phạm tại Anh sẽ phải nộp đơn để xin lại giấy phép lái xe kèm theo mức phí từ 50-90 bảng. (1,5-2,7 triệu).
Tuy nhiên, đối với những người mới có bằng lái (dưới hai năm) mà đã bị phạt quá 6 điểm, thì sẽ bị tước hẳn bằng lái và phải thi lại bằng lái xe từ đầu.
Giải thích cho việc này, chính phủ Anh cho rằng những thanh niên trẻ có xu hướng phạm luật nhiều hơn và tỷ lệ thiệt mạng cao khi tham gia giao thông nên phải có biện pháp nặng tay, đồng thời cũng là cách để bảo vệ những đối tượng này.
Chính sách của Anh cũng để ngỏ lối thoát cho những người có hoàn cảnh khó khăn, người vi phạm sẽ không bị treo bằng lái nếu chứng minh được việc bị tước bằng lái sẽ khiến cho họ bị mất việc, mất nơi ở, ảnh hưởng đến con cái hoặc họ không đủ sức khỏe để sử dụng các phương tiện giao thông công cộng như xe khách, tàu điện ngầm.
Theo thống kê công bố vào tháng 4/2020, tại Anh đã có gần 9.500 trường hợp vi phạm quá 12 điểm bị treo bằng hoặc tước bằng lái.
Đức: Tịch thu bằng lái khi chạm ngưỡng 8 điểm
Sử dụng rượu bia khi đi xe đạp tại Đức cũng bị phạt điểm. Ảnh: DW |
Theo thông tin công bố trên website KBA của cơ quan Vận tải cơ giới Liên Bang Đức, người dân nước này chỉ cần chạm ngưỡng phạt 8 điểm là đã bị tịch thu bằng lái. Và những điểm phạt này tồn tại rất lâu trên hệ thống dữ liệu, có thể kéo dài từ 2,5 năm đến 10 năm tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm.
Dễ thấy, điểm phạt tại Đức "khó tẩy" hơn Việt Nam rất nhiều. Sau thời gian treo bằng (có thể kéo dài đến 5 năm), các tài xế phải trải qua các bài kiểm tra phức tạp, kể cả kiểm tra về tâm lý để có thể lấy lại bằng lái. Điều thú vị là tại Đức luật này áp dụng cho cả người đi xe đạp. Ví dụ, hành vi điều khiển xe đạp khi đang say xỉn có thể bị phạt 3 điểm.
Italy: Người dân được cấp tối đa 30 điểm bằng lái
Tài xế ở Italia có thể tích được 30 điểm vốn nếu chấp hành luật (Ảnh: PoliziaMunicipaleOnline) |
So với các quốc gia khác tại châu Âu, hệ thống tính điểm phạt của Italia có phần dễ thở hơn. Mỗi người dân được cấp 20 điểm để làm vốn. Nếu chấp hành tốt luật giao thông, các tài xế sẽ được thưởng thêm 2 điểm sau 2 năm, số điểm tối đa mỗi người nhận được là 30 điểm, khi nào dùng hết điểm mới bị thu bằng lái và thi lại bằng lái mới.
Tuy nhiên, có những lỗi nặng như uống rượu khi lái xe bị phạt tới 10 điểm, tài xế chỉ cần vi phạm 2 lần là đủ bị tước bằng.
Hệ thống điểm phạt của Italy được áp dụng từ năm 2003 và có hiệu lực cả với người nước ngoài sinh sống tại quốc gia này.
Mỹ: Bị trừ điểm nhiều, phí bảo hiểm xe càng cao
Tại Mỹ, tùy theo từng bang mà cách tính điểm phạt lại khác nhau. Theo trang thông tin về an toàn công cộng của bang Arizona, người vi phạm tại bang này nếu dính 8 điểm trong một năm mới bị treo bằng lái. Tuy nhiên luật của bang này quy định lỗi uống rượu bia khi lái xe bị phạt rất nặng, chỉ một lần vi phạm cũng đủ bốc hơi 8 điểm quý giá kèm theo các hình phạt tiền, phạt tù và biện pháp quản chế khác.
Trong khi đó, theo trang tư vấn pháp luật giao thông The Ticketclinic của Mỹ, tại bang California, hành vi không tuân theo hiệu lệnh của CSGT bị phạt một điểm, vượt quá tốc độ cho phép bị phạt một điểm, sử dụng rượu hoặc chất kích thích khi lái xe bị phạt hai điểm... Khi người vi phạm bị phạt quá 4 điểm trong 12 tháng, 6 điểm trong 24 tháng hoặc 8 điểm trong 36 tháng thì sẽ bị treo bằng lái.
Tại Mỹ, tiền bảo hiểm xe sẽ tăng mạnh nếu chủ xe đang dính điểm phạt (Ảnh: Matadornetwork) |
Mặc khác, các công ty bảo hiểm tại Mỹ cũng được quyền truy cập cơ sở dữ liệu về những khách hàng đang chịu điểm phạt. Người vi phạm khi muốn gia hạn hợp đồng bảo hiểm sẽ phải chịu mức phí cao hơn bình thường rất nhiều.
Trung Quốc: Thi lại khi bị phạt 24 điểm
Phương thức phạt điểm vi phạm vào bằng lái của Trung Quốc hiện tại khá giống với cách Việt Nam sẽ thực hiện trong thời gian tới. Theo trang tư vấn về pháp luật lái xe quốc tế Idaoffice, ở Trung Quốc, mỗi tài xế cũng sẽ được cấp 12 điểm làm "vốn".
Số điểm này sẽ được cấp mới vào ngày mùng 1 đầu năm. Khi số điểm bị trừ về mức 0, những người vi phạm sẽ bị tịch thu bằng lái. Các tài xế sẽ phải qua một lớp đào tạo về luật Giao thông ngắn hạn 2 tuần ở trung tâm, nộp phạt và làm bài kiểm tra. Sau khi vượt qua bài kiểm tra này mới được nhận lại bằng lái. Trong trường hợp cố tình không đi học, bằng lái sẽ bị hủy ngay lập tức.
Những người bị phạt tổng cộng 24 điểm sẽ phải thi lại cả phần thi thực hành. Ngoài ra, những người mới có bằng lái (dưới 1 năm) mà đã bị trừ quá 12 điểm cũng sẽ bị treo bằng một năm.
Chở quá 20% số hành khách tối đa tại Trung Quốc sẽ bị treo bằng. Ảnh: Reuters |
Giống như tại Mỹ, lỗi say xỉn khi lái xe tại Trung Quốc cũng bị phạt rất nặng, một lần vi phạm cũng bị trừ tới 12 điểm. Ngoài ra, các lỗi vi phạm "một lần cũng mất bằng" tại Trung Quốc còn có: Lỗi lái xe mà không có loại bằng lái thích hợp; Điều khiển xe khách chở vượt quá 20% số lượng hành khách tối đa; Gây tai nạn rồi bỏ trốn; Lái xe không có biển số, biển số giả hoặc bị dán, sửa; Lùi xe, đi ngược chiều trên đường cao tốc hoặc băng qua dải phân cách giữa; Dừng xe khách trên đường cao tốc; Chạy quá tốc độ 20% trên đường đường cao tốc hoặc hơn 50% trên các đường khác khi điều khiển xe tải, xe khách, xe chở hàng nguy hiểm; Điều khiển xe khách, xe chở hàng nguy hiểm liên tục bốn giờ mà không dừng nghỉ hoặc dừng dưới 20 phút.
Có thể thấy, chính phủ Trung Quốc đặc biệt mạnh tay với các phương tiện có mức độ nguy hiểm cao như xe khách, xe tải, xe chở hàng nguy hiểm.