Đối với tai nạn đuối nước, để phòng đuối nước thì điều quan trọng nhất là trẻ phải biết bơi. Bên cạnh đó, trong trường hợp trẻ bị ngạt nước thì điều quan trọng quyết định đến sự sống còn của trẻ chính là việc sơ, cấp cứu đúng cách, kịp thời.
Theo BS Trần Văn Trung - Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu nhi, BVĐK Xanh-Pôn, khi trẻ bị đuối nước, phản xạ đầu tiên là trẻ co thắt thanh quản, tiếp sau đó là phản xạ làm nước và các chất bẩn, dị vật sặc vào phổi dẫn đến suy hô hấp, giảm ôxy máu, thay đổi về khối lượng tuần hoàn dẫn đến tử vong. Nếu cứu được, nguy cơ trẻ bị nhiễm khuẩn ở phổi rất cao. Khi bị đuối nước, thời gian thiếu ôxy của nạn nhân càng dài khả năng tử vong càng cao và di chứng càng nặng nề. Do vậy, đối với trẻ bị đuối nước, việc sơ cứu sớm và đúng cách ngay tại hiện trường là rất quan trọng để cứu sống trẻ và giảm thiểu các di chứng do thiếu ôxy não.
“Việc làm đầu tiên đối với một nạn nhân đuối nước đó chính là phải giải phóng đường thở và cung cấp oxy cho nạn nhân. Theo đó, nếu nạn nhân còn tỉnh giãy giụa dưới nước cần ném cho nạn nhân một cái phao, một khúc gỗ, hoặc một sợi dây để giúp họ lên bờ. Không nên nhảy xuống nước nếu không biết bơi, hoặc không được huấn luyện cách đưa người đuối nước còn tỉnh lên bờ. Nạn nhân lúc này trong tình trạng hoảng loạn, dễ níu chặt lấy bất cứ thứ gì vớ được, kể cả người cứu nạn” - BS Trung hướng dẫn.
Theo BS Trung, ngay sau khi đưa được nạn nhân vào bờ, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ theo các bước: Nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi mặt nước bằng mọi cách; Đặt trẻ nằm ngửa trên nền cứng, khô ráo, thoáng khí; Trường hợp trẻ còn tự thở, cho trẻ nằm nghiêng sang một bên. Cởi bỏ quần áo ướt, giữ ấm. Nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất vì có thể sẽ xảy ra khó thở tái diễn. Trong trường hợp trẻ bất tỉnh, hãy quan sát lồng ngực trẻ có di động hay không. Nếu lồng ngực không di động, tức là trẻ ngừng thở thì phải nhanh chóng thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách đặt nạn nhân nằm ưỡn cổ và nghiêng mình sang bên trái; lau sạch dãi, chất thải hoặc dị vật ở miệng và mũi nạn nhân. Thực hiện hà hơi thổi ngạt bằng miệng ngay lập tức.
Sau khi thổi ngạt 2 cái, cần kiểm tra xem tim trẻ còn đập hay không bằng cách bắt mạch cảnh, bẹn, hoặc áp tai vào lồng ngực bên trái xem có tiếng tim đập không. Nếu không bắt được mạch chứng tỏ tim trẻ đã ngừng đập, cần phải hô hấp nhân tạo kèm theo ép tim ngoài lồng ngực. Sau đó vừa làm vừa đưa trẻ đi cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất.
Không hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực khi vận chuyển tới BV sẽ làm mất thời gian cứu nạn nhân, gây ra di chứng não sau này nếu bệnh nhân còn sống. Điều này là do thiếu oxy ở các tổ chức trong một thời gian dài, đặc biệt là não, bác sỹ khuyến cáo.
Để phòng tránh đuối nước ở trẻ, học sinh cần được dạy bơi lội và biết kỹ thuật sơ cấp cứu để biết tự cứu mình cứu bạn khi bị đuối nước. Bể nước, cống rãnh, miệng giếng... phải có nắp đậy an toàn. Nếu học sinh đi học miền sông nước bằng ghe, thuyền thì cần phải có đồ dùng bảo hộ như phao cứu sinh và có người lớn đi kèm. Trẻ em tắm biển, tắm sông nên mặc áo phao và phải có cha mẹ, người lớn trông coi.