Câu chuyện về nhà bác học 'vô duyên' với Nobel Prize sau 81 lần đề cử

Danh hiệu cao quý duy nhất mà nhà vật lý học hàng đầu Đức Arnold Sommerfeld còn thiếu trong sự nghiệp là Giải Nobel. Ông được đề cử 81 lần trong 33 năm, nhiều hơn mọi nhà vật lý khác, nhưng chưa bao giờ được trao giải thưởng này.
Câu chuyện về nhà bác học 'vô duyên' với Nobel Prize sau 81 lần đề cử
Câu chuyện về nhà bác học 'vô duyên' với Nobel Prize sau 81 lần đề cử - anh 1

Nhà vật lý học hàng đầu Đức Arnold Sommerfeld. Ảnh: Fameimages

Arnold Johannes Wilhelm Sommerfeld (sinh ngày 5 tháng 12 năm 1868 – mất ngày 26 tháng 4 năm 1951) là nhà vật lý lý thuyết người Đức có đóng góp tiên phong trong ngành vật lý nguyên tử và vật lý lượng tử.

Ông là người đã đào tạo rất nhiều nhà khoa học cho thời đại mới của ngành vật lý lý thuyết. Và là người đưa ra hằng số α (hằng số cấu trúc tinh tế) cho vật lý lượng tử.

Danh hiệu cao quý duy nhất mà Sommerfeld còn thiếu trong sự nghiệp là Giải Nobel. Bất kì ai cũng có thể thắc mắc tại sao một nhà khoa học lừng danh đã từng đào tạo rất nhiều nhà khoa học đạt giải Nobel, đồng thời bản thân đã được đề cử 81 lần trong 33 năm, nhiều hơn mọi nhà vật lý khác nhưng chưa bao giờ được trao giải thưởng này.

Năm 1913, nhà vật lý lý thuyết người Đan Mạch Niels Bohr (1885-1962) đưa ra mô hình nguyên tử của Bohr.

Tuy nhiên, mô hình nguyên tử của Bohr quá đơn giản, không thể giải thích tính chất của các nguyên tử có nhiều hơn một điện tử. Mặt khác, vạch quang phổ không xuất hiện chính xác khi một từ trường mạnh tác động lên nguyên tử. Năm 1916, nhà vật lý Arnold Sommerfeld mở rộng mô hình của Bohr và đưa ra thuyết quỹ đạo elip Sommerfeld.

Câu chuyện về nhà bác học 'vô duyên' với Nobel Prize sau 81 lần đề cử - anh 2
Ảnh minh họa

Theo Sommerfeld, electron không chỉ chuyển động trên một quỹ đạo xác định mà các quỹ đạo này có hình dạng khác và quỹ đạo có thể nghiêng khi có mặt từ trường. Điều này đã thêm vào một số trạng thái cho phép có thể có nhiều vạch phổ khác nhau xuất hiện.

Chính vì thế, mô hình nguyên tử này đã mang đến các kết quả gần sát với các giá trị thực nghiệm. Cùng với Sommefeld, Uhlenbock và Goudsmit cũng bổ sung thêm lý thuyết Bohr, về sự lượng tử hoá thành phần mômen động lượng trên một phương xác định, về sự lượng tử hoá spin và từ đó dẫn đến những số lượng tử phụ l, số lượng tử từ ml, số lượng tử spin ms.

Thuyết nguyên tử Bohr-Sommerfeld đã có một đóng góp khá quan trọng trong quá trình phát triển lý thuyết về cấu tạo nguyên tử nói riêng và lý thuyết về các hệ vật lý vi mô nói chung. Tuy nhiên, lý thuyết Bohr cũng chỉ xác định được tần số các vạch quang phổ chứ không tính được cường độ của chúng.

Đối với các nguyên tử nhiều electron, ngay cả đối với trường hợp Heli đứng ngay sau H đều không giải quyết được. Có thể coi thuyết Bohr chỉ là giai đoạn quá độ để đi đến cơ học lượng tử.

Những đóng góp của bản thân ông cho ngành vật lý cũng như công lao đào tạo và bồi dưỡng rất nhiều tài năng xuất sắc sẽ luôn đứng ở vị trí xứng đáng trong lịch sử khoa học.

Trang Ly (T/h)

Xem thêm:

- Sức mạnh của loại vũ khí hủy diệt khủng khiếp nhất nhân loại

- Con người có thể đến tương lai nếu di chuyển nhanh hơn ánh sáng

- Những câu chuyện dí dỏm về Einstein

- Điều gì xảy ra nếu bạn ăn Uranium?

Nhóm nhạc BTS tích cực quảng bá văn hóa Hàn Quốc. Ảnh: Bighit Entertainment
Giới trẻ châu Á kể chuyện văn hóa dân tộc
(Ngày Nay) - Người trẻ châu Á ngày nay không chỉ năng động, sáng tạo mà còn luôn ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Họ đang thổi bùng sức sống mới cho văn hóa truyền thống bằng những cách thức độc đáo và đầy cảm hứng.
Ảnh minh họa
Công an Hà Nội cảnh báo 24 thủ đoạn sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm tài sản
(Ngày Nay) - Theo Công an TP Hà Nội, tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn diễn biến phức tạp, các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động, lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi phạm tội, gây thiệt hại đặc biệt lớn về kinh tế-xã hội.
Tầng lớp tỷ phú, giàu có tìm nơi tận hưởng cuộc sống “xa xỉ thầm lặng”
Tầng lớp tỷ phú, giàu có tìm nơi tận hưởng cuộc sống “xa xỉ thầm lặng”
(Ngày Nay) -  “Quiet luxury” - sự xa xỉ thầm lặng đang phát triển thành xu hướng sống, phong cách tận hưởng mới của giới thượng lưu. Bắt nguồn từ thời trang, xu hướng này “lấn sân” sang lĩnh vực bất động sản và được giới nhà giàu ưa chuộng. Điều này lý giải vì sao phân khu The Miyabi (thuộc Thành phố đảo Hoàng Gia - Vinhomes Royal Island) được săn đón ngay khi vừa ra mắt .
Ảnh minh họa
WHO ra mắt mạng lưới toàn cầu mới giám sát virus corona
(Ngày Nay) -  Ngày 27/3, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ra mắt mạng lưới toàn cầu mới về virus corona CoViNet để phát hiện, theo dõi và đánh giá sớm cũng như chính xác các virus SARS-CoV-2, MERS-CoV và các chủng virus corona mới đe dọa nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng.