Chỉ số ô nhiễm không khí ở Hà Nội báo động: Chuyên gia nói gì?

Các chuyên gia môi trường đánh giá, nguồn lực cải thiện ô nhiễm không khí rất ít ỏi, chưa được quan tâm.
Chỉ số ô nhiễm không khí ở Hà Nội báo động: Chuyên gia nói gì?
Ô nhiễm lên mức nguy hại 
So với hai đợt ô nhiễm không khí gần đây nhất (25-26/8 và 14/9-18/9), lần ô nhiễm không khí hiện tại kéo dài hơn, nghiêm trọng hơn, đặc biệt trong 3 ngày qua. Tại một số thời điểm trong ngày, nhiều điểm đo của Hà Nội lên ngưỡng tím (chỉ số AQI vượt 200). Theo khuyến cáo của Mỹ, không khí ngưỡng tím rất có hại cho sức khỏe tất cả mọi người. Theo phân loại của Việt Nam, khi AQI trên 200, nhóm người nhạy cảm (người già, trẻ em, người mắc bệnh hô hấp) nên ở trong nhà, những người khác hạn chế ra ngoài.
Đáng lưu ý, không khí ô nhiễm theo chu kỳ. Vào tối, đêm và sáng, ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng với chỉ số không khí hầu hết ở ngưỡng đỏ (AQI trên 150, mọi người đều bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm), nhiều điểm lên ngưỡng tím, thậm chí ở mức nguy hại. Tuy nhiên, vào buổi chiều, chất lượng không khí được cải thiện một phần. 
Các chuyên gia môi trường nhận định, đợt ô nhiễm này cộng hưởng bởi đồng thời hai nguyên nhân là nghịch nhiệt bức xạ và đốt rơm rạ. 
Theo TS Dư Đức Tiến, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, những ngày cuối tháng 9, khối không khí lục địa khô chi phối thời tiết các tỉnh thành miền Bắc, thời tiết chủ yếu không mưa, sáng sớm có sương mù, mù nhẹ, trưa và chiều trời nắng. Đây là trạng thái khí quyển khá điển hình cho việc xuất hiện hiện tượng nghịch nhiệt bức xạ vào đêm và sáng sớm. Với việc xuất hiện nghịch nhiệt và tốc độ gió ở miền Bắc khá yếu, trời ít mây, ở tầng khí quyển từ 100-800m hình thành lớp sương mù tầng thấp, ngăn lớp không khí ở dưới xáo trộn và khuếch tán lên tầng khí quyển trên cao.
Cùng với nghịch nhiệt, hoạt động đốt rơm rạ gây ô nhiễm nghiêm trọng khắp các tỉnh Bắc Bộ. Đây cũng là nguyên nhân khiến các tỉnh đồng bằng Bắc bộ ô nhiễm hơn cả thủ đô Hà Nội. Từ sáng 28/9, nhiều điểm đo của hệ thống PAMAir ghi nhận ô nhiễm nghiêm trọng vượt ngưỡng đỏ lên ngưỡng tím, nhất là tại Thái Bình, Hưng Yên, Nam Định, Hải Phòng. “Tại những nơi đốt rơm rạ, nồng độ bụi mịn lập tức tăng đột biến”, ông Hoàng Dũng, người phát triển hệ thống quan trắc PAMAir, chia sẻ.
Theo TS Dư Đức Tiến, hiện tượng nghịch nhiệt có thể tiếp tục đến hết ngày 2/10. Từ ngày 3/10, nghịch nhiệt - một trong hai nguyên nhân gây ô nhiễm chính có khả năng kết thúc do Bắc bộ sẽ chuyển nhiều mây, có mưa rào và dông rải rác.

Đề xuất lập quỹ không khí sạch
Theo GS Phạm Ngọc Đăng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam, nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí của Hà Nội và các tỉnh là do các nguồn giao thông, xây dựng, công nghiệp và hoạt động dân sinh. Trong điều kiện khí tượng không thuận lợi, các nguồn phát thải không phát tán được dẫn đến những đợt ô nhiễm nghiêm trọng như hiện tại.
Ông cho rằng, việc quan trọng nhất là phải ngăn chặn các nguồn phát thải, đặc biệt là giao thông. “Các nước đạt đến tiêu chuẩn Euro 3, Euro 4, Việt Nam hầu hết chưa đạt Euro 3. Lượng phương tiện cá nhân quá nhiều, cần tăng phương tiện công cộng và vệ sinh đường phố. Người dân nên hạn chế ra đường những ngày ô nhiễm nếu không thực sự cần thiết”, ông nói.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, những năm qua, các địa phương thường tập trung kinh phí môi trường cho xử lý ô nhiễm nước, rác thải sinh hoạt mà ít đầu tư cho không khí. “Chúng tôi ước tính, kinh phí xử lý cho ô nhiễm không khí chỉ bằng 1/10 so với ô nhiễm nước. Nguồn nhân lực, thiết bị cho lĩnh vực này cũng rất hạn chế. Nhiều nghiên cứu sinh học về ô nhiễm không khí ở nước ngoài nhưng về Việt Nam chuyển sang làm ô nhiễm nước vì không có đất dụng võ”, ông Tùng nói.
Trên diễn đàn về chất lượng không khí, một số chuyên gia đề xuất thành lập quỹ không khí sạch Việt Nam, lấy từ nguồn thu từ các loại thuế, phí môi trường. Theo TS Tùng, thuế môi trường, xăng dầu hiện nay là 4000 đồng/lít nhưng theo luật thì mọi loại thuế, trong đó có thuế môi trường đều hoà vào nguồn ngân sách chung của quốc gia và chi chung.
Ông Tùng cho rằng, có thể hy vọng vào Luật phí và lệ phí bởi qui định thu phí lĩnh vực nào được sử dụng chủ yếu trở lại cho lĩnh vực đó. Tuy nhiên, cần phải có quy định rõ ràng là phí môi trường cho khí thải phải dùng để quản lý không khí địa phương, tránh trường hợp như phí nước thải, nguồn thu đưa về chung ngân sách địa phương, chỉ một số rất ít cho quỹ bảo vệ môi trường khiến hiệu quả không đáng kể.
Trung tâm Nghiên cứu Sáng tạo xanh cũng đề xuất cần nâng cao hiệu quả kiểm soát khí thải bằng công cụ kinh tế. “Chúng ta chưa có phí khí thải, chính sách thuế, phí môi trường chưa rõ ràng”, báo cáo của Trung tâm nêu.
Ngoài ra, để kiểm soát và quản lý hiệu quả các nguồn gây ô nhiễm, Trung tâm kiến nghị cần nghiên cứu, đánh giá mức độ đóng góp của từng nguồn, xác định đâu là nguyên nhân gây ô nhiễm chủ yếu để có những biện phát can thiệp từ nguồn phù hợp. Đối với các ngành có nguy cơ ô nhiễm không khí cao như nhiệt điện than, xi măng, thép, hóa chất, cần có các biện pháp kiểm soát khí thải chặt chẽ hơn.
Theo GS Phạm Ngọc Đăng, Nhà nước cần sớm hoàn chỉnh khung chính sách, pháp luật, các quy định, tiêu chuẩn để người dân, doanh nghiệp thực hiện. 
Theo Tiền Phong
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.