Đây cũng là một hồi chuông cảnh tỉnh hiện tượng vì lòng tham, lợi ích riêng mà lợi dụng dân chủ chà đạp lên pháp luật, coi thường kỷ cương phép nước. Dư luận đòi hỏi phải xử lý nghiêm minh những kẻ cố tình vi phạm pháp luật đồng thời mong muốn cả hệ thống chính trị và người dân địa phương chung sức, chung lòng gắn chặt giữa dân chủ với kỷ cương phép nước để sớm ổn định tình hình, vì sự ổn định, phát triển chung của quê hương, đất nước.
Kiên trì, kiên quyết, xử lý có lý, có tình để tạo sự đồng thuận
Nhìn lại toàn bộ quá trình diễn biến sự việc ở Đồng Tâm mấy năm qua, có thể thấy chính quyền các cấp, các cơ quan chức năng đã xử lý kiên trì, có lý, có tình nhằm tạo sự đồng thuận để giải quyết sự việc tốt nhất. Ngay từ khi xảy ra việc một số người dân tại xã Đồng Tâm vì thiếu hiểu biết pháp luật lấn chiếm trái phép đất quốc phòng, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đã kiên trì tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân. Cùng với đó, các hộ gia đình có quyền lợi hợp pháp tại khu vực sân bay Miếu Môn đã được chính quyền địa phương xem xét, phân loại và đã được đền bù thỏa đáng. Các hộ gia đình có quyền lợi hợp pháp này đồng thuận cao với việc nhận đền bù để di dời, trả lại khu vực đất quốc phòng cho quân đội quản lý, xây dựng các công trình quốc phòng.
Tuy nhiên, đáng buồn là có một số đối tượng không hề có quyền lợi hợp pháp tại khu vực đất quốc phòng được quy hoạch để làm sân bay Miếu Môn, nhưng vì lòng tham đã cố tình kiện tụng, chống đối để hòng trục lợi. Đỉnh điểm của việc chống đối là vào tháng 4/2017, một số đối tượng đã kích động một số người dân tại xã Đồng Tâm bắt giữ 38 người bao gồm cả công an, cán bộ chính quyền, nhà báo. Trong hoàn cảnh đó, chính quyền TP Hà Nội và các lực lượng chức năng đã thể hiện sự kiên nhẫn, mềm mỏng để xử lý tình hình, vào tận thôn Hoành của xã Đồng Tâm để đối thoại với nhân dân địa phương, giải thích, cung cấp thông tin.
Tháng 7-2017, Thanh tra TP Hà Nội đã có Kết luận thanh tra số 2346/KL-TTTP-P5 ngày 19/7/2017, kết luận thanh tra toàn diện về việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước đến nay đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm. Tuy nhiên, ông Lê Đình Kình (đại diện cho một số người dân có khiếu kiện ở xã Đồng Tâm) gửi đơn lên Thanh tra Chính phủ đề nghị giải quyết và xem xét tính chính xác, hợp pháp của kết luận mà TP Hà Nội công bố. Tháng 4-2019, sau khi phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, kiểm tra, Thanh tra Chính phủ có thông báo số 611/TB-TTCP ngày 25/4/2019 khẳng định các nội dung kết luận thanh tra của TP Hà Nội là phù hợp với quy định pháp luật, đảm bảo tính chính xác.
Tuy nhiên, do một số người dân vẫn chưa đạt được sự đồng thuận cao nên sau đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tổ chức thông tin báo chí để làm rõ hơn về nội dung này. Các kết luận thanh tra của Thanh tra TP Hà Nội, Thanh tra Chính phủ đã được công bố, thể hiện rõ diện tích đất quốc phòng tại khu vực xã Đồng Tâm chỉ là một phần trong diện tích 236,7ha được quy hoạch làm sân bay Miếu Môn và có đầy đủ các quyết định từ năm 1980 đến 1992 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) và các bên liên quan, với đầy đủ bản đồ có chữ ký của Chủ tịch UBND các xã giao đất, trong đó có Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm. Như vậy, việc chống đối, đòi quyền lợi của các đối tượng không hề có quyền lợi hợp pháp thuộc khu vực trên là hoàn toàn sai trái.UBND TP Hà Nội, Thanh tra Chính phủ đã 2 lần tổ chức buổi thông tin, đối thoại với người dân để làm rõ kết luận thanh tra vào tháng 8/2019 và tháng 11/2019. Trong các buổi thông tin này, người dân địa phương đã đặt các câu hỏi và được trả lời rõ ràng, cụ thể.Liên quan đến quá trình quản lý, sử dụng đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội, gần 30 cán bộ có hành vi vi phạm đã bị xử lý, trong đó có một số cán bộ bị xử lý hình sự...
Như vậy, trong sự việc này, chính quyền các cấp đã thể hiện sự dân chủ, thận trọng, khách quan, minh bạch, kiên quyết, kiên trì. Chính quyền, cơ quan chức năng, cơ quan pháp luật đã kiên trì thông tin, trao đổi, gặp gỡ, đối thoại, thanh tra, kiểm tra, xác minh, giải quyết kiến nghị. Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã trực tiếp về địa phương đối thoại, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có chỉ đạo, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ trực tiếp trao đổi, cung cấp thông tin. Ngay cả khi sự việc nghiêm trọng 38 người thi hành công vụ bị người dân bắt giữ, việc xử lý cũng đã được thực hiện theo tinh thần có lý, có tình, nhân văn…Sự kiên trì ấy giúp cho những người chưa đồng thuận có thêm thông tin, hiểu rõ đúng sai, thay đổi nhận thức và không ít người từ chỗ hiểu chưa đúng, bị lôi kéo làm sai đã đồng thuận với chủ trương, chính sách đúng của Nhà nước. Một số người có vi phạm pháp luật cũng được tạo điều kiện để sửa sai, rút kinh nghiệm.
Thế nhưng, chính quyền và các cơ quan chức năng cũng thể hiện rất rõ quan điểm kiên quyết giữ vững sự nghiêm minh của pháp luật trong xử lý. Chính quyền đã kiên quyết thực hiện ai sai đến đâu xử lý đến đó và cũng kiên quyết bảo vệ lẽ phải, bảo vệ tài sản Nhà nước, bảo vệ đất quốc phòng, bảo vệ chủ trương triển khai các dự án quốc phòng và lợi ích quốc gia, giữ gìn kỷ cương phép nước.
Với những đối tượng chống đối, cố tình vi phạm pháp luật, chính quyền các cấp và cơ quan chức năng đã kiên trì tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục suốt hai năm qua. Ngay cả khi phát hiện có sự lôi kéo, can thiệp của các thế lực xấu, chính quyền và cơ quan chức năng đã cảnh báo hiện tượng lợi dụng để trục lợi, gây sức ép với chính quyền… Chúng ta đã hết sức kiên trì và khéo léo không để kẻ xấu lợi dụng thổi phồng sự việc, thực hiện âm mưu biến các điểm nóng kinh tế-xã hội thành điểm nóng chính trị. Ngay cả với sự việc diễn ra ngày 9/1/2020, sau hơn 1 tuần các đối tượng nhiều lần gây rối, các lực lượng chức năng vẫn kiên trì triển khai nhiệm vụ gắn với tuyên truyền, thuyết phục. Khi các lực lượng chức năng triển khai các biện pháp bảo đảm an ninh trật tự, bảo vệ các mục tiêu tại khu vực thi công tường rào, các đối tượng đã manh động ném bom xăng, sử dụng lựu đạn, dao phóng... tấn công lực lượng chức năng; song lực lượng chức năng vẫn kiên trì phát loa tuyên truyền, kêu gọi…trước khi phải tiến hành các biện pháp khống chế, bắt giữ...
Đại tá Nguyễn Bình, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hà Nội tường thuật lại sự việc: "Khi các cơ quan chức năng vào cổng làng, các đối tượng tấn công ngay, rất manh động, ném 2 quả lựu đạn, bom xăng. Kế hoạch tấn công và hung khí được các đối tượng khai đã chuẩn bị từ trước đó". Đối tượng Nguyễn Văn Tuyển (xã Đồng Tâm) khi bị bắt đã khai rằng: “Cụ Kình (Lê Đình Kình) chỉ đạo cứ cho 3 thằng chết là phải chạy hết. Anh Công (Lê Đình Công) thì bảo là: Không phải nói nhiều, cứ vào là chết”. Tại hiện trường, cơ quan chức năng đã thu giữ 8 quả lựu đạn, hàng chục dao phóng, 20 chai bom xăng chưa sử dụng và nhiều pháo nổ… Những thông tin trên cùng các hành vi manh động, cố ý giết người thi hành công vụ cho thấy đây là vụ việc vi phạm pháp luật vô cùng nghiêm trọng, có tổ chức tinh vi, có nhiều đối tượng tham gia. Cơ quan công an xác định, các đối tượng tấn công lực lượng chức năng lần này chính là khoảng 30 đối tượng vẫn thường xuyên gây rối trong hai năm gần đây.
Điều đó cho thấy, chính quyền và cơ quan chức năng đã kiên trì đến phút cuối cùng nhưng cũng kiên quyết, kịp thời đấu tranh, xử lý để làm chủ tình hình, bảo vệ các mục tiêu, bảo đảm an toàn sức khỏe, tính mạng cho nhân dân và lực lượng thi công tường rào sân bay Miếu Môn, bảo vệ lợi ích quốc gia, giữ nghiêm kỷ cương phép nước. Sự kiên trì, kiên quyết ấy là quan điểm xử lý đúng đắn, đề cao dân chủ, tạo được đồng thuận xã hội nhưng cũng đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, không để lòng tham, lợi ích cá nhân chà đạp lên pháp luật và lợi ích quốc gia, lợi ích cộng đồng.
Khẩn trương điều tra, xử lý nghiêm minh
Việc những đối tượng vì lòng tham cá nhân, vì sự ích kỷ cục bộ hoàn toàn sai trái mà bỏ qua lợi ích quốc gia, vi phạm pháp luật hết sức nghiêm trọng, giết hại những cán bộ, chiến sĩ công an đang làm nhiệm vụ, cần phải sớm được điều tra và xử lý nghiêm minh.
Trước sự việc nghiêm trọng này, dư luận xã hội rất bàng hoàng, đau xót và thương tiếc 3 cán bộ, chiến sĩ công an đã hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ. Đông đảo nhân dân, nhất là giới luật sư đều cho rằng đây là hành vi vi phạm pháp luật hình sự vô cùng nghiêm trọng. Chúng ta đã có nhiều bài học đau xót từ hiện tượng manh động, thói “bất tuân dân sự”, liều lĩnh chống người thi hành công vụ như các vụ việc ở Tiên Lãng (Hải Phòng), Bình Thuận, Đồng Nai… Những kẻ vi phạm sau đó đều đã bị pháp luật trừng trị, xử lý nghiêm minh nhưng hiện tượng này vẫn có nguy cơ tái diễn do thiếu hiểu biết pháp luật, bị lôi kéo, kích động, trong đó có cả sự lôi kéo, kích động của các thế lực thù địch.
Vụ việc xảy ra ở Đồng Tâm, cho thấy có sự phức tạp, nghiêm trọng, tinh vi và nguy hiểm có một số kẻ cố tình lợi dụng dân chủ, mưu lợi ích không trong sáng, ngoan cố, cố tình vi phạm nghiêm trọng pháp luật, để lại nhiều hậu quả và dư luận xấu, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân vào tinh thần thượng tôn pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, đòi hỏi sự việc phải được khởi tố, điều tra, sớm đưa ra xét xử, trừng phạt nghiêm những kẻ cầm đầu, ngoan cố, táng tận lương tâm, vi phạm cả về đạo lý và pháp lý, đồng thời phân loại với những đối tượng do thiếu hiểu biết hay bị lôi kéo, kích động, biết ăn năn, hối cải... để xử lý được nghiêm minh, có sự răn đe, giáo dục. Làm được như vậy chính là giữ nghiêm kỷ cương phép nước, bảo vệ những cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang ngày đêm xả thân vì dân, vì nước; bảo vệ lẽ phải, bảo vệ cuộc sống yên bình của nhân dân và sự phát triển của đất nước.
Từ sự việc trên, cũng rất cần phải tiếp rút ra những bài học sâu sắc để có những chủ trương, chính sách và biện pháp thực tiễn hiệu quả hơn nâng cao sức mạnh và để bảo vệ các lực lượng chức năng khi thi hành công vụ ở những tình huống, địa bàn khó khăn, phức tạp; phát huy sức mạnh của cả cộng đồng và của cả hệ thống chính trị đẩy lùi các hiện tượng manh động, sử dụng vũ khí tự tạo, vũ khí quân dụng trái phép chống người thi hành công vụ; đẩy lùi hiện tượng "bất tuân dân sự" đang có xu hướng gia tăng. Phải có những chế tài thật sự nghiêm minh và đủ sức răn đe đối với những hiện tượng này.
Những công dân lương thiện cần phải được bảo vệ; những kẻ cầm đầu, ngoan cố, cố tình vi phạm pháp luật cần phải bị lên án và xử phạt nghiêm minh. Có như vậy thì một xã hội thượng tôn pháp luật mới được bảo đảm, mới là bài học cảnh tỉnh cho những kẻ tham lam, ích kỷ, coi thường pháp luật, coi thường tính mạng người khác. Có kiên quyết xử lý những hành vi tội ác, vi phạm pháp luật thì mới bảo đảm một xã hội dân chủ thật sự, an toàn, trật tự, có kỷ cương.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Tư pháp toàn quốc năm 1950 từng căn dặn: “…Pháp luật của ta hiện nay bảo vệ quyền lợi cho hàng triệu người lao động… Pháp luật của ta là pháp luật thật sự dân chủ, vì nó bảo vệ quyền tự do, dân chủ rộng rãi cho nhân dân lao động....”. Nhưng Người cũng nhấn mạnh: “Người nào sử dụng quyền tự do quá mức của mình mà phạm đến tự do của người khác là phạm pháp!”.
Chung sức đồng lòng, sớm ổn định tình hình
Cần phải nhìn nhận rằng, đại đa số người dân tại xã Đồng Tâm vẫn tin tưởng vào chính quyền và lực lượng chức năng, tuân thủ pháp luật. Trong những ngày qua, khi các đơn vị quân đội tiến hành xây dựng tường rào sân bay Miếu Môn, rất nhiều người dân địa phương đã tích cực tham gia góp sức vào việc xây dựng. Tình quân dân được thể hiện rõ. Những kẻ ngoan cố vi phạm pháp luật chỉ là thiểu số rất nhỏ.
Tuy nhiên, cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng chức năng cần tiếp tục tích cực tuyên truyền, phổ biến pháp luật để người dân hiểu, để người dân không bị ảnh hưởng bởi những luận điệu kích động, gây chia rẽ của kẻ xấu. Hiện nay, liên quan đến sự việc tại xã Đồng Tâm, không ít các tổ chức phản động, thế lực bên ngoài muốn can thiệp, kích động để gây rối loạn tình hình, phá hoại sự bình yên ở địa phương. Trên mạng xã hội và một số đài báo nước ngoài đã xuất hiện nhiều thông tin xuyên tạc, kích động, lợi dụng vụ việc Đồng Tâm để chống phá Đảng, Nhà nước. Chúng bịa đặt, kích động làm nóng tình hình, gây hoang mang dư luận; thậm chí vu cho lực lượng công an tấn công, “cướp đất của dân Đồng Tâm ngày giáp Tết”; có ý kiến còn kêu gọi các tổ chức quốc tế can thiệp vấn đề nhân quyền... Đó đều là những luận điệu đổi trắng thay đen, bóp méo sự thật nhằm chống phá, gây rối với động cơ xấu...
Trong lúc này, cả hệ thống chính trị tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức và TP Hà Nội phải vào cuộc, tổ chức đến từng gia đình để lắng nghe ý kiến người dân, giải thích để người dân thêm hiểu, đồng thuận và chung tay góp sức để ổn định tình hình, giúp các cơ quan chức năng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Cần phải tuyên truyền để giúp cho người dân địa phương hiểu rõ rằng: Đất quốc phòng, các công trình quốc phòng là để bảo đảm quốc phòng, an ninh của quốc gia, là lợi ích của quốc gia và cũng là lợi ích của chính họ. Việc ổn định tình hình an ninh, trật tự tại địa phương, nêu cao ý thức tuân thủ pháp luật cũng là để phục vụ người dân, tạo ra môi trường xã hội an toàn, dân chủ, công bằng, văn minh, để người dân an cư lạc nghiệp. Không ai có quyền vì lợi ích riêng, lợi ích nhóm mà chà đạp lên luật pháp. Do đó, mỗi người dân địa phương cần chung tay trong việc bảo đảm an ninh, trật tự tại địa phương, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật để bảo đảm an toàn cho chính bản thân mình, gia đình mình và cộng đồng địa phương.
Cùng với việc tuyên truyền, giải thích cho người dân địa phương cũng cần phải có biện pháp để ngăn chặn các thế lực xấu, thế lực bên ngoài có âm mưu lợi dụng can dự, kích động, xuyên tạc, gây rối loạn tình hình. Đối với vụ việc vi phạm pháp luật tại xã Đồng Tâm, mỗi người dân trên cả nước cần nắm rõ bản chất vụ việc, thể hiện thái độ trách nhiệm trong mỗi phát ngôn, khi sử dụng mạng xã hội.
Trong thời gian qua, ở không ít địa phương đã có hiện tượng lợi dụng dân chủ để coi thường kỷ cương phép nước, chà đạp lên luật pháp. Vụ việc chống đối người thi hành công vụ, đốt phá cơ quan công quyền tại Bình Thuận năm 2018 và nay là vụ việc tại xã Đồng Tâm đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh toàn xã hội về việc phải bảo đảm dân chủ gắn chặt với giữ nghiêm kỷ cương phép nước. Mỗi người cần phải tự xem xét, đặt lợi ích cá nhân, lợi ích cục bộ trong tổng hòa lợi ích của xã hội, của đất nước để từ đó thấy cái gì là hợp lý, cái gì là bất hợp lý. Cái gì tự thấy là bất hợp lý, không đúng quy định của pháp luật thì cần phải tự loại bỏ. Cùng với đó, các nguyện vọng, chính kiến của công dân cần được thể hiện một cách trật tự, tôn trọng pháp luật, bảo đảm an ninh, an toàn cho cộng đồng. Nếu ai cũng nhân danh dân chủ cho mình cái quyền được gây rối loạn, được đốt phá, chống người thi hành công vụ để thể hiện chính kiến thì sẽ không còn bình yên quốc gia, không còn an toàn cho nhân dân. Dân chủ có gắn chặt với giữ nghiêm kỷ cương phép nước thì đất nước mới yên bình, mới ổn định và phát triển được.
Ngày 9/1, Bộ Công an ra thông báo về vụ việc gây rối trật tự công cộng và chống người thi hành công vụ tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
Theo thông báo trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an, từ ngày 31/12/2019, một số đơn vị của Bộ Quốc phòng phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành xây dựng tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn, thành phố Hà Nội theo kế hoạch.
Trong quá trình xây dựng, sáng 9/1/2020, một số đối tượng có hành vi chống đối, sử dụng lựu đạn, bom xăng, dao phóng... tấn công lực lượng chức năng, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng, dẫn đến hậu quả 3 cán bộ chiến sĩ Công an hy sinh, 1 đối tượng chống đối chết, 1 đối tượng bị thương.
Bộ Công an cho biết, các đơn vị chức năng đã khống chế và bắt giữ các đối tượng vi phạm pháp luật nghiêm trọng, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tiến hành xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Hiện nay, các đơn vị liên quan đang tiến hành xây dựng tường rào Sân bay Miếu Môn theo kế hoạch.
