Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thành Sơn đã trả lời phỏng vấn báo chí về kết quả chuyến thăm.
Phóng viên: Xin Bộ trưởng cho biết mục đích, ý nghĩa chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam?
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn: Từ ngày 22 đến 25/11/2021, nhận lời mời của Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thăm chính thức Nhật Bản. Điểm đặc biệt là chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính là chuyến thăm chính thức Nhật Bản đầu tiên của người đứng đầu Chính phủ và Thủ tướng cũng là vị khách nước ngoài đầu tiên của Chính phủ mới của Nhật Bản.
Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam và là đối tác có ảnh hưởng ngày càng lớn trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Nhìn lại gần 50 năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao và đặc biệt hơn 30 năm Việt Nam tiến hành công cuộc đổi mới, Nhật Bản luôn tích cực tham gia hỗ trợ, đồng hành với Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế-xã hội. Đến nay, Nhật Bản là đối tác số 1 về cung cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA), số 2 về đầu tư, số 3 về du lịch, số 4 về thương mại của Việt Nam, là nơi cộng đồng gần 450.000 người Việt Nam sinh sống, làm việc.
Mục đích chính của chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ là nhằm tăng cường, củng cố quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản đi vào thực chất hơn, hiệu quả hơn, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân, doanh nghiệp và địa phương hai nước, nhất là trong bối cảnh cả Việt Nam và Nhật Bản đang phải khắc phục hậu quả của đại dịch COVID-19.
Có thể nói, chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trên 3 phương diện, đó là:
Chuyến thăm tiếp tục đưa quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng với Nhật Bản đi vào chiều sâu, nâng tầm và thúc đẩy các mặt quan hệ hợp tác giữa hai nước đi vào thực chất hơn, xứng tầm với quan hệ đối tác chiến lược trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, chính trị, ngoại giao, quốc phòng và an ninh…
Trong bối cảnh cả hai nước có nhu cầu phục hồi kinh tế để khắc phục hậu quả tiêu cực của đại dịch COVID-19, chuyến thăm góp phần thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác thiết yếu, phù hợp với nhu cầu và khả năng của hai bên trên các lĩnh vực về chuyển đổi số, hợp tác y tế, hạ tầng giao thông, chống biến đổi khí hậu, nông nghiệp công nghệ cao, đô thị thông minh…
Chuyến thăm còn là minh chứng sinh động về đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, Việt Nam là bạn bè tin cậy là thành viên tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Phóng viên: Xin Bộ trưởng cho biết những kết quả nổi bật của chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ và những định hướng ưu tiên trong thời gian tới?
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn: Chúng ta có thể thấy những con số ấn tượng từ chuyến thăm. Chỉ trong hai ngày rưỡi, Thủ tướng Chính phủ đã có gần 50 hoạt động gặp gỡ, tiếp xúc với nhiều lãnh đạo chủ chốt của Nhật Bản từ lãnh đạo Quốc hội, các Bộ trưởng trong chính quyền, các cựu lãnh đạo của Nhật Bản, lãnh đạo Đảng Cộng sản, Đảng Công Minh, lãnh đạo các địa phương, các trường đại học và các doanh nghiệp hàng đầu Nhật Bản, gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam, đại diện trí thức Việt Nam tại Nhật Bản. Các thành viên của đoàn cũng có gần 20 cuộc gặp với đối tác để trao đổi sâu về các lĩnh vực hợp tác chuyên ngành và hợp tác giữa các địa phương.
Kết quả chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Chính phủ không chỉ thể hiện ở những con số mà còn ở ý nghĩa chiến lược lâu dài. Có thể khẳng định, chuyến thăm đã đạt được những kết quả toàn diện, vừa cụ thể, vừa có ý nghĩa chiến lược, tạo ra những dấu ấn lớn trong quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam – Nhật Bản.
Thứ nhất, hai bên đã xác định được những định hướng lớn và biện pháp cụ thể để làm sâu sắc quan hệ vốn đã rất chặt chẽ và sâu rộng giữa hai nước. Các kết quả đó thể hiện rõ nét, toàn diện và thực chất trong Tuyên bố chung "Mở ra giai đoạn mới của quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam – Nhật Bản vì hòa bình và phồn vinh của Châu Á".
Hai bên thống nhất phương hướng lớn để tiếp tục đẩy mạnh các lĩnh vực hợp tác quan trọng như tăng cường quan hệ chính trị, hợp tác quốc phòng-an ninh, thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19, phát triển nguồn nhân lực, phát triển bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu, nông nghiệp, chuyển đổi năng lượng, y tế, phối hợp kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (1973 -2023).
Hai nước sẽ đưa hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư bước vào giai đoạn phát triển mới sâu hơn, hiệu quả hơn, thực chất hơn; phối hợp để Nhật Bản giúp hỗ trợ Việt Nam thực hiện 03 đột phá chiến lược, hướng tới các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội mà đã đề ra. Hai bên sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực mà hai nước có nhu cầu và Nhật Bản có thể mạnh như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, hạ tầng chiến lược, nông nghiệp sạch, công nghệ cao, thực hiện các cam kết mà hai bên đã công bố với mục tiêu giảm phát thải về 0 vào năm 2050.
Việt Nam và Nhật Bản sẽ phát huy tối đa các cơ chế hợp tác hiện có, thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ hợp tác an ninh - quốc phòng giữa hai nước trong các lĩnh vực như an ninh mạng, quân y, tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển, giải quyết hậu quả chiến tranh, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Hai bên cũng khẳng định sẽ tiếp tục thúc đẩy các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA của Nhật Bản cho giai đoạn phục hồi sau đại dịch COVID-19 nhằm đáp ứng những nhu cầu mới phát sinh và lợi ích của hai nước trong các lĩnh vực ưu tiên, bao gồm: hạ tầng giao thông, hạ tầng ứng phó với biến đổi khí hậu, y tế và chuyển đổi số, có tính đến các ưu đãi, thủ tục tinh gọn.
Về các vấn đề khu vực và quốc tế, hai bên đạt nhận thức chung về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, nhất trí tăng cường phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, tiếp tục hợp tác chặt chẽ nhằm duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.
Thứ hai, chuyến thăm đã giúp củng cố niềm tin, thắt chặt tình hữu nghị, nâng cao hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước, nhân dân hai nước.
Trong suốt chuyến thăm, thông điệp được nhắc đến nhiều lần, đó là Việt Nam luôn coi Nhật Bản là bạn, là đối tác tin cậy, quan trọng hàng đầu, chia sẻ nhiều lợi ích chiến lược chung. Nhân dân hai nước dành sự tin cậy và tình cảm quý mến cho nhau. Trong suốt chuyến thăm, hai bên thống nhất cho rằng, sự tương đồng về văn hóa, lịch sử quan hệ lâu đời, sự tin cậy, hiểu biết giữa hai dân tộc là tài sản quý giá mà hai nước cần phát huy. Lãnh đạo cấp cao Nhật Bản cũng đánh giá cao những đóng góp của cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản.
Các nhà lãnh đạo, các đảng phái, người dân Nhật Bản đã đón tiếp Đoàn hết sức chân tình, trọng thị, nồng ấm, thể hiện tình cảm quý mến với đất nước, con người Việt Nam. Phía Nhật Bản tin tưởng vào tiềm năng, khả năng phục hồi và phát triển kinh tế của Việt Nam sau đại dịch.
Thứ ba, chuyến công tác đã đạt được những kết quả cụ thể, thúc đẩy hợp tác giữa các bộ, ban, ngành, địa phương và doanh nghiệp hai nước. Các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp hai nước đã ký kết và trao đổi hơn 50 văn kiện hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có thỏa thuận hợp tác trị giá nhiều tỷ USD. Hai bên cũng thống nhất sớm mở lại đường bay giữa hai nước, áp dụng hộ chiếu vaccine, xử lý các vấn đề liên quan đến thực tập sinh, lưu học sinh Việt Nam tại Nhật Bản, tháo gỡ những vướng mắc trong thực hiện vốn ODA, thúc đẩy các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm.
Trong các hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại, Thủ tướng đã gặp gỡ với lãnh đạo của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Nhật Bản. Sau khi nghe Thủ tướng giới thiệu về nỗ lực kiểm soát COVID-19 và thích ứng phục hồi kinh tế của Việt Nam, các tập đoàn, doanh nghiệp đều cho rằng thời điểm chuyến thăm rất có ý nghĩa trong việc thúc đẩy giao lưu, hợp tác phát triển kinh tế sau đại dịch và đánh giá tiềm năng hợp tác giữa hai nước còn rất lớn.
Trong lúc khó khăn do dịch COVID-19, hai bên đã luôn hợp tác chặt chẽ trong phòng, chống dịch bệnh. Tại chuyến thăm này, Nhật Bản công bố viện trợ bổ sung cho Việt Nam 1,5 triệu liều vaccine, nâng tổng số vaccine Nhật Bản tặng Việt Nam lên 5,6 triệu liều. Hai bên cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong nghiên cứu sản xuất vắc xin và thiết bị y tế. Ngay trong chuyến thăm này, tập đoàn SMBC của Nhật Bản đã đóng góp 1 triệu USD cho công tác phòng, chống COVID-19 của Việt Nam.
Tóm lại, chuyến thăm tiếp tục khẳng định vị thế, vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trên trường quốc tế. Các hoạt động đa dạng, phong phú của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã một lần nữa thể hiện sự tự tin, năng động của Việt Nam.
Cùng với các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, chuyến công tác tiếp tục khẳng định quyết tâm đẩy mạnh công cuộc hội nhập của đất nước, củng cố quan hệ đối ngoại với các nước, các đối tác, củng cố niềm tin của bạn bè quốc tế, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và nhân dân trong nước về chủ trương, đường lối phát triển đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng.
