Một loạt sắc thuế hiện nay như thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường,... theo ý kiến của Thành phố Hồ Chí Minh đều có dư địa để mở rộng cơ sở thuế.
Đây là nội dung trong văn bản vừa được Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gửi tới Bộ Tài chính góp ý cho dự thảo "Đề án mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu ngân sách Nhà nước".
Điều tiết thu nhập khá trở lên
Theo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, về thuế tiêu thụ đặc biệt, có thể nghiên cứu bổ sung vào đối tượng chịu thuế một số mặt hàng hóa, dịch vụ như: điện thoại di động, camera, nước hoa, mỹ phẩm, dịch vụ kinh doanh game, dịch vụ thẩm mỹ.
Theo lý giải, nước hoa và dịch vụ thẩm mỹ nên được bổ sung vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt vì loại hàng hóa, dịch vụ này thuộc nhóm khá cao cấp. Điều này giúp mở rộng điều tiết thuế vào thu nhập của một bộ phận dân cư có thu nhập từ mức khá trở lên.
Các hàng hóa, dịch vụ còn lại trong đề xuất trên tuy không phải là hàng hóa, dịch vụ cao cấp song phía Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, đây cũng không phải là hàng hóa, dịch vụ rất thiết yếu. Qua đó, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, cần phải đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt các mặt hàng trên để hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng hợp lý.
"Điện thoại di động tuy là hàng hóa thiết yếu phục vụ nhu cầu thông tin liên lạc nhưng đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để điều tiết thu nhập của một bộ phận dân cư có thu nhập từ khá trở lên, có nhu cầu và khả năng thu nhập thường xuyên sử dụng các sản phẩm thế hệ mới," phía Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nêu quan điểm.
Với thuế giá trị gia tăng, theo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, hiện có tới 25 nhóm hàng hóa, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng. So với thông lệ quốc tế (thường từ 4 đến 8 nhóm), số lượng hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng như vậy theo thành phố là quá nhiều.
Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, trong thời gian tới cần nghiên cứu thu hẹp đối tượng không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng. Theo đó, chỉ nên giữ lại đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng đối với các hàng hóa, dịch vụ bao gồm: Hàng hóa, dịch vụ khó xác định giá trị gia tăng như dịch vụ cấp tín dụng, kinh doanh chứng khoán; Hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước trả tiền, chẳng hạn như vũ khí, khí tài phục vụ quốc phòng, an ninh,...
Tuy vậy, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh thêm, khi thu hẹp đối tượng không chịu thuế, cần sử dụng công cụ khác để thực hiện chính sách xã hội và điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Xem xét mở rộng cơ sở thuế tài sản
Ở hướng khác, theo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, trong thời gian tới, có thể nghiên cứu bổ sung vào diện chịu thuế bảo vệ môi trường đối với pin, ắc quy, các loại thuốc bảo quản thực vật. Đây là những hàng hóa mà quá trình sản xuất và sử dụng gây ô nhiễm môi trường, cần đánh thuế bảo vệ môi trường để hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng hợp lý.
"Ngoài ra, cùng với quá trình phát triển của nền kinh tế, cần tiếp tục khảo sát để đánh giá và bổ sung vào diện chịu thuế bảo vệ môi trường những mặt hàng khác mà quá trình sản xuất và tiêu dùng gây hại cho môi trường nhưng không thể hoặc quá tốn kém, khi đo lường chất gây ô nhiễm môi trường," phía Thành phố Hồ Chí Minh lên tiếng.
Với thuế tài sản, góp ý nêu lên, dư địa mở rộng cơ sở sắc thuế này hiện nay ở Việt Nam chủ yếu nằm ở thuế đối với bất động sản.
Theo đó, hiện nay Việt Nam mới đánh thuế sử dụng đất nông nghiệp và thuế sử dụng phi nông nghiệp mà chưa đánh thuế đối với nhà và công trình kiến trúc trên đất (bất động sản).
Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc nghiên cứu đánh thuế bất động sản với một ngưỡng miễn thuế nhất định để không đánh thuế vào người có thu nhập thấp là một khả năng nên xem xét mở rộng cơ sở thuế tài sản.
Riêng với thuế thu nhập cá nhân, phía Thành phố Hồ Chí Minh nêu hai vấn đề quan trọng cần làm để mở rộng cơ sở. Một là nghiên cứu giảm bớt một số khoản thu nhập được trừ không tính vào thu nhập chịu thuế và các khoản thu nhập miễn thuế. Việc này theo đánh giá vừa mở rộng cơ sở thuế vừa đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập.
Thứ hai, theo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong thời gian tới nên theo hướng mở rộng phạm vi điều tiết sang người có thu nhập trung bình gắn với điều chỉnh biểu thuế. Nguyên nhân được cho là để gánh nặng thuế không dồn quá nhiều vào nhóm dân cư có thu nhập trung bình khá.
