(Bài viết trích dẫn quan điểm của Kara Swisher, một nhà bình luận và biên tập viên nổi tiếng của web tin tức công nghệ Recode. Bà còn là một nhà bình luận của tờ The New York Times).
 Nhà bình luận, biên tập viên nổi tiếng của Recode, Kara Swisher. (Ảnh: vox.com) |
“TikTok là một sản phẩm tuyệt vời, nhưng tôi không cài nó trên điện thoại chính”
Trước tiên, phải thú nhận rằng tôi sở hữu một chiếc burner phone (điện thoại ẩn danh, dùng số giả, sim rác để tránh bị theo dõi) hầu như chỉ để sử dụng TikTok. Một loạt những video ngắn, được các thuật toán của TikTok hỗ trợ một cách hoàn hảo đã thu hút tôi ngay lập tức. Tôi nghĩ mình sẽ không bao giờ có thể chán những video này.
Sự hoạt động trơn tru của TikTok làm tôi vô cùng ngạc nhiên. Không chỉ vậy, tôi còn bị mê hoặc bởi sự sáng tạo trong nội dung và cách hiển thị các video. Ngoài những “idol TikTok” và thanh thiếu niên, có rất nhiều video được quay bởi những người bình thường.
Tôi có thể kể cho bạn một vài xu hướng hiện giờ trên TikTok: thử thách “Flip the Switch” - thay đổi quần áo trong nháy mắt; các cặp đôi đồng tính nữ tuyệt vời như Madison Bailey và Mariah Linney; cặp lông mày đặc trưng của Kevin Wilson và những màn bắt chước Tổng thống Donald Trump của cô nàng Sarah Coopers.
 Sarah Cooper, cô nàng đang rất nổi tiếng tại Mỹ nhờ series video đóng giả Tổng thống Mỹ Donald Trump của mình. (Ảnh: TikTok) |
Nói một cách đơn giản, TikTok là một sản phẩm công nghệ tuyệt vời. Có lẽ trong thời gian tới, TikTok sẽ trở thành mạng xã hội phổ biến nhất, vượt qua cả những gã khổng lồ như Facebook, Instagram, Twitter.
Tuy nhiên, tôi không cài TikTok trên chiếc điện thoại chính của mình. Với những người theo dõi các thông tin mới nhất về Tik Tok, lí do rất rõ ràng: sự lo lắng về bảo mật, khi mà TikTok được sở hữu bởi một công ty Trung Quốc là ByteDance.
ByteDance, công ty sở hữu TikTok, được coi là startup có giá trị lớn nhất hành tinh với tổng giá trị thị trường ước tính khoảng 75 tỉ USD.
Nhưng hiện vẫn chưa có bằng chứng nào về các hành vi bất chính của TikTok. Trong khi đó, thật lòng mà nói những công ty công nghệ Mỹ đang cung cấp dịch vụ trực tiếp trên điện thoại của tôi, đều có thể là những kẻ trộm dữ liệu.
Cho dù vậy, những công ty công nghệ hoạt động tại Trung Quốc đều có thể bị ảnh hưởng, thậm chí bị thao túng bởi chính phủ. Tôi là một người lưu khá nhiều thông tin bí mật trong điện thoại cá nhân, và tôi phải cực kì cảnh giác.
Cho dù vậy, tôi khá phẫn nộ với những cáo buộc vô lý của Mike Pompeo với TikTok. Gần đây, Ngoại trưởng Mỹ đã vạch ra những mối đe doạ của TikTok với Chính phủ một cách không minh bạch, và cho rằng Mỹ cần cấm cửa ứng dụng này. Bên cạnh đó, ông ta còn nhắc tới việc chống lại các công ty khác của Trung Quốc như Huawei và ZTE.
Từng bước bị đẩy lùi khỏi thị trường Mỹ
Làn sóng phản đối TikTok đang ngày càng dâng lên sau khi Mike Pompeo chỉ trích việc công ty này có Giám đốc điều hành người Mỹ và có hàng trăm nhân viên, lãnh đạo chủ chốt tại quốc gia này.
Bên cạnh những lời công kích của Mike Pompeo, Thượng nghị sĩ Josh Hawley của đảng Cộng hoà đã trình lên Quốc hội dự luật cấm các thành viên trong chính phủ Mỹ cài đặt TikTok trên các thiết bị do nhà nước cấp. Nhiều công ty Mỹ cũng bày tỏ sự lo ngại với việc cài đặt TikTok trên điện thoại của công ty.
 “Việc các nhân viên liên bang cài đặt TikTok trên các thiết bị của mình thực sự là một mối rủi ro bảo mật lớn," Thượng nghị sĩ đảng Cộng hoà Josh Hawley cho biết. (Ảnh: Business Insider) |
Trước đó, Thượng nghị sĩ Marco Rubio thuộc đảng Cộng hoà đã thúc giục Uỷ ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ xem xét lại thương vụ ByteDance mua lại Musical.ly - ứng dụng tiền thân của TikTok năm 2017.
Đảng Dân chủ cũng đang ủng hộ các nỗ lực điều tra những vi phạm của TikTok với Đạo luật Bảo vệ Quyền riêng tư của Trẻ em trên mạng (COPPA). Các nhà quản lý được yêu cầu điều tra xem TikTok có vi phạm khoản phạt trị giá 5,7 triệu đô la về thu thập trái phép dữ liệu cá nhân của trẻ em với Uỷ ban Thương mại Liên bang Mỹ năm 2019 hay không.
Đầu năm 2019, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đã phạt TikTok 5,7 triệu USD bởi các cáo buộc thu thập trái phép thông tin cá nhân của người dùng dưới 13 tuổi và công khai những hồ sơ đó, dựa trên đạo luật COPPA. TikTok đã chấp nhận án phạt và xóa các dữ liệu đã thu thập được từ trước theo yêu cầu từ phía phụ huynh.
Tại những quốc gia khác, TikTok cũng đang vấp phải nhiều khó khăn. Ngày 30/6, Ấn Độ đã cấm TikTok cùng 58 ứng dụng khác của Trung Quốc vì cho rằng những ứng dụng này đe doạ tới chủ quyền và an ninh quốc gia.
“Trách nhiệm của chúng tôi là cung cấp cho người dùng những trải nghiệm an toàn với ứng dụng của mình. Chúng tôi không bao giờ đánh cắp thông tin của người dùng và gửi chúng cho chính phủ Trung Quốc, kể cả khi chúng tôi được yêu cầu phải làm như vậy,” một người đại diện của TikTok tuyên bố.
Bảo mật thông tin là yếu tố sống còn
Theo tôi, vấn đề rõ ràng nhất của TikTok không xuất phát từ bản thân mạng xã hội này. Nó đến từ các hoạt động giám sát kỹ thuật số khủng khiếp của chính phủ Trung Quốc với các công ty công nghệ, nhằm giải quyết các bất đồng nội bộ, kiểm soát dân số và thậm chí là đánh cắp công nghệ nếu cần thiết. Không thể phủ nhận rằng chính phủ Trung Quốc hoàn toàn có thể biến các công ty này thành “sân sau” của mình.
Tuy vậy, bên cạnh án phạt trị giá 5,7 triệu đô la mà TikTok phải nhận năm 2019, vẫn chưa thể chứng minh rằng TikTok đang thực hiện những hành vi phạm pháp. TikTok đã khẳng định chắc như đinh đóng cột rằng họ lưu trữ dữ liệu của người dùng Mỹ ngay tại Hoa Kỳ, với bản sao lưu tại Singapore.
Những vấn đề công nghệ phức tạp hơn đã được chuyên gia phân tích về công nghệ Ben Thompson giải thích trên blog của mình bằng tuyên bố: “Cấm TikTok vì ứng dụng này bí mật đánh cắp email của bạn không hề có một chút ý nghĩa kỹ thuật nào.”
 Ben Thompson, chuyên gia phân tích kinh doanh, công nghệ và truyền thông người Mỹ. (Ảnh: Wikipedia) |
Nhưng mọi thứ chưa dừng lại ở đó. Thompson cũng chỉ ra TikTok đã lưu ý trong chính sách bảo mật của mình rằng “chúng tôi có thể chia sẻ thông tin của bạn với công ty chủ quản, công ty con hoặc chi nhánh khác của chúng tôi.”
Nói cách khác, việc TikTok chưa thu thập dữ liệu cá nhân của bạn ở thời điểm hiện tại không có nghĩa rằng công ty này sẽ không làm điều đó, hoặc không bị ép làm điều đó trong tương lai.
Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại những lo lắng về khâu kiểm duyệt, bởi nhiều nội dung không phù hợp đã xuất hiện trên TikTok. Và không thể không nhắc tới sự ảnh hưởng tới người dùng. Theo Thompson, vấn đề chính ở đây hoàn toàn trái ngược với sự kiểm duyệt: đó là sự tuyên truyền. Thuật toán của TikTok cho phép họ quảng bá bất kì video nào họ muốn mà không bị ràng buộc bởi mạng xã hội hay những người sáng tạo nội dung (content creator) của bạn. Sẽ không ai nhận ra sự khác biệt sau khi họ làm vậy.
Thompson đã nói đúng về những mối lo ngại mà TikTok gây ra và cách mà chúng sẽ lan rộng. Đó là lí do tại sao TikTok cần phải cẩn thận hơn khi ngày càng trở nên nổi tiếng, để cộng đồng không mất đi những video giải trí thú vị.
Tuy nhiên, tương lai của TikTok tại thị trường Mỹ chưa hẳn đã chấm dứt. Mới đây, Kevin Mayer, một cựu Giám đốc điều hành nổi tiếng của Disney, đã trở thành CEO của TikTok.
 Việc bổ nhiệm một CEO người Mỹ có thể là một động thái đảm bảo rằng TikTok sẽ vận hành theo các tiêu chuẩn của Mỹ trong tương lai. (Ảnh: VietnamBiz) |
Đó có thể là một tín hiệu cho việc TikTok có khả năng sẽ tách khỏi ByteDance để trở thành một công ty của Mỹ. Nếu điều này xảy ra, chắc chắn TikTok sẽ thoát khỏi những ràng buộc với chính phủ Trung Quốc. Đây sẽ là câu trả lời đanh thép nhất cho những lời buộc tội, và là cơ hội ngàn vàng để TikTok trở thành một đối thủ đáng gờm với Facebook.
Việc TikTok thoát ra khỏi cái bóng của chính phủ Trung Quốc và trấn an những người dùng như tôi sẽ là một điều tốt. Nhưng trước khi ngày đó xảy ra, tôi vẫn sẽ sử dụng TikTok trên chiếc điện thoại ẩn danh của mình.
