Donna Strickland, người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel Vật lý trong vòng 55 năm qua

(Ngày Nay) - UNESCO công bố những người chiến thẳng giải Nobel Vật Lý năm 2018:  Donna Strickland, Arthur Ashkin và Gerard Mourou vì những phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý lazer.
"Một dấu hiệu đáng khích lệ cho phụ nữ trong khoa học và các lĩnh vực khác vì sự đa dạng thúc đẩy đổi mới" (Minh họa: Niklas Elmehed)
"Một dấu hiệu đáng khích lệ cho phụ nữ trong khoa học và các lĩnh vực khác vì sự đa dạng thúc đẩy đổi mới" (Minh họa: Niklas Elmehed)

"Đặc biệt, thành công của bà Donna Strickland là một dấu hiệu đáng khích lệ cho tất cả những người phụ nữ làm trong lĩnh vực khoa học và các lĩnh vực khác vì sự đa dạng thúc đẩy sự đổi mới," Tổng giám đốc UNESCO Bà Audrey Azoulay phát biểu.

Tiến sĩ Strickland là người phụ nữ thứ ba nhận giải Nobel Vật lý cho đến thời điểm hiện tại, và là nữ đoạt giải đầu tiên trong vòng 55 năm qua, tiếp nối Marie Curie vào năm 1903 và Maria Goeppert-Mayer vào năm 1963.

Azoulay khẳng định.“Sự công nhận đối với các thành tựu của Donna Strickland đem đến một thông điệp quan trọng khuyến khích nữ giới cam kết và gắn bó với khoa học. Hơn cả, những người đoạt giải Nobel sẽ trở thành động lực để phát triển tài năng của các cô gái và chàng trai trẻ, những người sẽ định hình thế giới của ngày mai. Sự đa dạng lớn sẽ thúc đẩy và kéo theo sự đổi mới lớn, chúng ta cần nhiều hơn nữa những khối óc cùng chung tay tham gia vào lĩnh vực khoa học, công nghệ mới và đổi mới để giải quyết những thách thức phức tạp của thế kỷ 21.”

UNESCO chủ trương hỗ trợ phụ nữ trong khoa học, lĩnh vực mà giới nữ vốn không có nhiều cơ hội được thể hiện và công nhận.

Sự thiên vị giới tính trong khoa học có tồn tại và tác động đến phụ nữ ở mọi cấp độ, điều này đã được thể hiện trong Báo cáo khoa học của UNESCO. Có chưa đến 30% các nhà nghiên cứu là phụ nữ. Cho đến ngày nay, phụ nữ chỉ chiếm 3% số người đoạt giải Nobel về khoa học. Nghiên cứu cho thấy rằng phụ nữ ít có cơ hội thể hiện những công trình của mình hơn nam giới tại các trường đại học có uy tín, cũng như ít góp mặt hơn trong đội ngũ các giảng viên cấp cao, những vị trí mà các nhà nghiên cứu có thể công bố, xuất bản các công trình nghiên cứu nhiều nhất. Điều này dẫn đến việc nữ giới sẽ nhận được tài trợ nghiên cứu ít hơn, tỷ lệ xuất bản thấp hơn, ít khả năng thể hiện và thăng tiến chậm hơn trong sự nghiệp của mình.

Xu hướng giới này cũng thể hiện qua các kết quả nghiên cứu và ảnh hưởng đến toàn xã hội. Nghiên cứu y khoa tập trung vào đàn ông đã dẫn đến những biện pháp điều trị không phù hợp cho phụ nữ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo, những thành kiến như vậy cũng được nhân rộng và khuếch đại.

Tất cả những vấn đề này đều có thể được giải quyết. Một số chương trình học bổng hỗ trợ các nhà khoa học nữ tại những thời điểm quan trọng trong sự nghiệp của họ, thông qua Tổ chức Phụ nữ trong Khoa học vì Thế giới đang phát triển (OWSD) và Học viện Khoa học Thế giới vì sự tiến bộ của khoa học ở các nước đang phát triển (TWAS).

Trong 20 năm qua, UNESCO và L’Oréal đã hợp tác để tạo điều kiện nhìn nhận và công nhận các nhà nghiên cứu nữ xuất sắc. Cho đến nay, 102 nhà khoa học phụ nữ xuất sắc đã nhận được giải thưởng L’Oréal UNESCO cho Phụ nữ trong Khoa học. Ba trong số họ, Ada Yonath, Elizabeth H. Blackburn và Christiane Nüsslein-Volhard, đã giành được giải Nobel cho những thành tựu khoa học của họ.

Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
(Ngày Nay) - Tại Nghị quyết số 262/2025/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 đã được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ký chứng thực, Quốc hội quyết nghị tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2026 - 2030 là 88.635 tỷ đồng.
 Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
(Ngày Nay) - Sinh ra và lớn lên trong gia đình làm tranh dân gian Đông Hồ tại Thuận Thành, Bắc Ninh, Nguyễn Hữu Đạo là nghệ nhân trẻ nhất của làng tranh. Từ những bản khắc cổ và nền giấy điệp truyền thống, anh đã bền bỉ nối dài dòng chảy di sản, gìn giữ tinh hoa cha ông bằng tinh thần sáng tạo của thế hệ trẻ.
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
(Ngày Nay) - Một nghiên cứu mới của Đại học Tel Aviv (Israel) cho thấy các hạt quay theo hai chiều ngược nhau trong môi trường chất lỏng có thể tự kết nối thành những chuỗi dài giống như polyme và đặc biệt là có khả năng tự di chuyển, tương tác và sắp xếp lại cấu trúc - giống cách các hệ thống sống hình thành và tự tổ chức trong tự nhiên.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam
(Ngày Nay) - Theo thông tin từ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), quyết định trên được đưa ra trên cơ sở thống nhất cao giữa Liên đoàn và Huấn luyện viên Mai Đức Chung, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về sự ổn định, kế thừa và tính liên tục trong công tác huấn luyện, đặc biệt trong bối cảnh đội tuyển nữ quốc gia sẽ bước vào Vòng chung kết châu Á 2026 diễn ra đầu tháng 3/2026.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.