Cùng dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các doanh nghiệp Nhà nước lớn trong lĩnh vực năng lượng (Tập đoàn Điện lực, Tập đoàn Dầu khí, Tập đoàn Than–Khoáng sản, Tổng công ty Đông Bắc).
Nói thẳng, nói thật, nói hết, không né tránh, không đổ lỗi
Phát biểu khai mạc cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các đại biểu tham gia cuộc họp với tinh thần thẳng thắn, nghiêm túc, chân thành, xây dựng, cầu thị, vì mục tiêu chung, "nói thẳng, nói thật, nói hết", không né tránh, không đổ lỗi; đánh giá khách quan, trung thực, đưa giải pháp phù hợp, sát tình hình, tổ chức thực hiện hiệu quả, nhìn nhận trách nhiệm của mình với Đảng, Nhà nước, Nhân dân; làm rõ, khen thưởng những tập thể, cá nhân làm tốt, kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân làm không tốt, xử lý theo quy định của Đảng và Nhà nước, vì mục tiêu phục hồi nhanh và phát triển bền vững kinh tế - xã hội.
Sau khi lắng nghe các ý kiến, báo cáo, phát biểu kết luận, Thủ tướng nêu rõ thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều cuộc làm việc, các chỉ đạo, điều hành về nội dung này.
Cơ bản đồng tình, đánh giá cao các ý kiến tại cuộc họp, nhấn mạnh thêm một số nội dung, Thủ tướng nêu rõ, trong năm 2021 và quý I/2022, chúng ta đã bảo đảm được các cân đối lớn của nền kinh tế, trong đó có cân đối về điện, năng lượng. Đây là cố gắng lớn của các chủ thể liên quan.
Ngay từ cuối tháng 12/2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện số 1813/CĐ-TTg về việc dự báo nhu cầu điện, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả; bảo đảm cung ứng điện năm 2022 và các năm tiếp theo. Công điện đã giao các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các đơn vị liên quan chủ động triển khai các giải pháp, xử lý các vấn đề theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Tuy nhiên, việc triển khai Công điện này còn có những hạn chế.
Chúng ta có đủ điều kiện để bảo đảm cân đối lớn về điện, năng lượng
Các ý kiến tại cuộc họp khẳng định chúng ta có đủ tiềm lực, điều kiện, nền tảng, giải pháp để bảo đảm cân đối lớn về điện, năng lượng, vấn đề là công tác điều hành, phối hợp, điều chỉnh linh hoạt, hiệu quả, phù hợp trong từng giai đoạn. Về tổng thể, chúng ta không thiếu điện nhưng có thể thiếu điện cục bộ ở một số thời điểm. Nếu khắc phục được các hạn chế, bất cập, tổ chức thực hiện công việc tốt hơn, chủ động hơn, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn giữa các chủ thể thì chúng ta không thể thiếu điện, kể cả thiếu điện cục bộ. Điều này đòi hỏi sự cố gắng, nỗ lực hơn nữa của các cơ quan, doanh nghiệp và Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực.
Thời gian vừa qua, hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng, phân phối điện, việc cung ứng than, khí cho sản xuất điện, bảo đảm cân đối lớn về năng lượng chịu những tác động khách quan do tình hình dịch bệnh; giá vật tư, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất trên thế giới, giá cước vận tải tăng cao; nhu cầu phục hồi và phát triển kinh tế đòi hỏi tăng sản lượng điện; tác động từ xung đột tại Ukraine...
Tuy nhiên, về nguyên nhân chủ quan, công tác tổ chức thực hiện, điều hành, phối hợp giữa các chủ thể có liên quan (các bộ, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, các doanh nghiệp) còn chưa thực sự chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả. Việc dự báo, xây dựng các kế hoạch về sản lượng, tiến độ, nhu cầu… năng lượng còn chưa sát tình hình và chưa kịp thời điều chỉnh khi tình hình thay đổi, nhất là sản lượng, giá điện, than, khí.
Cùng với đó, quan hệ giữa giá nguyên liệu đầu vào và giá điện đầu ra còn có những vướng mắc về quy định, chưa được kịp thời điều chỉnh để thực sự phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Các ý kiến tại cuộc họp đã thẳng thắn thắn chỉ ra điều này, vấn đề là cần khắc phục với quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, quyết liệt hơn, trách nhiệm hơn nữa của các bên liên quan.
Bảo đảm cân đối lớn về năng lượng là hết sức quan trọng
Về tình hình sắp tới, Thủ tướng nêu rõ để thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đạt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2022 từ 6 đến 6,5% theo Nghị quyết của Quốc hội, trong bối cảnh Việt Nam chịu tác động từ tình hình phức tạp bên ngoài, việc bảo đảm cân đối lớn về năng lượng là hết sức quan trọng. Các cơ quan, chủ thể liên quan phải bám sát, dự báo tốt tình hình, đưa ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, khả thi, hiệu quả theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, sứ mệnh được giao.
Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu là phải bảo đảm cân đối lớn về điện và năng lượng một cách bền vững, không để khủng hoảng về năng lượng, đáp ứng yêu cầu sản xuất và tiêu dùng, đồng thời bảo đảm giá hợp lý, kiểm soát giá phù hợp, không gây tác động tiêu cực tới lạm phát và các cân đối lớn về xuất nhập khẩu, thu chi ngân sách...
Thủ tướng cũng nhấn mạnh quan điểm phải thúc đẩy sản xuất trong nước, tăng cường tính tự chủ, tự lực tự cường của ngành điện, giảm phụ thuộc vào bên ngoài, giảm nhập khẩu. Muốn vậy, phải vừa có giải pháp trước mắt, tình thế, vừa có giải pháp căn cơ, lâu dài.
Về những việc cấp bách, trước mắt phải làm ngay để đảm bảo cung ứng điện, Thủ tướng yêu cầu tập trung khai thác hết công suất có thể về dầu, khí, than; tiếp tục điều chỉnh nguồn điện phù hợp với những nơi có thể thiếu. Việc nhập khẩu phải hợp lý, không để tác động xấu tới cân đối lớn về xuất nhập khẩu, hạn chế tối đa nhập siêu, tăng xuất siêu.
Các doanh nghiệp thực hiện ngay các hợp đồng, kế hoạch đã ký liên quan đến nguồn cung cấp than, khí để giải quyết ngay các thiếu thốn, ách tắc cục bộ. Bộ Công Thương rà soát các kế hoạch, nhu cầu về điện để khẩn trương đảm bảo nguồn cung cấp than, khí và các nguồn điện tái tạo khác.
Bộ Tài chính chủ trì cùng các cơ quan liên quan khẩn trương rà soát các vấn đề liên quan đến giá điện, giá than, phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong từng giai đoạn, từng thời kỳ, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân.
Để hướng tới phát triển bền vững, phải tăng cường phát triển năng lượng tái tạo phù hợp tình hình, điều kiện và chủ trương chung của Đảng, Nhà nước về thích ứng biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh tiết kiệm điện hơn nữa. Khuyến khích sản xuất trong nước, ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo, tăng năng suất lao động trong lĩnh vực năng lượng.
Thủ tướng yêu cầu phải phối hợp nhuần nhuyễn, chặt chẽ, hiệu quả
Một giải pháp khác là giải quyết tốt mối quan hệ giữa giá nguyên liệu đầu vào và giá điện đầu ra theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước; bám sát tình hình để điều tiết giá cả phù hợp, trên cơ sở kiểm soát lạm phát, tính toán kỹ tác động tới kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn, hoạt động của các doanh nghiệp, thu ngân sách…
Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc các hợp đồng, trên cơ sở kế hoạch dài hơi, ổn định, hạn chế tối đa các cú sốc trong sản xuất, kinh doanh.
Thủ tướng yêu cầu phối hợp nhuần nhuyễn, chặt chẽ, hiệu quả giữa các doanh nghiệp, các Bộ: Tài chính, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng phải bám sát tình hình, khi xuất hiện các vấn đề vướng mắc, biến động, tác động xấu thuộc phạm vi quản lý nhà nước thì phải có biện pháp, công cụ, đề xuất các giải pháp can thiệp, xử lý phù hợp. Tiếp tục rà soát, đề xuất, hoàn thiện các cơ chế, chính sách với sản xuất, kinh doanh, cung ứng điện, than, khí, các nguồn năng lượng tái tạo để bảo đảm an ninh năng lượng.
Về các đề xuất cụ thể của các doanh nghiệp, Thủ tướng giao các bộ, ngành, cơ quan xử lý theo thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực trực tiếp chỉ đạo, xử lý. Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương chủ động thúc đẩy phong trào tiết kiệm điện mạnh mẽ, hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi năng lượng sạch, khai thác tối đa công suất các nguồn điện hiện có.
Thủ tướng yêu cầu các cơ quan, cá nhân liên quan phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động, sáng tạo, tăng cường phối hợp, kiểm tra, đôn đốc, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì nhân dân, vì sự phát triển chung, tránh lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm, kiên quyết chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, "xin-cho", "giấy phép con" trong ngành điện, than, dầu, khí, hướng tới mục tiêu phục hồi nhanh và phát triển bền vững.
