Hố đen giúp tạo sao mới nhanh gấp 500 lần dải Ngân Hà

Hố đen siêu khối lượng nằm giữa cụm thiên hà Phoenix tạo điều kiện cho lượng khí nóng khổng lồ xung quanh nguội đi, thúc đẩy sao mới ra đời.
Hố đen ở trung tâm cụm thiên hà Phoenix có thể tạo điều kiện cho sao mới chào đời. (Ảnh: NASA).
Hố đen ở trung tâm cụm thiên hà Phoenix có thể tạo điều kiện cho sao mới chào đời. (Ảnh: NASA).

Nhờ dữ liệu do đài thiên văn tia X Chandra và kính viễn vọng không gian Hubble của NASA thu thập, các nhà khoa học phát hiện hố đen đặc biệt nằm ở trung tâm Phoenix, cụm thiên hà cách Trái Đất khoảng 5,8 triệu năm ánh sáng. Thay vì cản trở, hố đen siêu khối lượng này dường như còn hỗ trợ quá trình tạo ra sao mới, Futurism hôm 19/11 đưa tin.

Hố đen của cụm Phoenix có vẻ yếu hơn nhiều so với hố đen ở các cụm thiên hà khác. Xung quanh nó là khí nóng dồi dào với khối lượng gấp hàng nghìn tỷ lần Mặt Trời đang nguội đi, cho phép hàng loạt sao mới chào đời. Thông thường, hố đen ngăn cản khí nguội đi bằng cách liên tục phun ra những luồng hạt năng lượng cao.

"Bạn hãy hình dung mình bật điều hòa trong phòng vào ngày trời nóng, nhưng sau đó thắp cả lò sưởi. Căn phòng sẽ không thể mát mẻ hoàn toàn nếu bạn không tắt lò sưởi đi. Tương tự, khi hố đen ngừng làm nóng cụm thiên hà, khí mới có thể nguội", Brian McNamara, đồng tác giả nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Waterloo, giải thích.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy khí nóng nguội đi với tốc độ tương đương hố đen ngừng phun năng lượng. Điều này nghĩa là một lượng lớn sao có thể hình thành ở những nơi khí nóng đã nguội. Thực tế, cụm thiên hà Phoenix đang tạo sao mới với tốc độ nhanh gấp 500 lần dải Ngân Hà.

Tuy nhiên, tình huống này không kéo dài vĩnh viễn. "Kết quả nghiên cứu cho thấy hố đen tạm thời hỗ trợ tạo ra sao. Nhưng khi mạnh lên, ảnh hưởng của nó sẽ bắt đầu giống với hố đen ở các cụm thiên hà khác, nghĩa là kìm hãm quá trình này", Mark Voit, đồng tác giả nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Bang Michigan, cho biết.

Nghiên cứu mới có thể giúp giới khoa học hiểu thêm về vòng đời của cụm thiên hà và quá trình hố đen siêu khối lượng ở trung tâm các cụm can thiệp hay hỗ trợ sao hình thành.

Theo Vnexpress
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
(Ngày Nay) - Tại Nghị quyết số 262/2025/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 đã được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ký chứng thực, Quốc hội quyết nghị tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2026 - 2030 là 88.635 tỷ đồng.
 Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
(Ngày Nay) - Sinh ra và lớn lên trong gia đình làm tranh dân gian Đông Hồ tại Thuận Thành, Bắc Ninh, Nguyễn Hữu Đạo là nghệ nhân trẻ nhất của làng tranh. Từ những bản khắc cổ và nền giấy điệp truyền thống, anh đã bền bỉ nối dài dòng chảy di sản, gìn giữ tinh hoa cha ông bằng tinh thần sáng tạo của thế hệ trẻ.
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
(Ngày Nay) - Một nghiên cứu mới của Đại học Tel Aviv (Israel) cho thấy các hạt quay theo hai chiều ngược nhau trong môi trường chất lỏng có thể tự kết nối thành những chuỗi dài giống như polyme và đặc biệt là có khả năng tự di chuyển, tương tác và sắp xếp lại cấu trúc - giống cách các hệ thống sống hình thành và tự tổ chức trong tự nhiên.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam
(Ngày Nay) - Theo thông tin từ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), quyết định trên được đưa ra trên cơ sở thống nhất cao giữa Liên đoàn và Huấn luyện viên Mai Đức Chung, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về sự ổn định, kế thừa và tính liên tục trong công tác huấn luyện, đặc biệt trong bối cảnh đội tuyển nữ quốc gia sẽ bước vào Vòng chung kết châu Á 2026 diễn ra đầu tháng 3/2026.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.