Làng cổ - làng Cựu thuộc xã Vân Từ (huyện Phú Xuyên), cách trung tâm Hà Nội 40km, nổi tiếng chỉ sau làng cổ Đường Lâm (thị xã Sơn Tây). Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, nơi đây vẫn giữ được dấu ấn truyền thống đặc trưng, vừa là một bảo tàng văn hóa, lịch sử, nghệ thuật quý giá vừa có tiềm năng về du lịch. Làng Cựu nổi bật với kiến trúc giao thoa Á - Âu với những ngôi nhà được xây dựng theo phong cách châu Âu nhưng vẫn giữ được nét truyền thống kiến trúc Việt Nam. Trong làng vẫn còn lưu giữ đậm đặc cấu trúc của làng quê với dãy nhà cổ trầm mặc, giếng làng trong mát, cổng làng, chùa làng cổ kính…
Tọa đàm là cuộc thảo luận đa chiều giữa lãnh đạo và người dân địa phương, nhà khoa học, doanh nghiệp đầu tư về tiềm năng phát triển, phương thức lưu giữ và phát huy di sản này trong cuộc sống đương đại. Các chuyên gia về quy hoạch phát triển và bảo tồn di sản đã mang tới một góc nhìn sâu sắc về giá trị, vai trò của làng Cựu trong dòng chảy văn hóa, mô hình phát triển du lịch làng nghề và làng du lịch di sản tại Vùng đồng bằng sông Hồng.
| I |
Cổng Làng Cựu vẫn giữ được nét cổ xưa với kiến trúc đặc sắc |
Tiến sĩ Lê Quỳnh Chi, Thạc sĩ Dương Quỳnh Nga, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch thuộc Trường Đại học Xây dựng Hà Nội cho biết, làng Cựu chứa đựng nhiều giá trị, tiềm năng phát triển thành không gian sáng tạo. Bởi làng chứa đựng hạ tầng văn hóa sáng tạo, trên cả vật thể và phi vật thể, là nền tảng phát triển hoạt động sáng tạo.
Lịch sử làng Cựu là lịch sử của sự hồi sinh và sự sáng tạo trong chuyển đổi kinh tế, trường học Huỳnh Thúc Kháng thể hiện triết lý giáo dục sáng tạo, không gian kiến trúc cảnh quan được xây dựng ngẫu hứng sáng tạo pha trộn kiến trúc phương Tây trên nền tảng truyền thống của không gian làng Vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bởi vậy, nếu khai thác giá trị làng cổ cho hoạt động sáng tạo sẽ mang lại nhiều hiệu quả cho việc bảo tồn, khai thác phát triển văn hóa, du lịch.
 |
Dãy biệt thự với kiến trúc pha trộn Việt – Pháp – Hoa. |
Tiến sĩ Mongol Khan, giảng viên Khoa Kiến trúc, Đại học Công nghệ Rajamangala Thanyaburi (Thái Lan), người chuyên nghiên cứu về không gian phố và văn hóa phố truyền thống ở các nước châu Á chia sẻ về sự hồi sinh di sản, giải pháp sáng tạo cho quận văn hóa từ kinh nghiệm châu Á. Ông Alberto Sebastianelli - Chủ tịch Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nền tảng Truyền thông và Văn hóa chia sẻ về lịch sử và truyền thống làng Cựu - cây cầu dẫn tới tương lai. Ông đang phối hợp với huyện Phú Xuyên, Trường Đại học Xây dựng chuẩn bị tổ chức sự kiện “Làng Cựu: Expo Fest” vào tháng 3/2024 nhằm phát triển văn hóa, du lịch và thương mại của làng, huyện Phú Xuyên.
Bên cạnh đó, chính quyền địa phương và người dân trao đổi xoay quanh định hướng phát triển làng Cựu trong bối cảnh phát triển chung của huyện, mong muốn của người dân. Đó không gian cho hoạt động du lịch, sáng tạo tại làng, khó khăn chính quyền cần giải quyết khi thực hiện đổi mới, tạo sức sống cho làng Cựu…/.
