Chỉ huy Reann Mommsen, phát ngôn viên Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, nói với Reuters rằng các hoạt động được thực hiện vào ngày 20 và 21/11 gần Quần đảo Hoàng Sa và Đá Vành Khăn (đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam).
Tuyến đường thủy quan trọng này là một trong những điểm nóng trong quan hệ Mỹ - Trung Quốc, bao gồm chiến tranh thương mại, các lệnh trừng phạt của Mỹ, Hong Kong và Đài Loan.
Hoạt động "Tự do Hàng hải" lần này diễn ra vào thời điểm căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã chỉ trích chính sách của Bắc Kinh ở Biển Đông, cáo buộc nước này gây nguy hiểm cho sự ổn định khu vực và nói thêm rằng Mỹ sẽ duy trì sự hiện diện quân sự thường xuyên trong khu vực "để thể hiện sự coi trọng" các cam kết.
Các hoạt động quân sự của Mỹ gần các đảo tranh chấp là vấn đề khiến chính phủ Trung Quốc lo ngại. Hồi tháng 5, Trung Quốc đã phản đối việc tàu quân sự Mỹ đi qua gần bãi đá ngầm tranh chấp ở Biển Đông mà chưa được phép, coi đây là hành vi vi phạm chủ quyền của Trung Quốc.
Năm 2016, hội đồng trọng tài quốc tế tại The Hague đã bác bỏ yêu sách của Trung Quốc về Biển Đông. Trung Quốc bác bỏ phán quyết và đã xây dựng các căn cứ quân sự ở cả hai bên biển để thực thi yêu sách sai trái của mình.