"Mỹ kêu gọi Trung Quốc rút các tổ hợp tên lửa khỏi các thực thể tranh chấp ở quần đảo Trường Sa và tái khẳng định rằng mọi quốc gia cần tránh giải quyết tranh chấp bằng những hành vi áp đặt hay đe dọa", Asia Times ngày 12/11 dẫn thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ sau đối thoại an ninh Mỹ - Trung được tổ thức tại Washington.
Giới quan sát cho biết đây là lần đầu tiên giới chức Mỹ trực tiếp thể hiện sự phản đối hoạt động triển khai tên lửa trái phép của Trung Quốc tại các đảo nhân tạo Bắc Kinh bồi đắp phi pháp ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, cho thấy thái độ ngày càng cứng rắn của Washington trong vấn đề Biển Đông.
Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cùng Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã có cuộc gặp với Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Quốc phòng nước này Ngụy Phượng Hòa, tập trung vào các chủ để nóng như phi hạt nhân hóa của Triều Tiên, Biển Đông và các vấn đề nhân quyền tại Trung Quốc.
Tại buổi họp báo chung, Ngoại trưởng Mỹ bảy tỏ quan ngại về các động thái và hành động quân sự hóa của Trung Quốc tại Biển Đông đồng thời yêu cầu Trung Quốc "tuân thủ những cam kết đã đưa ra trước đây về tình hình khu vực".
Căng thẳng trên Biển Đông gần đây gia tăng sau khi Trung Quốc ngang nhiên xây dựng đảo nhân tạo trái phép và tăng cường hoạt động quân sự hóa. Bắc Kinh hồi tháng 5 đã triển khai các tên lửa diệt hạm YJ-12B và tổ hợp phòng không HQ-9B trên các đảo nhân tạo xây dựng trái phép tại đá Chữ Thập, Vành Khăn và Subi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Hành động này đi ngược cam kết của Bắc Kinh về việc không quân sự hóa Biển Đông và hứng chịu nhiều chỉ trích của dư luận quốc tế.
Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việt Nam đã nhiều lần yêu cầu Trung Quốc dừng các hành động trái phép, tránh làm phức tạp thêm tình hình, đặc biệt là việc quân sự hóa, đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.