Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 14/6 thông báo các kho chứa tạm thời sẽ được xây dựng dọc biên giới Ukraine với nỗ lực giúp nước này xuất khẩu nhiều ngũ cốc hơn và giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu đang gia tăng.
Theo hãng tin Reuters, kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt và phong tỏa các cảng ở Biển Đen của Ukraine, hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã bị đình trệ và trên 20 triệu tấn vẫn mắc kẹt trong các kho chứa trong nước. Ukraine cho biết họ đang phải đối mặt với tình trạng thiếu kho chứ cho vụ mùa mới.
Nga và Ukraine hiện là hai nguồn cung cung cấp 1/3 lúa mì cho toàn cầu. Ukraine cũng là nước xuất khẩu ngô và dầu ăn chủ lực trên thế giới.
“Tôi đang phối hợp chặt chẽ với các đối tác châu Âu để 20 triệu tấn ngũ cốc còn kẹt ở Ukraine có thể đưa ra ngoài thị trường nhằm giúp giảm giá lương thực thực phẩm. Số ngũ cốc này không thể đi qua Biển Đen”, Tổng thống Biden phát biểu tại Philadelphia.
Kể từ khi xung đột nổ ra, hai bên Ukraine và Nga đều đặt thủy lôi quanh khu vực các cảng ở Biển Đen. Hiện khoảng 84 tàu chở hàng nước ngoài, trong đó có nhiều tàu chở ngũ cốc, vẫn bị mắc kẹt trong các cảng.
Tổng thống Biden cho biết Washington đang lập một kế hoạch đưa số ngũ cốc còn trong kho của Ukraine ra ngoài bằng đường sắt. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này lưu ý đường sắt ở Ukraine có thiết kế khổ khác với các nước châu Âu, nên ngũ cốc phải được chuyển sang đoàn tàu khác tại biên giới.
“Chính vì vậy chúng tôi sẽ xây các kho chứa tạm thời, ở biên giới với Ukraine, trong đó có biên giới với Ba Lan... Ngũ cốc có thể được chuyển từ tàu hỏa Ukraine vào các kho chứa mới, sau đó đưa lên các toa chở hàng của châu Âu và cuối cùng là đưa ra biển, đi khắp thế giới", ông Biden nhấn mạnh kế hoạch này có thể sẽ mất nhiều thời gian.
Cùng ngày, Bộ Nông nghiệp Ukraine cho biết các nước châu Âu đang xem xét cung cấp các hầm chứa tạm thời để "bảo quản vụ thu hoạch và đảm bảo nguồn cung cấp ngũ cốc trong tương lai".
Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Senik cho biết nước này đã thiết lập 2 tuyến xuất khẩu ngũ cốc qua Ba Lan và Romania. Ông thừa nhận những tuyến xuất khẩu trên dù "không hoàn hảo vì có những điểm tắc nghẽn", nhưng Ukraine đang cố gắng hết sức phát triển những lộ trình này trong giai đoạn hiện nay.
Theo đó, tuyến xuất khẩu ngũ cốc qua Romania bao gồm vận chuyển bằng đường sắt đến các cảng trên sông Danube và bốc xếp hàng lên sà lan để vận chuyển đến cảng Constanta. Quá trình này phức tạp và tốn kém. Thứ trưởng Senik cho biết Ukraine hiện đang đàm phán với các nước Baltic để thiết lập thêm hành lang thứ ba cho xuất khẩu lương thực.
Ukraine cho hay cách thức tốt nhất để xuất khẩu ngũ cốc hoạt động trở lại là đi qua Biển Đen. Liên hợp quốc (LHQ) dự định lập một hành lang trên biển để Ukraine vận chuyển ngũ cốc qua các cảng với sự trợ giúp của Thổ Nhĩ Kỳ, song đến nay chưa đạt được thỏa thuận về vấn đề này.