Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, theo chương trình công tác, dự kiến từ chiều 14/11 đến hết ngày 16/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp để cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình các dự án luật, dự thảo nghị quyết sẽ xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 6. Kinh nghiệm từ Kỳ họp thứ 5 cho thấy, cách làm việc này đã có kết quả rất tốt. Do đó, tại Kỳ họp này, Quốc hội thống nhất với đề xuất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí giữa hai đợt của kỳ họp Quốc hội có khoảng 1 tuần để các cơ quan làm việc.
Sau phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi).
Kiểm soát việc bỏ tiền đặt cọc
Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, về tài nguyên viễn thông (Chương VI), có ý kiến đề nghị những số thuê bao dịch vụ viễn thông cần được chia ra các nhóm để đánh giá đúng giá trị, giảm thiểu trường hợp bỏ cọc khi đấu giá và giao Bộ Thông tin và Truyền thông quy định chi tiết. Thường trực Ủy ban đề nghị giải trình các biện pháp để kiểm soát việc bỏ tiền đặt cọc tham gia đấu giá kho số viễn thông.
Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng, việc đánh giá để phân nhóm theo giá trị các số thuê bao có cấu trúc đặc biệt là khó khả thi vì phụ thuộc vào quan niệm của người sử dụng, vùng, miền. Việc xác định một mức giá khởi điểm cho số thuê bao thực hiện đấu giá (Điều 50) cũng như lựa chọn hình thức đấu giá trực tuyến (như trong dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật đã trình Quốc hội) và theo phương thức trả giá lên (từ giá khởi điểm và theo bước giá) của Luật Đấu giá tài sản hiện hành (tương tự triển khai thí điểm đấu giá biển số xe ô tô) sẽ tạo cơ hội cho nhiều người tham gia, tạo điều kiện để xác định được chính xác giá trị số thuê bao đấu giá theo cơ chế thị trường.
Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi) quy định mức giá khởi điểm phù hợp khi tham gia đấu giá để hạn chế rào cản, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu tham gia đấu giá. Tuy nhiên, quy định này dẫn đến những rủi ro nhất định như tình trạng bỏ tiền đặt cọc. Khoản 4 Điều 48 dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết về việc đấu giá quyền sử dụng kho số viễn thông, tên miền quốc gia Việt Nam “.vn”. Trong quá trình xây dựng Nghị định hướng dẫn Luật Viễn thông (sửa đổi), cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu bổ sung các quy định để kiểm soát việc bỏ tiền đặt cọc như không cho tham gia đấu giá một số lần tiếp theo nếu bỏ tiền đặt cọc và các biện pháp khác mà pháp luật về đấu giá tài sản cho phép.
Từ lý do trên, Thường trực Ủy ban đề nghị được giữ quy định về đấu giá kho số viễn thông như trong dự thảo Luật.
Bảo đảm tính tương thích
Theo Chủ nhiệm Lê Quang Huy, có ý kiến đề nghị làm rõ việc các tổ chức quốc tế, khu vực hiện nay thu phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng có làm ảnh hưởng đến các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam không; Việt Nam có thu phí số hiệu mạng không, nếu có đề nghị đánh giá tác động bổ sung.
Giải trình vấn đề này, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, khoản 28 Điều 3 dự thảo Luật quy định tài nguyên Internet là tập hợp tên miền, địa chỉ Internet, số hiệu mạng và tên, số khác thuộc quyền quản lý của Việt Nam, bao gồm: tài nguyên Internet Việt Nam và tài nguyên Internet quốc tế được các tổ chức quản lý quốc tế phân bổ cho tổ chức, cá nhân sử dụng tại Việt Nam.
Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, Việt Nam đã triển khai việc thu lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng đối với tên miền ".vn", địa chỉ Internet. Luật Phí và Lệ phí chưa quy định về lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng vì từ trước đến nay, tổ chức quản lý địa chỉ Internet/số hiệu mạng khu vực châu Á - Thái bình Dương (APNIC) không thực hiện việc thu phí số hiệu mạng.
Tuy nhiên, APNIC vừa thông báo kế hoạch điều chỉnh các khoản thu đối với tài nguyên Internet, theo đó, sẽ thực hiện thu phí số hiệu mạng từ ngày 1/1/2025. Chính sách của APNIC sẽ miễn phí đối với 2 số hiệu mạng đầu tiên, từ số hiệu mạng thứ 3 trở đi sẽ phải đóng phí đăng ký 500 đô la Úc/1 số hiệu mạng và phí duy trì là 100 đô la Úc/một năm.
Qua rà soát cho thấy, tính đến tháng 10/2023, trong số 614 tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam đã đăng ký sử dụng số hiệu mạng, chỉ có 4 doanh nghiệp thuộc đối tượng phải nộp phí sử dụng số hiệu mạng theo chính sách mới của APNIC. Do đó, việc bổ sung quy định thu phí, lệ phí số hiệu mạng sẽ tạo cơ sở pháp lý để các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của tổ chức quốc tế nhằm đảm bảo duy trì hoạt động mạng, dịch vụ Internet.
Nhấn mạnh đây là nội dung mới so với dự thảo Luật do Chính phủ trình, phát sinh nghĩa vụ tài chính, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông làm việc với đại diện Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Bộ Tài chính và một số doanh nghiệp viễn thông nhằm xem xét việc quy định bổ sung về lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng tại dự thảo Luật; đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá tác động.
Ông Lê Quang Huy nhấn mạnh, đây là nghĩa vụ bắt buộc, thực hiện theo thông lệ, quy định quốc tế. Nếu Việt Nam không có quy định về phí, lệ phí cho số hiệu mạng, các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam sử dụng nhiều số hiệu mạng sẽ gặp khó khăn trong việc đăng ký, sử dụng số hiệu mạng và ảnh hưởng đến hoạt động mạng, dịch vụ của doanh nghiệp trong thời gian tới.
Do đó, Thường trực Ủy ban cho rằng có cơ sở để xem xét việc quy định bổ sung về lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng; đã bổ sung, chỉnh lý nội dung này và thể hiện tại điểm d khoản 9 Điều 50 và khoản 4, khoản 5 Điều 71 dự thảo Luật. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ có ý kiến chính thức và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung này dựa trên cơ sở đánh giá tác động đầy đủ.
Cơ bản tán thành với các nội dung trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ quy định về lệ phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng và phí duy trì; làm rõ khoản phí, lệ phí trên thu nộp ngân sách Nhà nước hay thu hộ cho tổ chức quốc tế. Bởi, nếu thu nộp ngân sách thì cần sửa Luật Phí và lệ phí để điều chỉnh danh mục, nếu không thì chỉ cần quy định ngay trong Luật Viễn thông để thực hiện.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị rà soát để đảm bảo tương thích giữa Luật Viễn thông, Luật Phí và lệ phí, Luật Quản lý thuế để nghiên cứu quy định trong luật nào cho phù hợp. Nếu thu hộ, nên để Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn. Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần nghiên cứu để không xung đột luật này hay luật kia.
