Thực hiện Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn giai đoạn 2020 - 2025, định hướng năm 2030, hơn 2 năm qua, huyện Sông Mã đã tập trung triển khai ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Đồng hành với các HTX, doanh nghiệp, hộ dân trong xây dựng mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP. Từ năm 2020 đến nay, huyện đã đầu tư 900 triệu đồng hỗ trợ cấp giấy chứng nhận VietGAP lần đầu; 350 triệu đồng hỗ trợ chứng nhận sản phẩm OCOP; 950 triệu đồng hỗ trợ bao bì, nhãn mác, tem truy xuất nguồn gốc và tiêu thụ nông sản; 138 triệu đồng hỗ trợ thành lập hợp tác xã.
Các cơ quan chuyên môn và các xã trên địa bàn tich cực tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả. Đồng thời, lựa chọn, khảo nghiệm và hướng dẫn nông dân đưa vào trồng, lai ghép một số giống cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, như: Nhãn ghép, xoài lai, bưởi Diễn, bưởi da xanh, cam Vinh... từng bước thay thế, cải tạo những diện tích cây đã bị già cỗi, thoái hóa.
HTX Dịch vụ nông nghiệp Bảo Minh, xã Chiềng Khoong, có 13 thành viên, quy mô sản xuất 50 ha cây ăn quả, trong đó, 36 ha nhãn. Ông Lê Danh Phúc, Phó Giám đốc HTX, chia sẻ: HTX có 10 ha nhãn chín sớm, rải vụ. Việc ứng dụng công nghệ cao để nhãn chín sớm, rải vụ đã đem lại hiệu quả cao hơn. Cùng với xuất bán quả tươi, vào vụ nhãn, HTX còn thu mua khoảng 50 tấn quả/ngày để chế biến long nhãn. Long nhãn được sấy bằng công nghệ lò sấy hơi. Sản phẩm đang được siêu thị BigC Thăng Long, VinMart Hà Nội nhập hàng, tiêu thụ tại thị trường trong nước và xuất khẩu sang Hàn Quốc, Trung Quốc.
Hướng đến xuất khẩu, UBND huyện phối hợp với Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu I (Cục Bảo vệ thực vật) đánh giá và cấp 46 mã số vùng trồng, với diện tích trên 452 ha nhãn. Trong đó, 12 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Mỹ; 21 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc; 13 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Úc, New Zealand. Năm 2021, UBND tỉnh đã cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Nhãn Sơn La” cho 25 HTX trên địa bàn. Có 78 hộ ở 12 bản của xã Chiềng Khương phát triển công nghệ phun sương tưới cho hơn 68 ha cây nhãn.
Ông Nguyễn Tiến Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện, đánh giá: Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện đã tạo bước đột phá về hiệu quả sản xuất và giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích đất canh tác; hình thành vùng chuyên canh cây ăn quả, tạo vùng nguyên liệu tập trung; bảo đảm sự liên kết chặt chẽ giữa các khâu sản xuất - chế biến - tiêu thụ, ổn định, bền vững. Hiện nay, huyện đang huy động tối đa mọi thành phần kinh tế và nguồn lực của xã hội để đầu tư cho ứng dụng công nghệ cao.
Sông Mã phấn đấu đến năm 2025, có trên 11.000 ha cây ăn quả, sản lượng 80.000 tấn. Trong đó, 1.000 ha cây ăn quả ứng dụng công nghệ cao; 1.000 cây ăn quả sản xuất theo hướng hữu cơ và 1.000 ha cây ăn quả được chứng nhận VietGAP; từ 300-500 ha nhãn sản xuất trái vụ; 20-25 HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến long nhãn, xoài sấy dẻo; liên kết mở rộng vùng nguyên liệu cho các nhà máy chế biến; 5% diện tích cây ăn quả sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm tự động; tỷ lệ lao động nông thôn qua đào tạo đạt 35%...
Đồng chí Thào A Sử, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, thông tin: Hiện thực hóa mục tiêu trên, Ban Thường vụ Huyện ủy đã đề ra lộ trình, giải pháp thực hiện. Trong đó, tập trung chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu về thành tựu ứng dụng và phát triển công nghệ cao. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn cho hoạt động ứng dụng công nghệ cao. Sử dụng giống có năng suất cao và chất lượng tốt, các giống biến đổi gen đã được phép sản xuất; quản lý chặt chẽ chất lượng giống cây trồng, vật nuôi trên địa bàn. Xây dựng các mô hình áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến (VietGAP, GlobalGAP...) trong sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản nông sản. Thu hút các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư các cơ sở nghiên cứu ứng dụng, trình diễn, chuyển giao, cũng như tổ chức sản xuất các sản phẩm công nghệ cao. Đổi mới và phát triển kinh tế hợp tác, trọng tâm là HTX nông nghiệp; phát triển các hình thức liên kết.
Việc ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp ở Sông Mã đã tạo bước đột phá, làm thay đổi phương thức sản xuất truyền thống sang sản xuất an toàn, hữu cơ, VietGAP; hình thành vùng chuyên canh cây ăn quả có giá trị kinh tế, phù hợp, tạo ra sản phẩm đáp ứng nhu cầu và có khả năng cạnh tranh trên thị trường, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
