Những thần tượng đầy “nguy hiểm”
Chiều ngày 14/10/2019, toàn showbiz châu Á chấn động trước hung tin Sulli qua đời. Loạt báo Hàn đưa tin thi thể của nữ ca sĩ được tìm thấy tại một tòa nhà chung cư ở quận Sujeong, thành phố Seongnam (Hàn Quốc). Hơn một tháng sau, bạn thân của Sulli - Goo Hara được tìm thấy tử vong tại nhà riêng ở Cheongdamdong, Seoul vào lúc 6h30 ngày 24/11/2019. Cựu thành viên nhóm Kara hưởng dương 28 tuổi.
Trước đó, Hàn Quốc đã liên tiếp xảy ra các vụ nghệ sĩ tự tử. Năm 2008, làng giải trí Hàn Quốc chấn động khi báo chí đưa tin nữ diễn viên phim “Ước mơ vươn tới một ngôi sao” tự sát. Choi Jin Sil chọn cách kết thúc cuộc đời bằng việc treo cổ trong nhà tắm. Nguyên nhân cô tự sát được cho là do áp lực và trầm cảm. Năm 2017, ca sĩ Jong Hyun, nam thần tượng sinh năm 1990 được biết đến như là thành viên nổi bật của nhóm SHINee cũng kết thúc cuộc đời mình ở tuổi 27. Tại thời điểm phát hiện, cậu đã rơi vào tình trạng ngừng thở ở căn hộ riêng, xung quanh toàn khí than đốt.
“Lệch chuẩn” không chỉ đến từ các thần tượng là nghệ sĩ Hàn Quốc, ngay ở Việt Nam, ít ai có thể tin rằng một phạm nhân như Ngô Bá Khá khi ra hầu tòa lại được chào đón như một “siêu anh hùng”. Ngô Bá Khá (biệt danh Khá “Bảnh”) là một cái tên không còn xa lạ đối với một bộ phận không nhỏ giới trẻ hiện nay. Ngay cả khi phải ra hầu tòa vì hành vi đánh bạc và tổ chức đánh bạc của mình, Khá vẫn được các fan hâm mộ chào đón như một thần tượng. Chỉ nhìn vào Kênh YouTube của Khá đã thấy đủ sức nóng của một thần tượng. Trong khi ca sĩ trẻ như Win 365 (có 202 nghìn lượt theo dõi), Bích Phương (1,1 triệu lượt theo dõi)… thì tay mơ như Khá “Bảnh” có tới 1.854.568 người theo dõi, đứng thứ 60 trong số các kênh YouTube có lượng subscribe (người theo dõi) nhiều nhất ở Việt Nam. Không chỉ có Khá “Bảnh”, giới trẻ giờ còn thần tượng những giang hồ kiểu Dương Minh Tuyền, Phú Lê…
Lỗi do mạng xã hội?
Giải thích lý do vì sao những hiện tượng “nguy hiểm” như Khá Bảnh được tung hô, thần tượng, PGS.TS Phạm Mạnh Hà, Phó Trưởng khoa Các khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, trong một thời gian, xã hội tung hô những người giàu có, những người có những phát ngôn gây sốc, thậm chí là những người không có tài năng nhưng sẵn sàng bỏ một số tiền lớn ra để tạo sự thu hút. Điều đó đã khiến cho những bạn trẻ hiểu nhầm về thần tượng. Bởi thế khi Khá “Bảnh” nổi lên là một nhân vật giang hồ cùng những phát ngôn gây sốc, sự giàu có cộng với độ nổi tiếng thì tự nhiên tạo dựng ra hình mẫu để các bạn trẻ thực hiện theo. Từ đó dẫn đến những sai lầm trong sự lựa chọn, đánh giá thần tượng.
Khá “Bảnh” bị phạt 10 năm 6 tháng tù. |
PGS Phạm Mạnh Hà bày tỏ: “Một giang hồ như Khá “Bảnh” là thần tượng của giới trẻ chắc chắn sẽ định hướng hành vi của giới trẻ đi theo hướng đó. Có thể, bắt nguồn từ phát ngôn gây sốc rồi cách kiếm tiền bằng việc vi phạm pháp luật hay sử dụng bạo lực để thể hiện sức mạnh. Điều đó làm cho những bạn trẻ coi Khá “Bảnh” là thần tượng sẽ có những hành vi lệch chuẩn giống Khá “Bảnh” trong tương lai”.
Còn theo Nhà nghiên cứu văn hóa, TS Nguyễn Ánh Hồng (Học viện Báo chí và Tuyên truyền), hiện nay, các bạn trẻ đang lệch chuẩn trong việc lựa chọn và phân biệt đâu là thần tượng. Theo bà Hồng, với sự bùng nổ của các ứng dụng, công nghệ thông tin nên giới trẻ sẽ chịu tác động không nhỏ từ những thông tin trên mạng xã hội và rất dễ bị ảnh hưởng tâm lý đám đông, thiếu định hướng. Vì vậy khi những nhân vật, hành động mang tính bạo lực trở thành xu hướng thì sẽ dẫn đến nguy cơ bùng phát trên đường phố, văn hóa cộng đồng bị suy giảm, các trật tự, các chuẩn mực của văn hóa, đạo đức, văn hóa ứng xử, văn hóa lối sống cũng sẽ bị kéo theo.
Không chỉ bị ảnh hưởng bởi mạng xã hội, nhiều bạn trẻ a dua theo nhau có cái nhìn lệch lạc về thần tượng. Theo các chuyên gia, gia đình và nhà trường cần có những hoạt động giáo dục để các bạn trẻ có thêm cơ hội gặp gỡ những người tốt, người tử tế và lấy gương của họ để trở thành cái hình mẫu của mình.
Đại biểu Phạm Tất Thắng,Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội:
Giới trẻ thần tượng “giang hồ mạng” thể hiện nhận thức lệch lạc
Những hiện tượng mạng như Khá “Bảnh”… đã có nhiều hành vi vi phạm pháp luật, bị cơ quan chức năng xử lý, có những hành vi phản cảm và dùng ngôn từ vô văn hóa nhưng lại được giới trẻ tung hô, thì đây là hành vi lệch chuẩn, thể hiện nhận thức lệch lạc của một bộ phận giới trẻ. Để có thể ngăn chặn những clip xấu, độc hại và có ảnh hưởng không tốt đến giới trẻ, ngoài việc tăng cường giáo dục về “văn hóa thần tượng” trong các trường học, thì cơ quan chức năng cũng cần có hình thức để quản lý thông tin trên các mạng xã hội, ngăn chặn việc lan truyền các thông tin xấu, độc, có thể ảnh hưởng xấu đến nhận thức của giới trẻ.