Thủ tướng nhấn mạnh điều này tại Hội nghị trực tuyến sơ kết công tác bảo đảm an toàn giao thông (ATGT) 6 tháng đầu năm 2019 và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm.
Theo ý kiến của một số địa phương, chế tài đối với lái xe vi phạm về nồng độ cồn, dùng ma túy còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Quy trình kiểm tra xử lý lái xe dùng ma túy còn mất nhiều thời gian. Hiện nay, việc kiểm tra sức khỏe lái xe thì đều do lái xe tự đi khám mà không có sự giám sát của cơ quan chức năng, nên xảy ra tình trạng gian lận. Có trường hợp lái xe nhờ người lấy hộ mẫu nước tiểu. Đối với việc xử lý xe quá khổ, quá tải, theo đại diện tỉnh Nghệ An, có trường hợp chủ xe thuê người giám sát hoạt động của lực lượng chức năng để trốn tránh.
Ý kiến của đại diện Bộ Tư pháp nhấn mạnh tồn tại là xử lý chưa nghiêm vi phạm, khiến lái xe “nhờn luật”. Bộ Y tế cho rằng, khi phát hiện lái xe sử dụng ma túy cần tước bằng lái xe ngay, bởi nếu nương tay, sẽ có nguy cơ gây ra những vụ tai nạn nghiêm trọng.
Báo cáo về công tác đào tạo lái xe, lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết, trong năm 2020, sẽ yêu cầu các cơ sở đào tạo lái xe ứng dụng công nghệ trong công tác quản lý đào tạo để nhận dạng và bảo đảm theo dõi thời gian học lý thuyết pháp luật giao thông đối với học viên lái ô tô. Trong năm 2021, yêu cầu các cơ sở đào tạo trang bị và duy trì cabin học lái ô tô, bổ sung nội dung học lái ô tô bằng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông. Về sát hạch lái xe, trong tháng 7/2019, sửa đổi, ban hành bộ 600 câu hỏi thay bộ 450 câu hỏi dùng cho sát hạch cấp phép lái xe cơ giới đường bộ. Yêu cầu các trung tâm sát hạch lái xe tại 5 tỉnh, thành phố (Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Nghệ An và Đà Nẵng) lắp đặt camera giám sát phòng sát hạch lý thuyết, sân sát hạch lái xe trong hình, bảo đảm kết nối trực tuyến, truyền dữ liệu hình ảnh về Tổng cục Đường bộ Việt Nam, có chia sẻ dữ liệu với các Sở Giao thông vận tải và thực hiện trên toàn quốc trước ngày 31/12/2019.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, chế tài xử phạt các hành vi vi phạm giao thông sẽ được sửa đổi theo hướng nặng hơn. Bộ cam kết, trong năm 2019, sẽ xóa tất cả “điểm đen” trên các tuyến quốc lộ. “Chúng ta sẽ lắp hệ thống camera ở những điểm có tình trạng xe dù, bến cóc, những ngã ba, ngã tư xung yếu, để tăng cường công tác xử phạt nguội các hành vi vi phạm”. Bộ sẽ kết nối với Bộ Công an tất cả dữ liệu Bộ có từ thiết bị giám sát hành trình, camera và đề nghị Bộ Y tế kết nối luôn cả dữ liệu kiểm tra sức khỏe lái xe “để chúng ta thống nhất trong công tác kiểm soát lái xe, bằng lái xe, các hoạt động liên quan đến vận tải”.
“Điểm đen” ngay chính tại cơ quan đào tạo, kiểm tra
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng hoan nghênh kết quả bảo đảm ATGT trong 6 tháng đầu năm 2019 (giảm mạnh cả 3 tiêu chí, số vụ tai nạn, người chết, bị thương), nhưng “chúng ta nên nhớ rằng còn có 8.000 người chết và đến 15.000 người bị thương” mà “tính mạng con người là trên hết”, chúng ta cần quan tâm công việc quan trọng này để xã hội bình yên hơn, giảm đau khổ cho người dân. Đó chính là nhiệm vụ nặng nề với cấp ủy, chính quyền, Ủy ban ATGT các cấp.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, còn một số tồn tại như xảy ra nhiều vụ tai nạn xe khách, xe tải nghiêm trọng. Xuất hiện các “điểm đen” ngay chính tại cơ quan đào tạo, kiểm tra, “đăng kiểm thì xe xấu thành xe tốt, đào tạo thì không nghiêm khắc”. “Điểm đen” này còn nguy hiểm hơn “điểm đen” trên đường. Thủ tướng lấy ví dụ, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã kiểm tra, xác minh, quyết định thu hồi giấy phép hoạt động đối với Trung tâm đăng kiểm 9803D tỉnh Bắc Giang do hành vi cấp khống giấy chứng nhận đăng kiểm cho xe kinh doanh vận tải hay như “gần đây, báo chí nói nhiều về hiện tượng có những trung tâm đào tạo lái xe dễ tính đến nổi tiếng, có cả phương thức bảo đảm thi là đỗ”. Các tỉnh, cơ quan liên quan phải chú ý vấn đề này. “Hậu quả khôn lường của người điều khiển không đủ tiêu chuẩn này rất nguy hiểm. Hồi trước tôi đã nói với anh Trương Hòa Bình là cần xử lý cả người điều khiển phương tiện và chủ phương tiện “khoán trắng” cho lái xe, thúc lái xe chạy bất kể ngày đêm, gây tai nạn nghiêm trọng”.
Cho rằng báo cáo sơ kết 6 tháng mới tập trung nhiều đến ATGT đường bộ, Thủ tướng nhấn mạnh, ATGT đường sắt, đường thủy, hàng không cũng vô cùng quan trọng khi mà tăng trưởng khách du lịch đi qua đường hàng không ở Việt Nam thuộc diện cao nhất thế giới.
Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng đề nghị, Bộ GTVT khẩn trương đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Giao thông Đường bộ 2008, khung pháp luật quan trọng nhất để xử lý vấn đề đặt ra.
Bộ Tư pháp khẩn trương đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính theo hướng tăng mạnh khung xử phạt đối với hành vi vi phạm pháp luật về ATGT. “Quy định hiện nay đã cao rồi nhưng chưa đủ răn đe, tôi đã trao đổi với anh Khuất Việt Hùng, cứ 80 mg/100 ml máu thì coi như chuyển hình sự rồi, chứ không phải hành chính bình thường nữa. Hay là nghiện ma túy, nghiện rượu, thu ngay vĩnh viễn bằng lái. Luật Xử lý vi phạm hành chính này phải sửa khung cao như một số nước. Phải sửa khung này, mang tính răn đe cần thiết, ít tốn kém mà lại hiệu quả cao”, Thủ tướng nói.
Cần khẩn trương hoàn thiện nghị định thay thế Nghị định 46 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt. “Đặc biệt là khẩn trương báo cáo lại Thủ tướng Nghị định thay thế Nghị định 86 về điều kiện kinh doanh vận tải, các đồng chí lấy ý kiến thành viên Chính phủ. Yêu cầu loại bỏ ngay các điều kiện không cần thiết, đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào quản lý vận tải thay cho phương thức quản lý truyền thống. Tôi thấy có nhiều đồng chí Bộ trưởng góp ý là đề nghị hủy bỏ quy định bắt buộc phải gắn hộp đèn trên nóc xe dưới 9 chỗ, thay vào đó dùng công nghệ để quản lý. Tôi yêu cầu Bộ GTVT nghiên cứu vấn đề này”, Thủ tướng nói.
Cần hoàn thiện chương trình giáo dục ATGT trong hệ thống giáo dục phổ thông, nâng cao giáo trình, chất lượng. “Ở Nhật Bản cách đây 40 năm, tình trạng y như Việt Nam, nhưng giờ giáo dục từ nhỏ, ý thức giao thông người ta rất tốt”, Thủ tướng cho biết và đề nghị đưa giáo dục ATGT vào sinh hoạt khu phố, xóm, thôn.
 Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
“Rải lực lượng thế này trên đường là không ổn…”
Yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về ATGT, Thủ tướng bày tỏ, “các lực lượng bảo vệ pháp luật ngày nắng cũng như ngày mưa, ngày thì có đêm thì không, rải lực lượng trên đường thế này thì không ổn”.
“Yêu cầu phải lập cơ sở dữ liệu người dân và chủ các phương tiện cũng như các biện pháp quyết liệt để chuyển hẳn sang chủ yếu là phạt nguội, không để bộ máy cứ phình to, cán bộ cứ tiếp tục rải trên đường mà hiệu quả không cao, không đáp ứng được yêu cầu của một xã hội 4.0. Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và các công nghệ trong kỷ nguyên số để giải quyết thật bài bản vấn đề này”.
Cần có cơ chế chia sẻ, liên thông dữ liệu giữa các cơ quan như GTVT, Công an, Y tế, Tài chính. Quyết liệt triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng. “Đồng chí Bộ trưởng GTVT và Chủ tịch các địa phương chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về vấn đề thu phí không dừng, trong năm nay phải kết thúc việc này”, Thủ tướng nêu rõ. “Không thực hiện thu phí không dừng thì cho nghỉ luôn”, không cho trạm BOT thu phí nữa.
Thủ tướng yêu cầu khi cấp lại giấy phép lái xe, cần rà lại việc thực hiện pháp luật, kỹ năng, hành vi vi phạm trước đó. Yêu cầu đóng cửa cơ sở đăng kiểm hoặc sát hạch lái xe không bảo đảm chất lượng.
Chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác bảo đảm ATGT, cụ thể là cảnh sát giao thông không được nhận hối lộ và bao che sai phạm, các cơ quan thực hiện công tác bảo đảm ATGT, công tác trong lĩnh vực xã hội khác cần kiên quyết nói không với tiêu cực, lợi ích nhóm.
Các cơ quan tố tụng xử lý nghiêm, kịp thời các vụ vi phạm ATGT và yêu cầu quần chúng giám sát, phát hiện sai trái, bao che. “Người chết rõ ràng nhưng nói không có tai nạn; tôi biết Ủy ban ATGT quốc gia nhận được một số đơn kiến nghị vấn đề này”, Thủ tướng chỉ ra.
Thủ tướng yêu cầu Ủy ban ATGT các cấp, hệ thống các cơ quan GTVT, cơ quan tham mưu về ATGT nâng cao trách nhiệm, trình độ để đáp ứng yêu cầu giảm thiểu tai nạn giao thông, một nhiệm vụ vất vả nhưng vinh quang vì góp phần bảo vệ cuộc sống của con người.
