Tham dự có lãnh đạo của 25 tập đoàn lớn của Nhật Bản, trong đó có các tên tuổi như Toshiba, Fujitsu, Hitachi, Daikin, Mazda, Mitsui, Omron, Yamaha… đã đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.
Trước khi đi vào giải đáp sự quan tâm của doanh nghiệp Nhật Bản, Thủ tướng nêu một số nét lớn về kinh tế Việt Nam, về vấn đề chuyển đổi số quốc gia. Dân số Việt Nam có lực lượng lao động trẻ dưới 35 tuổi, chiếm 65% dân số; tầng lớp trung lưu chiếm 15% dân số và đang gia tăng nhanh, sẽ chiếm tới 50% dân số vào năm 2030, tạo nên thị trường có sức mua hấp dẫn cho các kế hoạch đầu tư, kinh doanh tại đây.
Thủ tướng cho biết, ngày 30/6 tới, tại Hà Nội, EU và Việt Nam ký Hiệp định EVFTA. Đến năm 2020, Việt Nam sẽ có quan hệ thương mại tự do ưu đãi cao với 55 đối tác, bao gồm cả các nước G7 và 15 nước nhóm G20.
Thủ tướng dẫn khảo sát mới nhất của JETRO cho biết, có 65% số doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam kinh doanh có lãi, 70% số doanh nghiệp có mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh. Theo khảo sát do Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) thực hiện hằng năm, Việt Nam đứng thứ 3 về đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp trong ngành sản xuất chế tạo của Nhật Bản.
“Việt Nam đang xây dựng Chiến lược chuyển đổi số toàn bộ nền kinh tế-xã hội và dự kiến sẽ ban hành trong năm 2019, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng thông tin, triển khai thương mại mạng 5G năm 2020. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia; bảo đảm an toàn thông tin, phấn đấu Việt Nam trở thành trung tâm an ninh mạng khu vực ASEAN”, Thủ tướng nói. Đi liền với đó là phát triển nguồn nhân lực số, phấn đấu có 1 triệu nhân lực số trình độ cao giai đoạn 2020-2025. Phát triển công nghiệp công nghệ số, đưa Việt Nam trở thành một trong các nhà sản xuất thiết bị điện tử, viễn thông, xuất khẩu phần mềm, xuất khẩu dịch vụ công nghệ thông tin (CNTT) lớn trên thế giới.
Việt Nam đang nỗ lực xây dựng Chính phủ điện tử và hướng tới xây dựng Chính phủ số, e-Cabinet, làm cơ sở cho phát triển nền kinh tế số và xã hội số tại Việt Nam.
 Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Giải đáp các vấn đề doanh nghiệp quan tâm
Đánh giá cao sự phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam, trong đó có lĩnh vực công nghệ, các tập đoàn Nhật Bản nêu ra hàng loạt câu hỏi.
“Việt Nam đã tham gia CPTPP trước nhiều nước ở châu Á. Vậy xin hỏi Chính phủ Việt Nam sẽ tận dụng lợi thế của hiệp định này như thế nào? Trong đường hướng sử dụng hiệu quả CPTPP thì quý vị đặt hy vọng gì với sự phối hợp của các doanh nghiệp Nhật Bản?”, ông Hiroshi Inoue, Giám đốc Điều hành (CEO) Mazda nói.
Theo Thủ tướng, CPTPP và EVFTA được dự đoán sẽ mang lại những lợi ích hai chiều hết sức to lớn cho cả Việt Nam và Nhật Bản. Theo đó, CPTPP sẽ cho phép các doanh nghiệp Nhật Bản tham gia vào thị trường mua sắm chính phủ đang phát triển rất nhanh của Việt Nam. Đồng thời, các ngành dịch vụ vốn là thế mạnh của Nhật Bản như ngân hàng, bảo hiểm, xây dựng, logistics, kế toán, thiết kế đồ họa cũng sẽ có cơ hội xâm nhập sâu hơn vào thị trường Việt Nam.
Đồng thời, Hiệp định EVFTA cũng sẽ là sự bảo đảm cho một môi trường đầu tư, kinh doanh cởi mở, thông thoáng hơn đối với các nhà đầu tư EU nói riêng và toàn cầu nói chung, trong đó có Nhật Bản.
CPTPP và EVFTA cũng sẽ củng cố vai trò của Việt Nam như cứ điểm sản xuất, xuất khẩu, hướng đến thị trường toàn cầu của các doanh nghiệp Nhật Bản, đặc biệt là trong các lĩnh vực: Công nghệ chế biến chế tạo sử dụng công nghệ cao, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, các dịch vụ chất lượng cao…
“Chúng tôi mong muốn các doanh nghiệp Nhật Bản tăng cường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam để tận dụng những lợi thế từ hai hiệp định này, đưa Nhật Bản quay trở lại là nhà đầu tư số 1 tại Việt Nam trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam cũng đề nghị các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện cơ sở pháp luật và môi trường đầu tư để nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam và phù hợp với các thông lệ quốc tế”, Thủ tướng nói.
 Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Nhiều doanh nghiệp Nhật Bản bày tỏ quan tâm đến nguồn cung ứng nhân lực công nghệ thông tin của Việt Nam khi họ có kế hoạch mở rộng hoạt động của mình.
“Ngành CNTT luôn có sự thay đổi mạnh mẽ, cần có nguồn nhân lực sắc bén, thích ứng nhanh. Do đó, tôi nghĩ rằng phát triển, bồi dưỡng nhân lực CNTT là không thể thiếu đối với xây dựng hạ tầng xã hội ở Việt Nam. Chúng tôi mong cung cấp nguồn nhân lực IT sẽ ổn định, có chất lượng”, ông Naoyoshi Takatsuna, CEO, Phó Chủ tịch Tập đoàn Fujitsu cho biết, ông có nhận được báo cáo cho thấy có tình trạng thiếu nhân lực IT tại Việt Nam. “Rất mong Thủ tướng chia sẻ về đường hướng chiến lược phát triển nhân lực CNTT của Việt Nam”.
Thủ tướng cho biết, Việt Nam xác định nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng nhất bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước nói chung, của ngành CNTT nói riêng. Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu phát triển nguồn nhân lực số, phấn đấu có 1 triệu nhân lực số trình độ cao giai đoạn 2020-2025.
Việt Nam đã có nhiều chiến lược, chương trình phát triển nhân lực CNTT với mục tiêu phát triển nguồn nhân lực CNTT đạt chuẩn quốc tế, bảo đảm đáp ứng nhu cầu trong nước về số lượng và chất lượng, có khả năng cung cấp nguồn nhân lực CNTT chất lượng cao cho khu vực và thế giới.
Trong thời gian tới, chiến lược phát triển nhân lực CNTT Việt Nam sẽ tập trung phát triển nguồn nhân lực CNTT các lĩnh vực phục vụ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (Bigdata)… nhằm tạo sự bứt phá đối với ngành CNTT Việt Nam trên bản đồ CNTT thế giới và thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển. Việt Nam cũng nghiên cứu, cập nhật các tiêu chuẩn về nhân lực CNTT nhằm đáp ứng các yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 dựa trên yêu cầu của doanh nghiệp và các chuẩn quốc tế.
 Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
Việt Nam mong muốn các trường đại học, viện nghiên cứu, các doanh nghiệp CNTT hàng đầu của Nhật Bản hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng các chương trình, giáo trình, tài liệu giảng dạy, phòng thí nghiệm cho việc đào tạo, giảng dạy, nghiên cứu các môn học mới như AI, IoT, Bigdata, Blockchain, công nghệ điện toán đám mây, an ninh mạng,… Đồng thời, Thủ tướng đề nghị phía Nhật Bản nghiên cứu hỗ trợ Việt Nam xây dựng, cập nhật các chuẩn về nhân lực CNTT chuyên nghiệp.
Cũng quan tâm vấn đề này, ông Hironobu Nishikori, CEO của Toshiba, coi Việt Nam là một trong những cứ điểm quan trọng trong phát triển CNTT, chia sẻ, “Thủ tướng có nói về kế hoạch đào tạo 1 triệu nhân lực IT. Không biết Việt Nam có chiến lược hợp tác giữa Chính phủ-Doanh nghiệp-Giới học thuật trong việc tăng cường và đẩy nhanh quá trình đào tạo nguồn nhân lực IC hay không?”
Thủ tướng khẳng định, Việt Nam coi trọng việc hợp tác giữa Chính phủ-Doanh nghiệp-Giới học thuật trong việc tăng cường và đẩy nhanh quá trình đào tạo nguồn nhân lực CNTT, coi đây là một trong những giải pháp chủ chốt để nâng cao chất lượng đào tạo, kịp thời đáp ứng được các yêu cầu đòi hỏi mới của ngành công nghiệp CNTT, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ mới của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Ông Watanebe, CEO Cấp cao Tập đoàn Nidec, doanh nghiệp bắt đầu vào thị trường Việt Nam năm 1998, cho biết, Tập đoàn có kế hoạch “rót” vốn đầu tư vào Khu công nghệ cao Hòa Lạc. Ông bày tỏ, kinh doanh có tốc độ phát triển nhanh và thời gian là vàng. Nhưng, việc xin giấy phép xây dựng còn mất thời gian hơn dự kiến, “chúng tôi mong Chính phủ Việt Nam cải thiện quy trình cấp phép để tạo điều kiện cho doanh nghiệp nước ngoài”. Ông cũng mong Chính phủ Việt Nam hỗ trợ việc đào tạo nguồn nhân lực.
Trả lời vấn đề này, Thủ tướng cho biết, Chính phủ đang giao Bộ Xây dựng là cơ quan chủ trì nghiên cứu, rà soát và đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến quy trình cấp phép xây dựng theo hướng đơn giản hóa hồ sơ cấp giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình; giảm thời gian thực hiện đối với các thủ tục thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi công và cấp giấy phép xây dựng công trình tối thiểu 19 ngày so với thời gian tối đa thực hiện các thủ tục này theo quy định của pháp luật hiện hành.
“Chúng tôi luôn lắng nghe, sửa chữa, hoàn thiện các loại thủ tục để tạo điều kiện tốt nhất cho nhà đầu tư”, Thủ tướng nói và mong muốn Nidec đẩy nhanh tiến độ đầu tư vào Khu công nghệ cao Hòa Lạc, khu công nghệ cao mà Việt Nam có ưu đãi rất lớn.
Đại diện Tập đoàn Yamaha bày tỏ mong muốn hợp tác với phía Việt Nam trong giải quyết vấn đề tắc nghẽn giao thông; mong Việt Nam có chính sách hợp lý dựa trên nhận thức xe máy là một phương tiện đi lại quan trọng của người dân thay vì cấm xe máy đi vào trung tâm các đô thị lớn.
Thủ tướng hoan nghênh sự hợp tác của Nhật Bản trong xử lý vấn đề này, nhất là khi Việt Nam gặp tình trạng quá tải về giao thông, lượng xe máy quá nhiều. Việt Nam-Nhật Bản hợp tác giải quyết vấn đề này bằng phương thức, cách làm mới từ kinh nghiệm Nhật Bản là rất quan trọng. Đây cũng là vấn đề Việt Nam quan tâm.
Tại cuộc trao đổi, Thủ tướng cũng hoan nghênh ý kiến của đại điện Tập đoàn AEON về đưa nông sản Việt Nam vào thị trường Nhật Bản, đồng thời đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam.
Thủ tướng khẳng định, Chính phủ Việt Nam cam kết tạo điều kiện thuận lợi, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư Nhật Bản, quốc gia công nghiệp phát triển cao có nhiều tập đoàn, doanh nghiệp là những nhà đầu tư lớn có tiềm lực mạnh, có công nghệ tiên tiến và quản lý trình độ cao.
 Thủ tướng tiếp Chủ tịch Tập đoàn tài chính SMBC Koichi Miyata - Ảnh: VGP/Quang Hiếu |
*Sáng cùng ngày, Thủ tướng cũng đã tiếp Chủ tịch Tập đoàn tài chính SMBC Koichi Miyata - một nhà đầu tư lớn của Nhật Bản trong lĩnh vực tài chính ngân hàng tại Việt Nam.
Thủ tướng tin tưởng, trong giai đoạn hợp tác chiến lược sắp tới giữa hai nước, SMBC sẽ đóng vai trò quan trọng hơn nữa, góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, tài chính Việt Nam-Nhật Bản phát triển mạnh mẽ hơn nữa.
Chủ tịch Tập đoàn tài chính SMBC Koichi Miyata cho biết SMBC có lịch sử đầu tư 25 năm tại Việt Nam và là ngân hàng nước ngoài có vốn điều lệ lớn nhất tại Việt Nam với 500 triệu USD. Chủ tịch SMBC khẳng định, thành công trong kinh doanh của SMBC tại Việt Nam thời gian qua là nhờ sự hỗ trợ, tạo điều kiện của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. SMBC mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Chính phủ Việt Nam.
