Ảnh tư liệu Nó đã xóa bỏ các giai cấp bóc lột tư sản, địa chủ và chế độ người bóc lột người, đưa giai cấp vô sản bị áp bức, bóc lột nặng nề thành giai cấp làm chủ xã hội, đưa người lao động từ thân phận nô lệ trở thành người tự do, là chủ nhân của đất nước. Cách mạng Tháng Mười thành công đã dẫn tới sự ra đời của Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới và mở ra bước ngoặt căn bản trong lịch sử loài người, từ thế giới tư bản chủ nghĩa sang thế giới xã hội chủ nghĩa. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế"(1).
Đúng như vậy, Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã khích lệ, cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc của những nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ La tinh. Thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở một loạt nước, như: Ba Lan, Bulgaria, Cộng hòa dân chủ Đức, Hungary, Albania, Romania, Mông Cổ, Triều Tiên, Cuba và Việt Nam đã tạo nên những tiền đề thực tế cho sự ra đời của một hệ thống xã hội mà trước đó chưa từng tồn tại trong lịch sử và chỉ một thời gian ngắn sau khi ra đời - hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa đã đóng vai trò chi phối với nhiều quá trình quan trọng của thế giới hiện đại.
Ở Việt Nam, từ đầu thế kỷ XX, các phong trào yêu nước cách mạng Việt Nam đều bị dìm trong biển máu và thất bại vì không có một đường lối cứu nước đúng đắn. Giữa lúc đó, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sau nhiều năm bôn ba tìm đường cứu nước đã tiếp thu được ánh sáng của Cách mạng Tháng Mười. Đầu những năm 20, khi nghiên cứu Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lenin, Người đã sớm nắm bắt được cốt lõi trong tư tưởng của Lenin: Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại! Người khẳng định: "Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản"(2). Ngày 3/2/1930, Người đã chủ trì hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và khẳng định đường lối giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam.
Dưới ánh sáng soi đường của Cách mạng Tháng Mười Nga, với đường lối đúng đắn, sáng tạo, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách và giành được những kỳ tích vĩ đại trong thế kỷ XX và gần hai thập kỷ đầu thế kỷ XXI. Đó là những thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 khi đó Đảng ta có chưa đến 5.000 đảng viên đã lãnh đạo nhân dân làm cuộc cách mạng "long trời lở đất", lập nên Nhà nước Công Nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á. Đó là thắng lợi của cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp kết thúc bằng thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ "chấn động địa cầu". Đó là thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ 21 năm trường kỳ, gian khổ kết thúc bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử ngày 30/4/1975 giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là thắng lợi của 32 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đưa nước ta từ nước kém phát triển trở thành nước có thu nhập trung bình và đang phát triển.
Sau sự sụp đổ mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu, các thế lực thù địch đã chống phá quyết liệt, mưu toan phủ nhận mọi thành quả của Cách mạng Tháng Mười Nga và chủ nghĩa Marx-Lenin là nền tảng tư tưởng của cuộc cách mạng vĩ đại. Có thể nói chủ nghĩa xã hội hiện thực tạm thời lâm vào thoái trào nhưng sức sống của chủ nghĩa xã hội không hề bị lu mờ. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số nước vẫn tiếp tục phát triển và phong trào cánh tả phát triển mạnh mẽ ở một số nước Mỹ La tinh... Sự thoái trào đó không có nghĩa là chủ nghĩa xã hội bị "tiêu vong", giai cấp công nhân "mất vai trò lịch sử", cũng không làm mất đi ý nghĩa phấn đấu và niềm tin vào tương lai xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Trái lại, giai cấp công nhân có thêm bài học sâu sắc như Lenin đã dạy: "Giành chính quyền đã khó nhưng giữ chính quyền lại càng khó khăn" và "Cách mạng phải biết tự bảo vệ và có sức mạnh bảo vệ".
Trong bối cảnh hiện nay, tình hình trên thế giới diễn ra mau lẹ và khó lường. Chủ nghĩa xã hội đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Nhận thức sâu sắc những nguyên nhân và bài học sau sự kiện chính trị xảy ra ở Liên Xô và Đông Âu, Đảng ta đã kiên quyết, kiên trì khắc phục những khuyết điểm, thiếu sót trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Từ Đại hội VI năm 1986, Đảng ta đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện trên nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh, vì độc lập dân tộc, vì chủ nghĩa xã hội. Trong bất kỳ điều kiện hoàn cảnh nào cũng không dao động, bi quan, đổi hướng, thay đổi mục tiêu, con đường đã lựa chọn. Đảng đề ra phương châm: Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, xây dựng nền văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội. Nhất là, trong những năm qua, bên cạnh quan tâm phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, an ninh, quốc phòng và đối ngoại, Đảng ta rất chú trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng để nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: Trong bối cảnh hiện nay, nếu Đảng ta không vững vàng về chính trị tư tưởng, không thống nhất trong ý chí hành động, không trong sạch về đạo đức lối sống, không được nhân dân tin cậy và ủng hộ thì không thể nói đến tồn tại, đi lên và phát triển.
Do có đường lối đúng đắn, sáng tạo vận dụng những bài học của Cách mạng Tháng Mười, của chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh nên Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành sự nghiệp đổi mới đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta sẽ kiên định đi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười Nga, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện thắng lợi mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
TS. Bùi Thế Đức
Phó Chủ tịch Chuyên trách
Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương