Công lao của Anh hùng dân tộc Lê Lợi (Vua Lê Thái Tổ) gắn liền với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh vào đầu thế kỷ 15. Dưới sự lãnh đạo tài tình của người Anh hùng dân tộc Lê Lợi, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã thắng lợi, hàng chục vạn quân xâm lăng đã phải tháo chạy về nước, chấm dứt 20 năm xâm lược trên đất nước ta.
Trong niềm vui hân hoan của dân tộc, ngày 15 tháng 4 năm Mậu Thân (1428), Lê Lợi chính thức đăng quang ngôi vua tại điện Kính Thiên, thành Đông Quan (Hà Nội ngày nay), xưng Vương là Thuận Thiên, đặt tên nước là Đại Việt, ban Bình Ngô đại cáo. Trong suốt thời gian trị vì ngôi vua, Lê Thái Tổ đã đặt nền móng vững chắc cho cả một triều đại và một nền độc lập phồn thịnh của quốc gia Đại Việt.
Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long phát biểu. Ảnh: Tuấn Đức |
Sự kiện đăng quang của Vua Lê Thái Tổ năm xưa đã đi vào lịch sử, trở thành sự kiện lớn trong sự ngưỡng vọng, tôn vinh của dân tộc. Để tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ công lao to lớn của Đức Vua Lê Thái Tổ, nhân dân nhiều địa phương trong cả nước đã lập đền thờ, dựng tượng đài và đặt tên đường phố mang tên Lê Lợi.
Tại Hà Nội, bên Hồ Gươm gắn với huyền thoại Vua Lê trả lại gươm báu cho Rùa thần, tượng đài Vua Lê Thái Tổ cùng với đình Nam Hương tạo thành một quần thể di tích lịch sử văn hóa trang nghiêm, lưu giữ những truyền thống văn hóa tốt đẹp giữa lòng Thủ đô, trở thành một biểu tượng hòa bình và ý chí quật cường của dân tộc. Với ý nghĩa và giá trị trường tồn đó, "Công trình tưởng niệm Vua Lê Thái Tổ" và “Di tích lịch sử văn hóa Đình Nam Hương” đã được Nhà nước xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1995.
Tại Lễ hội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long khẳng định: Lễ hội là niềm tự hào, một hoạt động văn hóa có ý nghĩa thiết thực của người dân quận Hoàn Kiếm và nhân dân Thủ đô, góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.
Lễ hội là dịp để ôn lại những trang sử vẻ vang, truyền thống hào hùng chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, đồng thời ghi nhận, tôn vinh và phát huy những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, tín ngưỡng dân gian truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Việc khôi phục các lễ hội truyền thống có ý nghĩa thiết thực góp phần phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, tôn vinh những giá trị văn hóa lịch sử quốc gia khu phố cổ, giá trị di sản văn hóa quốc gia đặc biệt đền Ngọc Sơn, hồ Hoàn Kiếm, giá trị văn hóa sáng tạo không gian đi bộ trên địa bàn quận.
Lễ hội kỷ niệm 595 năm Vua Lê Thái Tổ đăng quang năm nay được tổ chức tại tượng đài Khu di tích tưởng niệm Vua Lê Thái Tổ với quy mô cấp quận, diễn ra trong ba ngày, từ ngày 2 - 4/6 (tức ngày 15 - 17 tháng Tư năm Quý Mão) gồm nhiều nội dung hoạt động phong phú, nhiều nghi thức tâm linh, hoạt động văn hóa nghệ thuật đặc sắc. Trong đó, tối 2/6, diễn ra nghi thức dâng hương, khai mạc lễ hội, sân khấu hóa tái hiện Vua Lê Thái Tổ đăng quang.
Các ngày 3 - 4/6 sẽ diễn ra lễ rước kiệu truyền thống xung quanh hồ Hoàn Kiếm, triển lãm tranh dân gian Hàng Trống, triển lãm ảnh về vẻ đẹp hồ Hoàn Kiếm, biểu diễn thư pháp… Bên cạnh đó còn có các hoạt động: biểu diễn cờ người, biểu diễn võ thuật… tại các khu vực khác nhau quanh hồ Hoàn Kiếm.