Làng Diềm là nơi duy nhất trong số 49 làng quan họ gốc của vùng Kinh Bắc có đền thờ Thủy tổ quan họ. Ngay từ chiều 5/2 Âm lịch, dân làng đã tổ chức lễ mở cửa đền để dâng hương và cầu mưa rửa đền. Qua ngày 6/2 là chính hội, đại diện các làng quan họ đều về làng Diềm xin dâng hương hoa, vật phẩm lên Đức Vua Bà cầu cho an khang thịnh vượng, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Lưu Đình Thực (Phó chủ tịch thường trực UBND thành phố Bắc Ninh) cho biết: “Năm nay, cán bộ và nhân dân xã Hòa Long nói chung, nhân dân thôn Viêm Xá nói riêng mở hội trong niềm vui mừng kỷ niệm 10 năm dân ca quan họ trở thành di sản thế giới. Không gian lễ hội cũng đặc biệt hơn khi bên cạnh sự uy nghiêm, cổ kính của các di tích lịch sử văn hóa còn có sự hiện diện của các công trình mới được tỉnh Bắc Ninh đầu tư xây dựng như: Nhà hát quan họ tỉnh Bắc Ninh và Đền thờ Thủy tổ quan họ cũng vừa được tỉnh trùng tu, tôn tạo khang trang, mở ra một không gian văn hóa đậm chất truyền thống, góp phần đưa quan họ vang xa, tỏa sáng", theo báo Quân đội Nhân dân đưa tin.
Đoàn rước trong Lễ hội làng Diềm. Ảnh: Thái Hùng/TTXVN |
Tương truyền, lễ hội làng Diềm gắn liền với sự tích Vua Bà. Vua Bà là con gái của vua Hùng Vương đời thứ 6, tên gọi là Nhữ Nương có nhan sắc xinh đẹp tuyệt trần. Khi công chúa tới tuần cập kê, nhà vua tổ chức mở hội cướp cầu kén phò mã. Do không ưng thuận người đoạt giải, công chúa Nhữ Nương xin vua cha được ra khỏi kinh thành, chu du thiên hạ. Nàng cùng 7 cung nữ vừa ra khỏi kinh thành bỗng gặp cơn phong vũ cuốn lên trời, sau đó được giáng xuống ấp Viêm Trang (nay là làng Diềm).
Lúc này, ấp Viêm Trang là một rừng cây nước với dân cư thưa thớt. Công chúa Nhữ Nương bèn cho khai khẩn đất hoang, lập làng lập xóm, dạy dân làm ruộng, trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa, trồng mía… tạo cuộc sống ấm no, trù phú cho người dân. Không chỉ vậy, bà còn sáng tác những câu hát rồi dạy cho người dân cách hát theo lề lối riêng. Ban đầu chỉ là bên nam hát đối với bên nữ, sau đó bà triệu tập các nam thanh nữ tú trong làng cho luyện tập thuần thục và nhuần nhuyễn hơn. Lối hát ấy sau này được gọi là Quan họ.
Biểu diễn hát quan họ tại lễ hội Đền Vua Bà - Ảnh: Báo Quân đội Nhân dân |
Theo TTXVN, lễ hội diễn ra với phần lễ và phần hội. Phần lễ của Lễ hội được mở đầu bằng màn chạy cờ, tiếp đến là biểu diễn, tái hiện lại sự tích Vua Bà phát lệnh mở hội Xuân với phần tung cầu, cướp cầu. Tại lễ hội còn có lễ rước ngai thờ, bài vị Vua Bà quanh làng với sự tham gia của hàng trăm người. Đám rước dừng lại ở đền Cùng, các cụ cao tuổi trong làng xuống giếng Ngọc lấy nước rồi rước về đền Vua Bà làm lễ tắm Vua Bà. Các nghi lễ được tiến hành nghiêm trang, thể hiện lòng thành kính, cầu mong Vua Bà che chở cho dân làng làm ăn thuận lợi, mùa màng tươi tốt, cuộc sống an lành.
Bên cạnh phần lễ, phần hội diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động như các trò chơi dân gian: đấu vật, cướp cầu, đánh đu, bịt mắt bắt dê; hát quan họ giao lưu tại các lán, trại, tại nhà chứa Quan họ, hát Quan họ trên thuyền; thể dục dưỡng sinh…