Bệnh do virus Zika là bệnh truyền nhiễm cấp tính chủ yếu do muỗi Aedes. Ngoài ra bệnh có thể lây truyền qua đường tình dục, đường máu và từ mẹ sang con.
Năm 2016, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ban bố tình trạng Khẩn cấp Y tế Công cộng Quốc tế về virus Zika, sau khi tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hàng đầu về dịch tễ học, y tế công cộng và bệnh truyền nhiễm từ khắp thế giới. Thời điểm đó, virus Zika đã lây lan tới hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, WHO cảnh báo dịch Zika có thể diễn biến tồi tệ, đồng thời khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp chống muỗi và tránh bị muỗi đốt.
Trao đổi với phóng viên VOV, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, người mắc bệnh do virus Zika gây nên sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây sốt, đau cơ, đau mắt, đau đầu và có thể có những biến chứng. Đối với những người bình thường, bệnh không gây nghiêm trọng, có thể tự khỏi trong 6-7 ngày. Tuy nhiên, khi virus Zika truyền từ mẹ sang con, sẽ gây biến chứng cho trẻ, khiến trẻ bị đầu nhỏ, bại não, trí tuệ kém phát triển. Ông Nga cũng cho biết, khi trẻ bị nhiễm virus Zika sẽ có nguy cơ tử vong sớm.
Cũng theo PGS Nguyễn Huy Nga, việc chẩn đoán virus Zika có thể thực hiện xét nghiệm bằng phương pháp PCR và phân lập virus từ mẫu máu. Chẩn đoán bằng phương pháp huyết thanh học có thể khó khăn do virus có thể có phản ứng chéo với các virus khác thuộc họ flavivirut như virus Dengue...
Virus Zika phát hiện đầu tiên ở khỉ vào năm 1947, tại Uganda, thông qua mạng lưới giám sát bệnh sốt vàng Sylvatic. Đến năm 1959-1960, bệnh được xác định và lan truyền sang người. Năm 2016, bệnh do virus này xuất hiện nhiều trên thế giới, đặc biệt là ở Brazil, đã có hàng nghìn người bị, hàng nghìn trẻ em bị bệnh đầu nhỏ do virus Zika. Tại Việt Nam, cũng xuất hiện trường hợp đầu tiên nhiễm virus này vào năm 2016 và đến nay đã ghi nhận 265 ca mắc, chủ yếu là ở miền Trung, Tây Nguyên và các tỉnh phía Nam.
Để phòng bệnh do virus Zika, PGS Nguyễn Huy Nga khuyến cáo, cách tốt nhất là giảm sự tiếp xúc giữa muỗi và người. Các hoạt động có thể thực hiện bằng sử dụng thuốc chống côn trùng, mặc quần áo (tốt nhất là sáng màu) che các phần của cơ thể càng nhiều càng tốt.
“Những phụ nữ mang thai cần có biện pháp để tránh muỗi đốt, đặc biệt là không nên đến những vùng có muỗi, vùng có dịch Zika; Bên cạnh đó, người dân cần thường xuyên nằm màn, dùng các loại thuốc để đuổi muỗi, tránh muỗi đốt”- ông Nga khuyến cáo.