Theo dữ liệu sơ bộ từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM), Trung Quốc đã xuất khẩu 4,41 triệu ô tô từ tháng 1 đến tháng 11, tăng 58% so với cùng kỳ năm ngoái.
Con số này vượt xa Nhật Bản, quốc gia chứng kiến mức tăng 15% lên 3,99 triệu ô tô trong 11 tháng đầu năm. Tổng doanh thu cả năm của Nhật Bản dự kiến sẽ rơi vào khoảng 4,3 triệu.
Lần gần đây nhất Nhật Bản rớt khỏi vị trí dẫn đầu là năm 2016, khi bị Đức vượt qua.
Trung Quốc đặt mục tiêu trở thành cường quốc ô tô và coi sự chuyển dịch toàn cầu sang xe điện là cách để đạt được mục tiêu đó.
Cũng mang lại động lực cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc là thị trường Nga, nơi sự rút lui của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và phương Tây mang lại lợi ích cho các công ty Trung Quốc.
Trung Quốc đã xuất khẩu 730.000 xe sang Nga trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 10, gấp 7 lần so với một năm trước đó. Chery Automobile và Great Wall Motor xuất khẩu hầu hết ô tô chạy bằng xăng sang nước này, bao gồm cả xe thể thao đa dụng cỡ trung và cỡ lớn.
Sau Nga, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Trung Quốc là Mexico, nơi sản lượng tăng 71% lên 330.000 xe. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tìm cách xây dựng cơ sở khách hàng ở nước này để làm chỗ đứng cho việc mở rộng sang thị trường Mỹ và Canada.
Chery, SAIC Motor và An Huy Jianghuai Automobile (JAC) đều tăng xuất khẩu sang Mexico.
Theo CAAM, xuất khẩu xe điện và các phương tiện sử dụng năng lượng mới khác đã tăng 77% trong năm lên 1,43 triệu chiếc.
Hầu hết xuất khẩu xe chạy bằng năng lượng của Trung Quốc đều hướng tới châu Âu và Đông Nam Á. Tesla, công ty có hoạt động tại Trung Quốc và BYD, nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới, đang thúc đẩy hoạt động xuất khẩu này.
Mẫu SUV chủ lực của BYD, Atto 3, được bán với giá 38.000 euro (khoảng 42.000 USD) ở châu Âu. Con số này so với mức giá xe điện trung bình của khu vực dao động trong khoảng 50.000-60.000 euro.
Các hãng ô tô Trung Quốc đã mở rộng xuất khẩu sang Đông Nam Á, nơi các đối thủ Nhật Bản nắm giữ thị phần lớn. Tuy nhiên, sự chuyển dịch chậm chạp sang xe điện của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã dẫn đến sự sụt giảm thị phần.
Từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, lượng xuất khẩu phương tiện sử dụng năng lượng mới từ Trung Quốc sang các thị trường châu Á đều bằng khối lượng xuất khẩu sang châu Âu. Xe Trung Quốc xuất khẩu sang Thái Lan tăng gấp đôi so với năm ngoái, vượt xa xuất khẩu sang Anh.
Giám đốc điều hành của một hãng sản xuất ô tô lớn thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc cho biết: “Kể từ bây giờ, đây sẽ trở thành kỷ nguyên của cuộc chiến chống lại người Nhật tại thị trường Đông Nam Á”.
Ông Tomoyuki Suzuki, giám đốc điều hành tại công ty tư vấn AlixPartners của Mỹ, coi trợ cấp của nhà nước là yếu tố chính tạo nên lợi thế cạnh tranh của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc trong xuất khẩu.
“Việc chính phủ Trung Quốc trợ cấp ồ ạt đã mở rộng chuỗi cung ứng sản xuất và bán ô tô xuyên biên giới”, vị chuyên gia nhận định.