Xôi trứng kiến - đặc sản nổi tiếng của miền Tây Bắc |
Tây Bắc từ lâu đã nổi tiếng với nhiều đặc sản cùng với nền văn hóa đặc sắc. Đến với nơi đây, du khách sẽ được khám phá nét đẹp của phiên chợ vùng cao hay những món ăn độc đáo làm nên bản sắc rất riêng của họ, và phần lớn những món ăn này đều có nguồn gốc từ những loại thực phẩm phổ biến trong bản, trong rừng mà họ sinh sống.
Nét đẹp chợ phiên trên vùng núi phía Bắc - Ảnh: Kyo |
Xôi trứng kiến có màu sắc hấp dẫn cùng hương vị thơm ngon - Ảnh: Internet |
Xôi trứng kiến – món ăn lạ miệng, thơm ngon nổi tiếng nhất là ở dân tộc Tày. Nếu có cơ hội thưởng thức bạn sẽ không thể quên được hương vị thơm ngon, ngòn ngọt, bùi béo mà lại không hề ngấy của món xôi hấp dẫn này.
Cận cảnh một bát xôi trứng kiến - Ảnh: Le Nguyet |
Xôi trứng kiến được làm từ thành phần chính là gạo nếp nương và trứng của kiến đen ở trong rừng. Thêm vào đó là các gia vị làm nên mùi hương thơm lừng hòa quyện trong từng hạt xôi mềm dẻo là củ kiệu phi thơm với mỡ gà, và được gói trong lá chuối ngự.
Trứng kiến là một trong những nguyên liệu chính để làm món xôi này - Ảnh: kienthuc |
Linh hồn của món xôi đặc sản này chính là trứng kiến. Vào khoảng tháng 2 và tháng 3 âm lịch hàng năm, khi tiết trời sang xuân ấm áp cũng chính là thời điểm kiến rừng sinh sản rất mạnh nên đây chính là thời điểm vàng để người dân miền Tây Bắc vào rừng lấy trứng kiến về làm xôi.
Trứng kiến thường có nhiều vào mùa xuân - Ảnh: Internet |
Theo kinh nghiệm của các già làng ở trong bản thì căn cứ vào hoa xoan để lấy trứng được nhiều nhất. Vào thời điểm hoa xoan nở rộ thì trứng kiến nhiều nhất, mẩy nhất và béo nhất. Mặt khác phải lấy trứng kiến vào một ngày nắng ráo nếu không trứng kiến ngấm nước mưa sẽ hỏng và ăn không ngon.
Trứng kiến sau khi thu hoạch về - Ảnh: Le Nguyet |
Theo kinh nghiệm thì những tổ kiến nào to, hình tròn hoặc bầu dục, có mặt tổ đen và kín, nhẵn thín thì sẽ cho nhiều trứng. Còn tổ kiến nào xốp và hở thì sẽ cho ít trứng hơn.
Để loại bỏ con kiến, người ta thường cho lá hoặc cành cây vào để kiến bám lên. Ảnh: Internet |
Mang cả thúng kiến như thế về nhà thật nhẹ nhàng và sau đó sẽ là công đoạn sàng lọc trứng để loại bỏ những tạp chất bẩn ra sau đó người dân tộc Tày sẽ ngâm vào nước ấm sạch và quấy nhẹ để rửa trứng và để ráo nước. Sau đó là công đoạn xào trứng kiến. Trứng kiến được ướp gia vị rồi cho vào xào cùng củ kiệu đã được phi với mỡ gà cho thật thơm, vừa chín tới và dậy mùi thơm hấp dẫn.
Công cuộc sàng lọc kiến cũng khá vất vả - Ảnh: trungkien |
Tiếp theo trứng kiến đã xào sẽ được đặt trong lá chuối ngự, cho vào chõ xôi, xung quanh là những hạt nếp nương đã được ngâm và vo sạch, đun lửa như thổi xôi bình thường. Nếp được người Tày dùng để nấu xôi trứng kiến phải là nếp nương, hạt to mẩy, trắng ngần và thơm nức mũi, được ngâm từ 3 - 4 tiếng rồi đem đồ. Khi thấy hạt nếp chuyển thành màu trắng trong, căng mọng, hương thơm ngào ngạt của mùi gạo nếp nương xen với mùi thơm củ kiệu phi mỡ gà, mùi béo bùi của trứng kiến bay ra thì đó chính là lúc xôi chín rồi đấy. Dùng đũa xới nhẹ xôi để xôi chín được đều nhưng nhớ cẩn thận để trứng kiến không bị vỡ sau đó dùng nóng.
Trứng của loài kiến đen to và mập hơn hẳn - Ảnh: Trungkien |
Cách thưởng thức xôi trứng kiến đúng điệu là dùng tay nhón từng nhúm xôi nhỏ cho luôn vào miệng, nhai thật kỹ để cảm nhận từng tiếng trứng kiến vỡ lép bép, vị béo bùi lan tỏa trong miệng, tan chảy với vị thơm dẻo của lúa nếp nương, thoang thoảng mùi ngậy của mỡ gà và hương vị rất đặc trưng của lá chuối ngự dường như đánh thức tất cả các giác quan của bạn để cảm nhận “hơi thở của vùng núi Tây Bắc” vậy.
Xem thêm: