Rùa Hồ Gươm được các nhà khoa học quốc tế xếp vào loài giải sin hoe, có tên khoa học là Rafetus swinhoei. Đây là loài rùa đặc biệt quý hiếm, nằm trong nhóm loài cực kỳ nguy cấp trong cả sách đỏ Việt Nam và thế giới.
Rùa Hồ Gươm.
Nếu tính cả rùa Hồ Gươm thì cho tới nay chỉ còn 4 cá thể giải sin hoe trên toàn thế giới. Điều đó có nghĩa là chỉ còn lại 3 “hậu duệ” của rùa Hồ Gươm còn sống sót. Trong số đó, có 2 cá thể đang sống trong vườn bách thú tại Trung Quốc, cá thể còn lại đang sống tại Đồng Mô, Hà Nội.
Như vậy, hiện tại chỉ còn duy nhất một cá thể giải sin hoe đang sống tại Việt Nam nên sau khi rùa Hồ Gươm chết, GS Nguyễn Lân Dũng đã đề xuất đưa cá thể rùa ở Đồng Mô về thay thế rùa Hồ Gươm.
Theo Sách hướng dẫn thi hành luật về định dạng các loài rùa cạn và rùa nước ngọt Việt Nam được phát hành năm 2011,loài giải sin hoe là một trong 5 loài rùa mai mềm của Việt Nam và thường dễ bị nhầm lẫn với các loài rùa mai mềm khác như: Ba ba Nam Bộ (Amyda cartilaginea), ba ba trơn (Pelodiscus sinensis), ba ba gai (Palea steindachneri) và giải (Pelochelys cantorii).
Thông tin về giải sin hoe. (Nguồn: Sách hướng dẫn thi hành luật về định dạng các loài rùa cạn và rùa nước ngọt Việt Nam)
Giải sin hoe thường sống trong các sông lớn, hệ thống đầm lầy, hồ rộng có cấu tạo phức tạp và rộng. Loài rùa này có thể phân biệt với các loài khác dựa vào đặc điểm mũi ngắn hơn, không có nếp gấp tạo thành đám sần ở cổ như loài ba ba gai hay các nốt sần dọc rìa trước của mai như loài ba ba Nam Bộ.
Một chi tiết thú vị khác về rùa Hồ Gươm là trong nhiều năm liền, người ta vẫn nghĩ cá thể rùa này là rùa đực cho tới tận năm 2011 khi các nhà khoa học đưa rùa lên bờ để chữa vết thương thì mới phát hiện ra thực chất đó là một cá thể rùa cái.
Hiện tại, lãnh đạo thành phố Hà Nội đã họp và thống nhất chuyển xác cụ rùa về Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam và được bảo quản để làm tiêu bản, giống như cá thể rùa Hoàn Kiếm chết năm 1967 hiện đang được lưu giữ tại đền Ngọc Sơn.
Loài giải sin hoe có ý nghĩa quan trọng về mặt bảo tồn, vì vậy mọi hoạt động săn bắt, buôn bán và sở hữu trái phép loài rùa này đều bị nghiêm cấm.
P.V