Đêm 15/1 (giờ địa phương), hai chiếc xe bom đã phát nổ trước khách sạn Splendid 4 sao ở thủ đô Ouagadougou, Burkina Faso. Các tay súng đeo mặt nạ đã tấn công vào khách sạn, giết chết ít nhất 23 người thuộc 18 quốc tịch khác nhau và bắt giữ 126 con tin, trong đó có 33 người bị thương. Sau cuộc đấu súng quyết liệt, 4 tay súng bị bắn hạ, Lực lượng đặc nhiệm Burkina Faso và Lực lượng đặc nhiệm Pháp đồn trú ở ngoại ô thủ đô Burkina Faso cũng giải phóng được toàn bộ con tin, kiểm soát tình hình.
Ngay sau đó, tổ chức khủng bố Al Qaeda ở Bắc Phi Hồi giáo (AQIM) đã lên tiếng khẳng định nhóm Hồi giáo cực đoan Al-Murabitoon dưới sự lãnh đạo của thủ lĩnh Mokhtar Belmokhtar người Algeria đã tổ chức vụ tấn công. Các nhà quan sát nhận định, dường như chẳng muốn kém cạnh so với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, Al Qaeda đã gây sự chú ý bằng vụ tấn công này.
Hiện trường vụ tấn công của Al Qaeda tại Burkina Faso. Ảnh: EPA
Hiện tại, lực lượng an ninh nhiều nước Đông Nam Á đang được đặt trong tình trạng báo động cao đề phòng sự khủng bố tiếp theo của IS.
Vụ tấn công Burkina Faso gợi nhớ vụ khủng bố tại một khách sạn ở nước láng giềng Mali hồi tháng 11/2015 khiến 20 người thiệt mạng, trong đó có 14 người nước ngoài. Trước đó, Al-Qaeda liên tiếp tấn công các nước khác ở châu Phi.
Điểm chung của hai vụ tấn công ở Jakarta và Ouagadougou đều là nơi tập trung nhiều người nước ngoài. Chuyên gia Kumar Ramakrishna thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế S.Rajaratnam (Singapore) nói rằng, khách sạn Splendid là nơi dừng chân thường xuyên của các nhân viên Liên Hiệp Quốc và giới chức phương Tây. Trong khi đó, quán cà phê Starbucks tại thủ đô Jakarta là “một biểu tượng của phương Tây”.
Lực lượng đặc nhiệm giải cứu con tin tại Burkina Faso. Ảnh: Reuters
Tờ New York Times cho biết, cả hai vụ đều nhằm vào mục tiêu là những nơi như nhà hàng, khách sạn và trung tâm mua sắm, tập trung đông dân, người nước ngoài chứ không phải căn cứ quân sự hoặc chính quyền. Đây chính là các “mục tiêu mềm”. Hồi tháng 10 và 11 năm ngoái, các tay súng IS đã thực hiện tấn công hàng loạt “mục tiêu mềm”, điển hình là vụ khủng bố liên hoàn ở thủ đô Paris, nước Pháp.
Trước đó, tướng Lloyd Austin, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm của quân đội Mỹ đưa ra nhận định rằng, IS sẽ tăng cường các cuộc tấn công liều chết trên khắp thế giới do đang bị dồn đến chân tường ở Iraq và Syria. Theo ông Austin, hai vụ tấn công liên tiếp tại Jakarta, Indonesia và Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ mà IS nhận trách nhiệm là bằng chứng rõ ràng nhất cho điều này này. Rõ ràng, IS đang cố chứng tỏ sức mạnh đang dần suy yếu của mình. Nhiều tuần qua, IS hứng chịu nhiều tổn thất to lớn, trong đó đáng kể nhất là việc chúng phải tháo chạy khỏi thành phố chiến lược Ramadi ở Iraq.
Vụ nổ lớn xảy ra bên ngoài khách sạn Splendid, Burkina Faso. Ảnh: Reuters
Công ty SITE Intelligence Group (Mỹ), chuyên giám sát hoạt động của các nhóm thánh chiến trên mạng, nhận xét cả Al Qaeda và IS đều kết hợp các nhóm khủng bố địa phương để thực hiện những vụ tấn công gần đây. Trong vụ tấn công ở Burkina Faso, tổ chức trực tiếp đứng sau là nhóm al-Murabitoun, đặt căn cứ tại sa mạc Sahara ở phía Bắc Mali và tập hợp những kẻ trung thành với thủ lĩnh chột mắt người Algeria Mokhtar Belmokhtar.
Nhóm này gần đây tuyên bố sáp nhập với Al-Qaeda ở khu vực Hồi giáo Maghreb (AQIM). Có thể nói AQIM đang dần lớn mạnh hơn so với năm 2015 và được dự báo sẽ tiến hành nhiều vụ bắt cóc, tấn công vũ trang để gây quỹ và chiêu mộ thêm thuộc hạ.
Al Qaeda không muốn IS mặt. Ảnh: Long War Journal
Còn vụ ở Jakarta, chủ mưu Bahrun Naim đã tự thiết lập một nhánh của IS có tên Katibah al Nusantara, với mục đích chiêu mộ thêm các chiến binh thánh chiến tại Indonesia, Malaysia, Philippines.
Trang Stratfor.com phân tích, có lẽ vụ tấn công khách sạn Splendid là cách Al-Qaeda nhắc nhở rằng tấn công khủng bố không phải là độc quyền của IS. Al-Qaeda hiện đang tăng cường chiến dịch tuyên truyền để cạnh tranh ảnh hưởng với IS trong cuộc đối đầu đe dọa khiến Yemen, Syria và nhiều quốc gia châu Phi đã bất ổn càng thêm rối ren.
An Mai