Tòa án tối cao Ấn Độ vừa qua đã tổ chức phiên điều trần về vụ việc trên sau khi một tổ chức phi chính phủ của Ấn Độ nộp đơn yêu cầu tòa án phải chỉ thị cho chính phủ Ấn Độ đòi lại viên kim cương Koh-i-noor từ tay Hoàng gia Anh.
Tuy nhiên, phía Chính phủ của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nói với Tòa án tối cao rằng New Delhi nên từ bỏ tuyên bố đòi quyền sở hữu viên đá quý bởi nó là quà tặng của vua Maharaja Ranjit Singh trao cho Vương quốc Anh năm 1851.
"Nó không bị đánh cắp, cũng không bị lấy đi bằng vũ lực", ông Ranjit Kumar thuộc Hội đồng cố vấn pháp luật nói với Tòa án tối cao trong buổi điều trần của vụ kiện đồng thời nhấn mạnh "rất khó để đòi lại".
Lời tuyên bố này đã gây ra làn sóng dư luận của người dân khi chỉ trích chính phủ hờ hững trong việc để mất báu vật vào tay người Anh. Trước tình hình trên, Bộ Văn hóa Ấn Độ hôm 19/4 đã lên tiếng đính chính rằng chính phủ Ấn Độ “vẫn tiếp tục dốc hết sức để theo đuổi việc lấy lại viên kiêm cương Koh-i-noor theo cách thuận tình nhất”.
Viên kim cương Koh-i-noor nằm trong tay Hoàng gia Anh từ thế kỷ 19, được đặt trên vương miện nữ hoàng Anh và hiện được trưng bày tại Tháp London. Nó từng được gắn trên vương miện của Nữ hoàng Elizabeth trong lễ đăng quang của chồng bà là nhà vua George VI năm 1937 và đặt trên quan tài của bà năm 2002.
Việc sở hữu viên kim cương nổi tiếng này mang ý nghĩa tinh thần rất lớn đối với người Ấn Độ và họ tin rằng nước Anh đã lấy cắp báu vật này của họ trong thời gian nước này trở thành thuộc địa.
"Giới lãnh đạo Anh đã cướp của Ấn Độ và chính phủ đã sai lầm khi không ủng hộ yêu cầu của chúng tôi", Nafis Ahmad Siddiqui, người kiến nghị Tòa án tối cao về việc đòi lại viên đá quý tuyên bố.
Năm 2009, Tushar Gandhi, chắt trai của nhà lãnh đạo Ấn Độ Mahatma Gandhi, đã khẳng định rằng viên kim cương nên được trả lại cho Ấn Độ như một “cách chuộc lại những lỗi lầm trong quá khứ của thực dân Anh”.
Tuy nhiên, trong chuyến thăm Ấn Độ năm 2010, Thủ tướng Anh David Cameron cho biết viên kim cương sẽ ở lại Vương quốc Anh và việc trả lại là "tiền lệ không bao giờ có".
Viên kim cương Koh-i-noor, có nghĩa là “ngọn núi ánh sáng” theo tiếng Ba Tư, là viên kim cương nổi tiếng nhất trên vương miện Hoàng gia Anh. Nó trở thành món đồ tranh chấp trong nhiều thế kỷ, từng qua tay hoàng tử xứ Mughal, các chiến binh Iran, những nhà cầm quyền ở Afghanistan và các Maharaja (hoàng đế) ở vùng Punjab trước khi Ấn Độ ký Hiệp ước trao viên kim cương này cho Vương quốc Anh.
Minh Vũ