Tập đoàn SMIC - nhà sản xuất chip hàng đầu của Trung Quốc, gần đây đã huy động được khoản đầu tư kỷ lục trị giá 7,8 tỷ USD vào phát triển sản xuất.
Nhưng các sản phẩm của SMIC vẫn còn tụt hậu so với các loại chip tiên tiến nhất hiện nay: SMIC sản xuất chip 14nm, trong khi các nhà sản xuất hàng đầu như TSMC và Samsung sản xuất chip 5nm nhỏ hơn.
Điều đó cho thấy nhiều nhà sản xuất điện tử Trung Quốc cũng sử dụng các sản phẩm của SMIC. Và con số này có vẻ sẽ tăng lên do các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Huawei, khiến công ty phải mua một tỷ lệ đáng kể chip từ SMIC, lên tới 20% đơn đặt hàng của công ty.
Vấn đề là ngay cả trong quy trình sản xuất chip 14nm, SMIC cũng như các nhà sản xuất chip khác trên toàn thế giới đều phụ thuộc vào công nghệ của Mỹ. Ví dụ, tất cả các phần mềm cần thiết để thiết kế chip là của Mỹ: Cadence Design Systems, Synopsys, Ansys. Các công ty cung cấp thiết bị cần thiết cho sản xuất chip cũng của Mỹ: Applied Materials, KLA, ASML.
Điều này khiến SMIC trở nên nhạy cảm với các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Huawei, cấm các công ty Mỹ cung cấp chip cho công ty viễn thông Trung Quốc nếu dây chuyền sản xuất của họ sử dụng bất kỳ công nghệ nào của Mỹ.
Hơn nữa, các nhà chức trách Mỹ gần đây đã công bố khả năng đưa SMIC vào danh sách đen và áp đặt các biện pháp trừng phạt tương tự đối như Huawei. Điều này gây thiệt hại cho giá cổ phiếu của SMIC và khi các báo cáo về các biện pháp trừng phạt có thể được công khai, vốn hóa của công ty đã giảm khoảng 20%.
Do đó, các nhà sản xuất chip Trung Quốc đang cố gắng giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu. Các nhà chức trách Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng về sự cần thiết phải phát triển các công nghệ cơ bản của riêng mình và Trung Quốc đã đặt mục tiêu đáp ứng 70% nhu cầu về chip và chất bán dẫn vào năm 2025 và thay thế hoàn toàn hàng nhập khẩu vào năm 2030.
Để làm được điều này, một quỹ đầu tư được gọi là “Big Fund” đã được thành lập vào năm 2014 và đã tích lũy được hơn 30 tỷ USD. Số tiền này đang được sử dụng để tài trợ cho sự phát triển của các nhà sản xuất thiết bị nội địa.
Tuy nhiên, ông Xu Canhao, giáo sư tại Trường Khoa học Máy tính và Công nghệ tại Đại học Tô Châu, coi mục tiêu này là quá tham vọng và nói rằng gần như không thể thiết lập cơ sở sản xuất trong nước chỉ trong vài năm.
“Nếu chúng ta đang nói về quy trình sản xuất chip 40nm, hoặc thậm chí các công nghệ cũ hơn, tất nhiên, các công ty Trung Quốc có thể làm được điều đó. Nhưng nếu chúng ta đang nói về quy trình sản xuất chip 5nm, thì hầu như không thể ngừng phụ thuộc vào công nghệ của Mỹ. Trung Quốc luôn tụt hậu trong lĩnh vực chất bán dẫn. Xét cho cùng, đó là một quá trình bao gồm rất nhiều liên kết chuỗi sản xuất", ông Xu chỉ ra.
Cho đến nay, để sản xuất chip 28nm, SMIC chỉ có thể tự cung cấp 20% thiết bị và công nghệ cần thiết, trong khi phần còn lại phải nhập khẩu, nếu không phải từ Mỹ, thì là từ Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc EU.
Nhưng ngay cả những thiết bị không phải của Mỹ vẫn sử dụng các công nghệ của Mỹ theo một cách nào đó. Do đó, Trung Quốc cần phải phát triển cơ sở công nghiệp của riêng mình từ đầu. Nhưng đây là một quá trình lâu dài, ông Xu cho biết.
Các nhà sản xuất công nghệ cao của Trung Quốc hiện đang cố gắng giải quyết các vấn đề cấp bách bằng cách đa dạng hóa các nhà cung cấp của họ.
Tuy nhiên, trong bối cảnh cuộc đối đầu với Mỹ sẽ còn kéo dài, Trung Quốc cần nghĩ cách đảm bảo độc lập và an ninh kinh tế và công nghệ của mình trong tương lai.
Chính phủ Trung Quốc hiện tỏ ra không tiếc tiền phát triển công nghệ, với việc lên kế hoạch phân bổ 1,4 nghìn tỷ USD cho ngành sản xuất công nghệ cao vào năm 2025.
Vài thập kỷ trước, Trung Quốc chỉ sản xuất hàng tiêu dùng giá rẻ, nhưng ngày nay nước này đã chuyển sang sản xuất ô tô, thiết bị viễn thông và máy tính, vốn đã thành hiện thực cạnh tranh cho các sản phẩm Nhật Bản, Châu Âu và Mỹ.
Thật khó để ước tính Trung Quốc sẽ mất bao lâu để phát triển năng lực của riêng mình trong lĩnh vực bán dẫn. Chính quyền Trung Quốc đã miễn thuế thu nhập cho các công ty hoạt động trong lĩnh vực bán dẫn trong 10 năm. Tuy nhiên, hiện không còn cách nào dự đoán ngoài việc chờ xem Trung Quốc mất bao lâu để trở nên độc lập trong lĩnh vực sản xuất chất bán dẫn.
