Quy trình hợp nhất Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư là một bước đi quan trọng trong việc cải cách và tinh gọn bộ máy nhà nước, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế.
Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan từ khâu kế hoạch đến thực hiện.
Sau sáp nhập chỉ còn 35 đầu mối
Trước khi hợp nhất, cả Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư có tổng cộng 56 đầu mối, trong đó mỗi bộ có 28 đơn vị, gồm 47 đầu mối hành chính (6 tổng cục, 14 cục, 27 vụ, văn phòng, thanh tra), 9 đơn vị sự nghiệp công lập.
Sau khi sắp xếp lại hai bộ thành Bộ Kinh tế, Tài chính sẽ có 35 đầu mối, trong đó có 34 đầu mối được sắp xếp từ hợp nhất hai bộ (17 cục, 13 vụ, văn phòng, thanh tra, 4 đơn vị sự nghiệp công lập) và thêm 1 đầu mối là đơn vị sự nghiệp công lập do sáp nhập Bảo hiểm Xã hội Việt Nam vào.
Số lượng đầu mối được giảm nhẹ nhằm tạo ra một cơ cấu tổ chức gọn gàng và hiệu quả hơn.
Đối với 9 đơn vị sự nghiệp công lập ngoài cơ cấu tổ chức của các Bộ, trước mắt giữ nguyên như hiện nay, sau đó sẽ sắp xếp theo chỉ tiêu chung, chỉ giữ lại các đơn vị thuộc bộ, ngành phục vụ nhiệm vụ chính trị ở các đơn vị đầu ngành gắn với chức năng, nhiệm vụ của bộ, đáp ứng đầy đủ tiêu chí điều kiện thành lập theo quy định, phù hợp với quy hoạch mạng lưới các đơn vị sự nghiệp công lập theo ngành, lĩnh vực, chuyển đổi thành công ty cổ phần khi đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, rà soát, sắp xếp tổ chức bên trong của các đơn vị sự nghiệp công lập đảm bảo tiêu chí thành lập tổ chức theo quy định của Chính phủ và yêu cầu tinh gọn bộ máy.
Đối với các cơ sở giáo dục đại học, sắp xếp theo quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục, đào tạo, gắn với nâng cao mức độ tự chủ tài chính phù hợp với lộ trình tính đủ giá dịch vụ công theo ngành, lĩnh vực.
Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cục thuộc bộ, thuộc tổng cục thuộc bộ, sẽ tiếp tục rà soát, sắp xếp nâng cao hiệu quả hoạt động và mức độ tự chủ tài chính.
Sắp xếp về nhân sự
Đối với việc chuyển giao nhân sự từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia về Bộ Kinh tế, Tài chính, Bộ sẽ rà soát cụ thể đối với từng trường hợp gắn với nhiệm vụ được giao, phù hợp với vị trí việc làm và tình hình sắp xếp, tinh gọn bộ máy.
Bộ Tài chính thống nhất với chủ trương sáp nhập và tổ chức Bảo hiểm xã hội Việt Nam thành một đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ Kinh tế, Tài chính, chấm dứt mô hình Bảo hiểm xã hội Việt Nam thuộc Chính phủ như hiện nay.
Đơn vị này có chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng tổ chức thực hiện các chế độ chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm hưu trí bổ sung, quản lý các quỹ này đảm bảo thông suốt, có tính chất liên kết toàn hệ thống.
Trong giai đoạn này, các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ được giữ nguyên như hiện tại, nhưng sẽ phải lên kế hoạch sắp xếp lại theo tiêu chí chung và chức năng nhiệm vụ của bộ.
Cụ thể, chỉ những đơn vị phục vụ nhiệm vụ chính trị ở các đầu ngành mới được giữ lại. Đồng thời, quy định về việc chuyển đổi các đơn vị này thành công ty cổ phần cũng sẽ được cân nhắc, khi đáp ứng đủ điều kiện theo quy định hiện hành.
Đối với các cơ sở giáo dục đại học, việc sắp xếp sẽ dựa trên quy hoạch mạng lưới giáo dục, nhằm nâng cao mức độ tự chủ về tài chính, phù hợp với lộ trình cung cấp dịch vụ công. Đồng thời, các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cục và tổng cục cũng sẽ được rà soát, sắp xếp để nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng tự chủ tài chính.
Quy trình và lộ trình thực hiện hợp nhất
Quy trình sắp xếp nhân sự cũng là một phần quan trọng trong quá trình hợp nhất. Việc chuyển giao nhân sự từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia về Bộ Kinh tế, Tài chính sẽ được thực hiện một cách cụ thể, đảm bảo rằng mọi nhân sự đều sẽ phù hợp với vị trí việc làm và các chức danh cụ thể.
 |
| Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp sắp xếp lại Bảo hiểm Xã hội Việt Nam. Ảnh: An Đăng/TTXVN |
Một trong những điểm mấu chốt trong quy trình hợp nhất là việc tổ chức lại Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Theo kế hoạch, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ trở thành một đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ Kinh tế, Tài chính, chấm dứt mô hình trực thuộc Chính phủ như hiện tại.
Đơn vị mới sẽ có trách nhiệm tham mưu cho Bộ trưởng trong việc tổ chức thực hiện các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các loại hình bảo hiểm khác.
Yêu cầu và thách thức đối với việc sáp nhập
Trong bối cảnh thực hiện nhiệm vụ hợp nhất, yêu cầu đặt ra là phải nhanh chóng, quyết liệt nhưng vẫn đảm bảo cho hoạt động của bộ máy nhà nước diễn ra bình thường. Mốc thời gian hoàn thành giai đoạn hợp nhất được đặt ra là cuối tháng 12/2024, với yêu cầu bộ máy phải đi vào hoạt động ổn định trước ngày 25/2/2025.
Cuối cùng, một bước quan trọng khác là việc xây dựng và trình các cấp có thẩm quyền ban hành nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ của bộ mới. Điều này sẽ tạo điều kiện cho bộ máy hoạt động đúng theo quy định pháp luật, đồng thời giúp đảm bảo sự phân công và phối hợp bền vững giữa các đơn vị trong bộ mới.
Quá trình hợp nhất Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư thành Bộ Kinh tế, Tài chính không chỉ là sự thay đổi về cấu trúc tổ chức mà còn là một nỗ lực lớn nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước trong bối cảnh mới, phục vụ tốt hơn cho phát triển kinh tế và nhu cầu của xã hội.
