ESG là thuật ngữ tiếng Anh, viết tắt của 3 từ Environmental - Social – Governance - Bộ tiêu chuẩn về môi trường – xã hội – quản trị trong quá trình vận hành doanh nghiệp. Tiêu chuẩn ESG được xem là một công cụ giúp đánh giá mức độ thực hành ESG của doanh nghiệp, là cơ sở để nhận biết các công ty có trách nhiệm xã hội hay không.
Các doanh nghiệp sẽ báo cáo mức độ thực hành ESG của mình dựa trên các bộ khung báo cáo phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Tiêu chuẩn ESG rất đa dạng về các vấn đề, thường bắt nguồn từ luật địa phương, luật quốc tế hoặc các thỏa thuận, nguyên tắc ở mỗi quốc gia, mỗi khu vực.
Theo nghiên cứu của PricewaterhouseCoopers (PwC), ESG không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố quyết định cho sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp trong tương lai. Các lợi ích của việc thực hành ESG cho doanh nghiệp bao gồm: Hấp dẫn các nhà đầu tư; Tăng cường uy tín của doanh nghiệp; Giữ chân nhân viên tốt hơn; Tuân thủ quy định tránh rủi ro kinh doanh; Tăng thị phần và khả năng sinh lời; Tăng kết quả kinh doanh; Đóng góp tích cực cho xã hội và môi trường; Nâng cao hiệu quả đầu tư và lợi thế cạnh tranh.
Dù còn khá mới mẻ với cộng đồng doanh nghiệp, nhất là với các doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa nhưng từ khi Việt Nam cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP26 cùng những chuyển dịch nhanh chóng của thị trường quốc tế theo xu hướng kinh doanh bền vững và có trách nhiệm, ESG đã và đang trở thành xu hướng chủ đạo và ngày càng nhận được sự quan tâm rộng rãi của các doanh nghiệp.
 |
Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp lớn như Ngân hàng BIDV, Tập đoàn Masan, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Công ty Cổ phần sữa Việt Nam, Công ty Cổ phần hàng không Vietjet Air…đã thực hành ESG trong vận hành và kinh doanh doanh nghiệp và thu được nhiều kết quả.
Chia sẻ về thành công của Ngân hàng trong việc áp dụng và thực hành ESG, bà Phạm Minh Châu, đại diện BIDV cho biết năm 2023 BIDV là ngân hàng thương mại Việt Nam đầu tiên phát hành thành công 2.500 tỷ đồng trái phiếu xanh. Qua 2 đợt phát hành trái phiếu xanh và trái phiếu bền vững trong 2 năm liên tiếp với tổng giá trị chào bán thành công là 5.500 tỷ đồng (gần 220 triệu USD).
BIDV tiếp tục duy trì vị thế là tổ chức tín dụng phát hành trái phiếu ESG số 1 tại thị trường trong nước, đồng thời góp phần vào sự phát triển lĩnh vực tài chính bền vững tại Việt Nam. Danh mục tài chính xanh của BIDV đa dạng với các sản phẩm: Tín dụng xanh, Trái phiếu xanh, Tiền gửi xanh, Tài trợ thương mại xanh. Các sản phẩm đều được xây dựng dựa trên các khung tiêu chuẩn dựa trên các chuẩn mực quốc tế, đồng thời phù hợp với quy định hiện hành và thực tiễn tại Việt Nam. BIDV kiên định theo đuổi mục tiêu trở thành “ngân hàng xanh” trong chiến lược kinh doanh giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến 2030.
 |
Sau khi bán vốn 70% của công ty mẹ cho nhà đầu tư Thái Lan, Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân (Duy Tân Recycle) đã lập riêng một “quỹ” để đầu tư ESG cho hoạt động của chính doanh nghiệp mình, xây dựng nhà máy tái chế công nghệ cao, chinh phục mục tiêu kéo dài vòng đời của vật liệu, sản phẩm nhựa và từng bước thay đổi tư duy, nhận thức về rác thải nhựa.
Ông Lê Anh, Giám đốc Phát triển bền vững của Duy Tân Recycle khẳng định, dù còn nhiều gian nan nhưng đây là con đường để đầu tư chuyển đổi xanh mà các doanh nghiệp tất yếu sẽ phải trải qua, cho dù chi phí đầu tư xanh, công nghệ tái chế... có thể tăng cao hơn so với chi phí đầu tư và giá vốn truyền thống. Được lại, doanh nghiệp đầu tư ESG càng sớm, càng có cơ hội nắm bắt và dẫn dắt vao trò hướng đến tăng trưởng xanh hay kinh tế tuần hoàn theo xu hướng phát triển tất yếu của thời đại.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Phương Nam, chuyên gia đánh giá quốc tế về báo cáo kiểm kê khí nhà kính của Liên hợp quốc (UNFCCC), để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư tập trung vào ESG, Chính phủ cần triển khai 3 chính sách và biện pháp hỗ trợ thiết thực. Thứ nhất, thiết lập kênh chính thức cung cấp thông tin về thực hành ESG cho đầu tư, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện theo khuyến nghị của Chính phủ.
Thứ hai, phổ biến thông tin tới công chúng và người tiêu dùng về lợi ích lâu dài về môi trường và xã hội của các sản phẩm do nhà sản xuất thực hành ESG cung cấp. Thứ ba, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hành ESG trong việc xác định thị trường xuất khẩu có nhu cầu đối với sản phẩm do nhà sản xuất tuân thủ ESG cung cấp.
 |
Về phía doanh nghiệp, PGS.TSKH Nguyễn Văn Minh, Viện trưởng Viện Đào tạo và Tư vấn doanh nghiệp, Đại học Ngoại Thương cho rằng sản xuất xanh, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững là xu hướng tất yếu nên doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ để không bị lạc lõng trong dòng chuyển lưu của thời đại thì không thể nằm ngoài các xu hướng đó.
ESG là một trong những phương thức, công cụ, cách thức để doanh nghiệp bước nhanh hơn nhưng ESG phù hợp hơn với các doanh nghiệp lớn, có hội đồng quản trị, quan tâm đến thu hút đầu tư.
Với khối doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ (SMEs), nguồn lực chưa nhiều, tùy theo năng lực, nhận thức, bối cảnh kinh doanh mà doanh nghiệp tìm con đường xanh hoá của riêng mình.
Bước đầu các SMEs có thể “mạnh dạn” sử dụng các bộ tiêu chí đã có, đã được thực hiện ở Việt Nam để tự chấm điểm mình. Khi chưa tự tin, chưa hiểu rõ thì doanh nghiệp có thể tham khảo các chuyên gia như Trung tâm FIIS, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hay các doanh nghiệp đi trước, đã có thành tựu. Ngoài ra, có thể đọc những báo cáo ESG công khai của các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành của mình để học hỏi, thực hiện theo trên cơ sở phù hợp với nội lực hiện có của doanh nghiệp.
