Ông Martin Wilkelski đã thực hiện công trình nghiên cứu của mình trên một số loài gia súc trong một trang trại ở Pieve Torina, khu vực miền Trung Italy để theo dõi hành vi của chúng, với hy vọng rằng nếu hành vi của chúng thay đổi khi sắp có động đất, người ta có thể tận dụng điều này như một hệ thống cảnh báo sớm, cứu rỗi hàng nghìn sinh mạng.
Hàng loạt trận động đất đã đổ bộ vào Italy từ hồi tháng 8 năm ngoái, và một số trận động đất khác đổ bộ vào tháng 10-2016 và tháng 1-2017, kéo theo hàng nghìn đợt dư chấn. Loạt thảm họa này đã gây thiệt hại lên tới 26 tỷ USD cho Italy, khiến hàng nghìn người mất nhà cửa và hơn 300 người thiệt mạng.
Ông Wilkelski cho hay các dữ liệu mà ông thu thập được cho thấy động vật di chuyển theo một cách nhất định chỉ vài giờ trước khi xảy ra một trận động đất.
Một số nghiên cứu mà giới khoa học công bố trước đây cũng cho thấy khả năng dự đoán trước của động vật. Trong số đó có một nghiên cứu mà ông Wilkelski đưa ra hồi năm 2014 về khả năng của loài dê và cừu sống trên núi Etna, vùng Sicily của Italy.
“Hai loài vật này có thể dự báo các đợt phun trào núi lửa trong khoảng từ 4-6 giờ đồng hồ trước khi nó xảy ra” - ông Wilkelski nói trong báo cáo nghiên cứu - “Trong đêm, hành vi của chúng thường là tỉnh giấc bất chợt và đi lại một cách lo lắng. Còn trong ban ngày, chúng di chuyển tới một vùng an toàn”.
Sau khi trận động đất nghiêm trọng xảy ra hồi tháng 10 ở Italy, ông Wilkelski cùng quản lý dự án của ông, Uschi Muller đã đến nước này. Họ tới trang trại Angeli - nơi bán các sản phẩm pho mát làm từ sữa bò và sữa cừu. Ông Wilkelski đánh số các loài vật ở trang trại này - một con thỏ, cừu, bò, gà tây, gà và chó - và lắp cho chúng các bộ cảm biến tinh vi có khả năng ghi nhận chuyển động, phương hướng, tốc độ, độ cao, nhiệt độ, độ ẩm và vị trí của chúng.
Chỉ vài ngày sau đó, một trận động đất có cường độ 6,5 độ Richter đã đổ bộ khu vực này, giúp cho nhóm khoa học có được dữ liệu quý giá. Trong tháng 4 vừa qua, các nhà nghiên cứu này lại đến Italy một lần nữa để thu thập dữ liệu.
Theo kết quả đạt được, những trận động đất có cường độ từ 4,0 độ Richter trở lên sẽ khiến động vật có các hành vi khác biệt trước đó vài giờ đồng hồ. Bởi vậy, theo ông Wilkelski, hành vi của động vật trong vài giờ trước khi xảy ra động đất có thể được xem là một hệ thống cảnh báo sớm giúp người dân đi sơ tán.
Được biết, dự án của ông Wilkelski là một phần của công trình nghiên cứu phối hợp giữa Nga và Đức có tên ICARUS - Hợp tác quốc tế nghiên cứu Động vật từ Không gian - nhằm thiết lập ra một hệ thống kiểm soát bằng vệ tinh, trong đó theo dõi hành vi khác thường của các loài động vật trên khắp thế giới để phát hiện sớm các thảm họa thiên nhiên.
“Chúng tôi sẽ sớm theo dõi được hành vi của động vật trên khắp thế giới này, tập trung dữ liệu hành vi của chúng để cảnh báo sớm các thảm họa. Đó là một ý tưởng đơn giản nhưng hết sức tuyệt vời” - ông Wilkelski nói.
Trước đây, một số cơ quan nghiên cứu địa chất có tiếng trên thế giới cũng từng có ý tưởng nghiên cứu về hành vi động vật để cảnh báo sớm các thảm họa thiên nhiên. Cơ quan Nghiên cứu Địa chất Mỹ (USGS) là một trong số đó. Trong một báo cáo của USGS, họ từng nói rằng “có nhiều chứng cứ cho thấy các loài động vật, cá, chim, bò sát và côn trùng có hành vi bất thường trong khoảng thời gian từ vài giây đến vài tuần trước khi một trận động đất xảy ra”.
Tuy nhiên cơ quan liên bang này - chuyên trách ghi nhận các hoạt động địa chất và động đất ở nước Mỹ - vẫn hết sức do dự khi đi sâu vào nghiên cứu một hệ thống cảnh báo dựa trên hành vi động vật bởi cho rằng việc dự báo các thảm họa vốn cần tính chính xác và hành vi của động vật trước các thảm họa vẫn là điều nằm ngoài tầm hiểu biết của con người.
Thêm vào đó, hiện có rất nhiều nhà khoa học vẫn tỏ thái độ hoài nghi đối với khả năng dự báo thảm họa thiên nhiên của động vật, cho rằng có rất nhiều biến số để nghiên cứu về hành vi bất thường của động vật trước thảm họa.
Và đó cũng chính là lý do mà những nhà khoa học như ông Wilkelski thực hiện các nghiên cứu thực tế để thu thập thêm dữ liệu. Ông cũng có kế hoạch sẽ tiếp tục mở rộng quy mô nghiên cứu của mình trên nhiều trang trại ở Italy.
“Thậm chí chúng tôi có thể chứng minh được rằng động vật có khả năng dự báo thảm họa, thì phạm vi chỉ trong một trang trại, hay một khu vực trên thế giới, là quá hạn chế” - ông Wilkelski nhận định - “Khả năng dự báo của động vật là một điều rất lớn lao, và để chứng minh được điều đó, chúng tôi cần phải có chứng cứ rõ ràng hơn nữa”.
Động vật có khả năng dự báo trước động đất?
(Ngày Nay) - Sau khi đất nước Italy phải hứng chịu hàng loạt vụ động đất nghiêm trọng hồi năm ngoái, một nhà khoa học Đức đã tới đây để nghiên cứu về một công trình khiến giới khoa học không khỏi ngạc nhiên: Liệu động vật có thể dự báo trước các thảm họa thiên nhiên?
Ông Wilkelski ghi lại dữ liệu thu được từ gia súc tại trang trại ở Pieve Torina, Italy. (Nguồn: NYT) |