Hành trình chống lại lão hóa

Con người không sinh ra để tồn tại mãi mãi. Nhưng với sự phát triển của khoa học sẽ hướng tới việc chống lại sự lão hóa, sống thọ một cách khỏe mạnh... 
Kéo dài thời gian sống ở tuổi già mà vẫn đảm bảo sức khỏe tốt.
Kéo dài thời gian sống ở tuổi già mà vẫn đảm bảo sức khỏe tốt.


Điều trị bệnh mạn tính để chống lão hóa

Có nhiều tranh cãi về thời gian mà con người có thể sống được trong điều kiện tối ưu nhất. Năm 2016, một nhóm các nhà khoa học tuyên bố giới hạn trên là 115 năm tuổi. Nhưng vào tháng 6/2018, các nhà nghiên cứu quan sát tỷ lệ tử vong của những công dân Ý cao tuổi cho rằng có thể không có giới hạn nào cả.

Yếu tố nguy cơ phổ biến nhất của những bệnh nghiêm trọng là vấn đề tuổi tác. Bệnh tim, ung thư, đột quỵ, thần kinh, bệnh đái tháo đường - tất cả đều tăng nhanh chóng trong những năm gần đây. Và càng lớn tuổi chúng ta càng có nhiều khả năng mắc các bệnh lý mạn tính  - đây là yếu tố chính ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như tuổi thọ của con người.

Nghiên cứu trên động vật trong vài thập kỷ qua, các nhà khoa học đã bắt đầu hiểu được các quá trình phân tử và tế bào gây ra sự lão hóa của tuổi già. Một số nhà khoa học hy vọng một ngày nào đó có thể điều trị tất cả các bệnh cùng một lúc - với mục tiêu nhắm vào việc chống lại sự lão hóa.

Trong một bài tiểu luận trên tạp chí JAMA (Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ), Tamara Tchkonia và TS. James L. Kirkland của Mayo Clinic đã phân loại các quá trình này thành bốn nhóm lớn: Viêm mạn tính; rối loạn chức năng tế bào; thay đổi trong các tế bào gốc làm cho chúng không thể tái tạo mô; lão hóa tế bào, sự tích tụ trong mô của các tế bào lão hóa đi kèm với bệnh tật.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy trong tế bào lão hóa tiết ra protein, lipid và các chất khác làm tăng viêm và phá hủy mô. Trong một nghiên cứu trên chuột, đã chỉ ra rằng việc cấy ghép các tế bào này vào khớp gối của động vật khỏe mạnh gây ra bệnh giống như viêm xương khớp ở người.

Những người trẻ khỏe mạnh vẫn tồn tại một vài tế bào lão hóa, nhưng sau 60 tuổi, các tế bào này bắt đầu tích lũy và số lượng ngày càng tăng dần, tương quan với sự suy nhược của tuổi già.

Có thể có biện pháp nào giúp loại bỏ các tế bào lão hóa mà không làm tổn hại đến các tế bào bình thường? Để trả lời cho câu hỏi này, một số thử nghiệm đang được thực hiện.

Trong một nghiên cứu trên chuột, các tế bào lão hóa đã được tìm thấy đáp ứng với sự kết hợp của hai loại thuốc: Dasatinib - một loại thuốc trị ung thư và quercetin - một loại flavonoid từ thực vật. Chúng giúp cải thiện chức năng tim mạch và khả năng hoạt động ở những con chuột già, các triệu chứng loãng xương được giảm thiểu và giúp kéo dài sức khỏe so với độ tuổi.

Hứa hẹn thuốc diệt tế bào lão hóa trên người

Một số loại thuốc đã được phê duyệt vì mục đích khác, nhưng đang được thử nghiệm như là “senolytics”-thuốc tiêu diệt các tế bào lão hóa.

TS. Nir Barzilai, chuyên gia dược học tại Trường Y Dược Albert Einstein,(Hoa Kỳ) đang lên kế hoạch nghiên cứu về metformin - một loại thuốc được sử dụng trong suốt 60 năm nay để điều trị bệnh đái tháo đường và đã được chứng minh là có hiệu quả đối với một số bệnh liên quan đến người cao tuổi. TS. Nir Barzilai cho rằng, lão hóa không phải là một bệnh, nhưng các nghiên cứu nhằm chỉ ra rằng có thể ngăn ngừa một loạt các bệnh liên quan đến tuổi cao như tim mạch, ung thư, thần kinh và cuối cùng là tử vong.

Một thuốc khác liên quan đến coenzyme được gọi là nicotinamide adenine dinucleotide, hoặc N.A.D. Nó có chức năng hô hấp tế bào, di chuyển các electron vào ty thể - nơi sản sinh năng lượng. Liên quan đến độ tuổi, nồng độ của N.A.D. giảm đến mức không thể phát hiện trong máu của người già. Chính vì lẽ này, mà GS. David A. Sinclair - nhà di truyền học tại Harvard đang nghiên cứu các phương pháp làm tăng nồng độ của N.A.D trong máu, giúp làm chậm tiến trình lão hóa. Trong các nghiên cứu trên nấm men, giun, ruồi và chuột, thì N.A.D giúp chúng hồi phục nhanh chóng và giảm thiểu các yếu tố gây ra sự lão hóa. Hiện tại đang có những thử nghiệm tương tự trên người.

Các nhà khoa học cho rằng, các bộ phận của cơ thể, bao gồm cả não bộ, không được sinh ra để sử dụng mãi mãi. Nhưng chúng ta sẽ kéo dài sự sống khỏe mạnh, chống lại sự lão hóa bằng cách hạn chế sự gia tăng của bệnh Alzheimer, bệnh mất trí nhớ, các vấn đề về xương khớp, teo cơ... Đây là việc kéo dài “health span” - thời gian sống ở tuổi già mà vẫn có sức khỏe tốt, chứ không phải đơn thuần là kéo dài tuổi thọ.

Không có nhà khoa học nào tin vào sự bất tử, nhưng chúng ta cũng đang tiến gần hơn với việc đảm bảo một sức khỏe tốt cho tuổi già. Hiện nay đã có hàng chục công ty đang làm thử nghiệm lâm sàng, hoặc lên kế hoạch thử nghiệm, giải quyết các nguyên nhân khác nhau gây ra lão hóa. Hy vọng rằng nó sẽ thành công trong vài năm tới.

Theo Sức khoẻ & Đời sống
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.