Tham dự Vòng chung kết World Cup, giành tấm huy chương vàng SEA Games đầu tiên rõ ràng là những nhiệm vụ nặng nề đặt ra cho HLV Park Hang-seo, khi ông chính thức gia hạn hợp đồng với Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đầu tháng 11.
Thế nhưng, ông Park cũng đang đảm nhận một trọng trách khác không có trong hợp đồng, và cũng hiếm có HLV bóng đá nào nhận lấy: sứ giả ngoại giao.
Giống như các tên tuổi làm rạng danh đất nước Hàn Quốc trên trường quốc tế, Park Hang-seo đang là hình ảnh đại diện cho cả một quốc gia và những người dân ở quê hương dành tình cảm mến mộ, tự hào cho những gì ông đã làm được tại Việt Nam.
Thành công của ông Park với đội tuyển bóng đá đến đúng vào thời điểm mối quan hệ song phương Việt Nam giữa và Hàn Quốc đang trên đà phát triển hơn bao giờ hết.
Và chính trong bối cảnh này, cái tên Park Hang-seo xuất hiện như một cầu nối ngoại giao hữu hiệu.
Thay đổi phần nào cái nhìn thiếu thiện cảm
Vị chiến lược gia nắm giữ vai trò sứ giả ngoại giao vào đúng thời điểm Hàn Quốc tăng cường mối quan hệ với Việt Nam và các nước Đông Nam Á nói chung.
Những năm gần đây, thương mại giữa Việt Nam và Hàn Quốc ngày càng đi lên. Số lượng các công ty Hàn Quốc đầu tư vào thị trường Việt Nam, thiết lập trụ sở, cơ sở sản xuất tại Việt Nam tăng rõ rệt. Đồ ăn, hàng tiêu dùng và văn hóa đại chúng của xứ sở kim chi không hề xa lạ, thậm chí rất phổ biến tại Việt Nam.
Thực tế này xuất phát từ việc chính phủ Hàn Quốc đang nỗ lực giảm lệ thuộc vào các nước lớn như Mỹ, Trung Quốc hay Nhật Bản. Thay vào đó, chính sách Hướng Nam mới của Hàn Quốc dần chú trọng vào phát triển quan hệ đối tác với các quốc gia tại khu vực Trung Á và Đông Nam Á.
Ở chiều ngược lại, Hàn Quốc cũng chứng kiến sự xuất hiện dày đặc của các nhà hàng Việt tại thủ đô Seoul. Số lượng sinh viên Việt Nam đang theo học tại các trường đại học ở xứ củ sâm ngày càng đông đảo. Về du lịch, cả hai nước đều ghi nhận lượng du khách tăng vọt.
Men theo chiều dài lịch sử, Việt Nam và Hàn Quốc không hề có mối quan hệ bang giao thân cận lâu dài. Nhưng khi bản chất các quốc gia vẫn tồn tại nhiều điểm khác biệt, bối cảnh xã hội hiện tại đã tạo ra nhiều cơ hội hợp tác cho hai nước. Việt Nam, đất nước có nền kinh tế đang trên đà phát triển, mở rộng cửa chào đón các nhà đầu tư Hàn Quốc.
Vị chiến lược gia nắm giữ vai trò sứ giả ngoại giao vào đúng thời điểm Hàn Quốc tăng cường mối quan hệ với Việt Nam và các nước Đông Nam Á nói chung.
Tuy nhiên, bên cạnh quan hệ ngoại giao đang ngày càng được củng cố, vẫn có những vấn đề xảy ra giữa người dân hai nước.
Tuần trước, truyền thông địa phương đưa tin một người đàn ông Hàn Quốc đã bị bắt vì cáo buộc giết, chôn xác vợ người Việt. Và đó không phải là trường hợp chồng Hàn bạo hành vợ Việt duy nhất. Trên truyền thông, các thông tin về phụ nữ Việt Nam cưới chồng Hàn Quốc chủ yếu xoay quanh việc cô dâu bị đánh đập, bóc lột và thậm chí giết hại dã man.
Tháng 7 rồi, câu chuyện về một cô dâu Việt bị chồng Hàn hành hung và mắng chửi thậm tệ trước sự chứng kiến của con nhỏ cũng làm dậy sóng công chúng xứ kim chi.
Video lan truyền rộng rãi trên mạng, ghi lại cảnh người đàn ông liên tục lăng mạ, thẳng tay đánh đập vợ với lý do người phụ nữ này không thành thạo tiếng Hàn. Người vợ sau đó được chẩn đoán gãy xương sườn và nhiều đốt ngón tay.
Đoạn băng lần nữa phơi bày những mặt trái của nam giới Hàn Quốc, nhất là những người đến từ các vùng nông thôn, chọn lựa kết hôn với phụ nữ Việt Nam và các nước kém phát triển khác. Không hiếm đàn ông tại xứ củ sâm vẫn mang nặng tư tưởng khinh thường nữ giới và coi thường người dân từ các nước kém phát triển hơn.
Xã hội Hàn Quốc đề cao thứ bậc, tuổi tác, địa vị, giới tính, từ đó hình thành nên văn hóa “trọng già khinh trẻ” ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều người. Thời gian đầu ở Hàn Quốc, một trong những thứ đầu tiên tôi thông thạo là câu tiếng Hàn với nội dung lịch sự nhắc nhở người lớn tuổi tại đây rằng tuổi tác không đồng nghĩa với việc họ được phép trên cơ hay bắt người khác phải tuân lệnh, nghe lời.
Ông Park Hang Seo, với tiếng tăm và uy tín của mình, đang cho thấy hình ảnh khác về người Hàn Quốc trong mắt tất cả.
Tài cầm quân của chiến lược gia người Hàn không phải là thứ duy nhất khiến ông được khán giả Việt Nam yêu quý. Không ít lần, ông Park tạo được thiện cảm và nhận nhiều lời khen nhờ thái độ tôn trọng đối phương và hành động để tay lên ngực khi quốc ca Việt Nam xướng lên trước giờ bóng lăn. Ngoài sân bóng, nhà cầm quân này cũng thường xuất hiện với hình ảnh lịch lãm, khiêm cung và thân thiện với người hâm mộ.
Không ít lần, ông Park tạo được thiện cảm và nhận nhiều lời khen nhờ thái độ tôn trọng đối phương và hành động để tay lên ngực khi quốc ca Việt Nam xướng lên trước giờ bóng lăn.
Cách ông Park khóc cười trong từng khoảnh khắc, chăm sóc các cầu thủ như một người cha và đồng hành với họ đã tạo ấn tượng về một vị huấn luyện viên không phải chỉ cố làm tốt phần việc được trả lương trong hợp đồng.
Có lẽ trong mắt người Việt, những hành động đó của ông Park xuất phát từ tình yêu thương và luôn hết lòng giúp đỡ các học trò của mình tỏa sáng.
Di sản ý nghĩa hơn cả Guus Hiddink?
Từ lâu trước khi ông Park xuất hiện, giới chuyên gia đã đánh giá nền bóng đá Việt Nam có tiềm năng phát triển. Song, các tài năng chưa bao giờ thực sự nở rộ và thành tích của đội tuyển cũng không có gì nổi trội vì thiếu đường đi nước bước đúng đắn.
Câu chuyện dần lật sang trang khác khi ông Park lần lượt cho ra sân một đội hình kỷ luật, phối hợp hiệu quả, chơi điềm tĩnh ngay cả trong những trận đấu căng thẳng, mang tính quyết định. Chức vô địch AFF Suzuki Cup vào cuối năm ngoái và thành tích vào đến tứ kết Asian Cup đầu năm nay của đội tuyển Việt Nam là những ví dụ điển hình.
Công bằng mà nói, ông Park cũng được hưởng lợi cá nhân từ vai trò này. Những con số và điều khoản hậu hĩnh trong bản hợp đồng mới là minh chứng rõ rệt khi ông tiếp tục đồng hành với bóng đá Việt Nam trong ba năm tới.
Trước khi thu hút sự chú ý đặc biệt từ quê nhà khi dẫn dắt tuyển Việt Nam, ông Park đã là một nhân vật được kính trọng trong làng bóng đá Hàn Quốc nhờ vai trò trợ lý HLV tại World Cup 2002.
Câu chuyện đội tuyển xứ kim chi lọt vào vòng bán kết tại giải vô địch bóng đá thế giới năm ấy, vượt qua nhiều đối thủ sừng sỏ như Ý và Tây Ban Nha, vẫn là ký ức không thể nào quên với người dân Hàn Quốc.
Trên các phương tiện truyền thông Hàn Quốc hiện nay, ông Park thường được so sánh với Hiddink nhờ những cống hiến cho bóng đá Việt Nam.
Sau 17 năm, HLV người Hà Lan Guus Hiddink, người có công tạo ra thành tích ngoài mong đợi ấy, vẫn là cái tên được nhắc đến và luôn được chào đón nồng nhiệt mỗi khi ông quay trở lại Hàn Quốc. Trên các phương tiện truyền thông Hàn Quốc hiện nay, ông Park thường được so sánh với Hiddink nhờ những cống hiến cho bóng đá Việt Nam.
Tất nhiên, không ai có thể nói trước chuỗi thành công ông Park đem lại cho bóng đá Việt Nam sẽ kéo dài bao lâu. Mục tiêu trước mắt vẫn là vòng loại World Cup 2022 và nếu thành tích không đáp ứng được kỳ vọng, có thể ít nhiều người hâm mộ sẽ vơi bớt tình cảm dành cho ông Park.
Song, vị chiến lược gia 60 tuổi hoàn toàn có quyền hy vọng di sản của mình để lại có ý nghĩa hơn những gì ông Hiddink làm được tại Hàn Quốc. Vượt xa những kỳ vọng thông thường về thành tích dành cho một HLV, vị “nhạc trưởng” Park Hang-seo còn có thể được công chúng nhớ tới với tư cách sứ giả ngoại giao và văn hóa, đưa hai quốc gia ngày càng xích lại gần nhau.
Đó là một trọng trách không có trong hợp đồng, và cũng ít HLV nào tự nguyện nhận lấy. Thế nhưng, Park Hang-seo là một trường hợp đặc biệt.
