Ngày 1-8, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết đã khởi tố vụ án vận chuyển trái phép 100 bánh cocaine xảy ra tại khu vực Tân Cảng - Cái Mép Thị Vải (thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
Do đường đi của 100 bánh cocaine rất phức tạp, qua nhiều quốc gia trước khi bị phát hiện tại Việt Nam nên Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phải phối hợp với nhiều đơn vị, trong đó có Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm ma túy (C47 - Bộ Công an) và Cảnh sát Quốc tế để điều tra, làm rõ.
Liên quan đến vụ việc, một điều tra viên nhiều năm kinh nghiệm cho biết theo quy trình, phải khởi tố để điều tra vụ án, sau đó mở rộng điều tra thì cơ quan công an sẽ ủy thác tư pháp sang các nước liên quan để yêu cầu phối hợp điều tra, làm rõ nguồn gốc, đường đi của số ma túy này. Nếu phát hiện tội phạm ở nước ngoài ở các nước có ký hợp tác hỗ trợ tư pháp với Việt Nam thì sẽ dẫn độ về để xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam. Điều tra viên này nói thêm phải có manh mối thì lực lượng chức năng mới có thể phát hiện trong container có ma túy. Từ đó, cơ quan điều tra mới tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để làm rõ lô hàng này.
Trong khi đó, theo một luật sư từng là thẩm phán công tác tại TAND Cấp cao tại TP HCM, công an phải khởi tố vụ án mới có thể điều tra tội phạm. Theo đó, công an phải làm việc với các thủy thủ trực tiếp giám sát lô hàng từ Singapore sang Trung Quốc để nhập về Việt Nam. Tiếp đó, công an cũng sẽ làm việc với các bên liên quan như người giao, người nhận và nhiều đối tượng khác.
Trước đó, vào ngày 24-7, Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu đã phát hiện 100 bánh cocaine với trọng lượng khoảng 119 kg được ngụy trang tinh vi trong container phế liệu mà Công ty CP Thép Pomina 2 (công ty con của Công ty CP Thép Pomina) đã mua của Công ty Stamcorp International Pte Ltd. (trụ sở tại Singapore). Số hàng này đang trong quá trình cập cảng Tân Cảng - Cái Mép Thị Vải. Theo ước tính, 119 kg cocaine trị giá từ 700 - 800 tỉ đồng.
Container bị phát hiện hàng cấm mang số hiệu ML-CO 006200 là 1 trong 17 container được nhập vào Công ty CP Thép Pomina 2. Lãnh đạo Pomina khẳng định "không nhập hàng cấm" và cho biết đang tích cực phối hợp với chủ hàng và các cơ quan chức năng làm rõ. Ông Đỗ Xuân Chiểu, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thép Pomina, cho biết phía đối tác cung cấp hàng cho công ty đã gặp và làm việc với cơ quan điều tra để cung cấp những giấy tờ liên quan và luôn sẵn sàng để hợp tác điều tra. "Phía đối tác cũng muốn vụ việc sớm được sáng tỏ và cung cấp cho báo chí quốc tế bởi bản thân công ty cũng bị ảnh hưởng" - ông Chiểu cho hay.
Kết quả kiểm tra bước đầu cho thấy số niêm phong (seal) thực tế lúc kiểm tra trên container chứa cocaine không đúng với chứng từ giao nhận hàng bao gồm thông báo hàng đến của hãng tàu Maersk Line, phiếu đóng gói và vận đơn mà chủ hàng cung cấp cho Công ty CP Thép Pomina 2.
Cuối tháng 5, tàu Maersk Line (quốc tịch Liberia) do thuyền trưởng Vernygora (quốc tịch Ukraine) điều khiển, rời cảng Trinidad và Tobago chở theo 17 container thép phế liệu. Sau đó, tàu cập cảng Panama, lưu tại đây nửa tháng rồi khởi hành. Ngày 15-7, tàu đến Trung Quốc và đến ngày 24-7, tàu cập cảng Tân Cảng - Cái Mép Thị Vải để trả 17 container phế liệu thép cho Công ty CP Thép Pomina 2. Theo dự kiến, sau khi trả hàng tại Bà Rịa - Vũng Tàu, tàu sẽ xuất cảnh sang Singapore.
Cần phải xác định lúc "hàng" được tuồn vào container
Theo luật sư Nguyễn Thành Công (Giám đốc Công ty Đông Phương Luật), mấu chốt trong việc xác định trách nhiệm đối với 100 bánh cocaine là phải xác định được lúc "hàng" được tuồn vào container, trước khi xuất kho hay trong quá trình vận chuyển.
Như vậy, dù là tuồn vào thời điểm nào cũng không liên quan đến Công ty Pomina (giả sử không tồn tại bất kỳ thỏa thuận ngầm nào giữa các bên). Do đó, Pomina hoàn toàn có thể sử dụng lý do này làm căn cứ để phủ nhận trách nhiệm đối với 100 bánh cocaine nói trên.
Ngoài ra, Pomina có thể dựa vào hợp đồng ký kết với Công ty Stamcorp International Pte Ltd.; theo đó, đối tượng của hợp đồng là thép phế liệu, điều này đồng nghĩa với việc 100 bánh cocaine đã bị phát hiện không phải là đối tượng của hợp đồng.
Như vậy, chỉ còn sự liên quan của các đơn vị làm thủ tục và vận chuyển hàng đến cảng xuất và cảng nhập cùng với các thủy thủ. Ở đây chứng cứ chứng minh sự liên quan đến số hàng cấm quyết định việc xác định trách nhiệm của đối tượng đó trước pháp luật.