'Không ghi nhận ca mới là tín hiệu vui, dù chưa có giá trị dịch tễ'

Từ ngày 6/3, Việt Nam có thêm 224 trường hợp mắc Covid-19 mới, nâng tổng số ca lên con số 240. Các chuyên gia đánh giá dịch đã chuyển từ giai đoạn một sang giai đoạn hai và ba. 

Tuy nhiên, từ ngày 4/4, số ca mắc mới bắt đầu giảm dần, từ 10 ca của ngày hôm trước xuống 3 ca. Đến sáng 5/4, Việt Nam chưa ghi nhận thêm ca mắc mới Covid-19.

“Chưa ghi nhận ca mắc Covid-19 chưa có giá trị dịch tễ để đánh giá dịch đã lui. Phải ít nhất trong 2 tuần mới có thể nói dịch đã lui hay chưa. Tuy nhiên, đây là một tín hiệu vui", PGS.TS Nguyễn Huy Nga nói.

Ông cho rằng Covid-19 là đại dịch lây lan với mức độ nhanh chóng. Trong vòng 3 tháng, gần như hầu hết quốc gia trên thế giới có ca bệnh (tất nhiên phải tính đến sự phát triển mạnh của hàng không quốc tế).

Ở Việt Nam, đây là đại dịch nguy hiểm nhất kể từ năm 1945 và cũng là lần đầu tiên thế giới và Việt Nam thực hiện đồng loạt biện pháp giãn cách xã hội.

Giữ vững thế chủ động chống dịch

Theo PGS Nga, Việt Nam đang trong giai đoạn vàng để để ngăn chặn dịch. Cơ hội trong những ngày này là hạn chế lây lan đến mức thấp nhất, khoanh vùng kịp thời các ổ dịch Covid-19 để nó không bùng phát mạnh trong cộng đồng. 

“Nếu thực hiện nghiêm chỉnh chỉ đạo của Chính phủ, chúng ta giữ vững được thế chủ động chống dịch. Nếu không kịp thời không chế, dịch có thể bùng phát mạnh trong cộng đồng, dẫn tới nhiều người nhập viện do tình trạng nặng, đặc biệt người cao tuổi và có bệnh nền”, PGS Nga phân tích.

Việc tuân thủ cách ly xã hội của người dân được xem là có ảnh hưởng trực tiếp việc thành bại khống chế dịch.

Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng phân tích do SARS-CoV-2 lây chủ yếu qua tiếp xúc gần, cách ly xã hội là biện pháp quyết liệt và hiệu quả nhất để cắt đứt con đường lây lan của virus. 

“Nếu trong 2-4 tuần, Việt Nam làm tốt việc giãn cách xã hội, sẽ kiểm soát được dịch bệnh. Các gia đình, cá nhân tùy theo điều kiện và hoàn cảnh, nên lập kế hoạch sử dụng hợp lý và khoa học thời gian biểu của mình trong giai đoạn này”, PGS Nga khuyến nghị.

Ông nhận định nếu qua 15 ngày cách ly vẫn có các ca bệnh mới, chúng ta tiếp tục bao vây, dập tắt ổ dịch và có khả năng phải thực hiện giãn cách xã hội.

“Nếu không có ca bệnh mới, về cơ bản, ta đã khống chế được dịch trên lãnh thổ Việt Nam và có thể xem xét việc ngừng giãn cách xã hội. Khi đó, chúng ta tiếp tục tăng cường công tác kiểm dịch y tế biên giới để khóa chặt các ca bệnh từ ngoài vào, cố gắng duy trì cho đến khi dịch bệnh trên thế giới thoái lui”, PGS Nga cho biết.

PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế. Ảnh: T.D.

Khả năng bào mòn đỉnh dịch

PGS Nga cho biết đỉnh dịch là thời điểm (có thể ngày hoặc tuần) mà dịch phát triển mạnh nhiều ca mắc, nhiều người nhập viện, sau đó giảm dần. 

“Việt Nam nếu ngăn chặn được lây lan cộng đồng, không tạo nên ổ dịch, vùng dịch lớn, sẽ không có đỉnh dịch. Thời gian kết thúc đại dịch cũng phụ thuộc lớn biến động đi lại của quốc tế”, PGS Nga nhận định.

Chuyên gia này cũng thông tin các đại dịch có sự phát sinh, lên đỉnh và thoái lui. Những dịch cúm trước đây thường kéo dài 1-2 năm. Theo dự đoán của nhiều chuyên gia dịch tễ học quốc tế, đại dịch Covid-19 có thể rầm rộ vài tháng nữa rồi kéo dài đến hết năm nay và đuôi dịch có thể sang năm 2021.

“Chúng ta chưa biết được miễn dịch của bệnh sẽ như thế nào. Bệnh có thể hình thành miễn dịch, thành cúm thường như đại dịch cúm 2009 hoặc biến mất hẳn như dịch SARS 2003. Nếu trong trường hợp bệnh Covid-19 trở thành tương tự cúm mùa, những vụ dịch lần sau sẽ không còn quy mô lớn và trầm trọng như bây giờ”, ông Nga nói.

Ngoài ra, nếu virus gây bệnh Covid-19 tạo ra miễn dịch ổn định, chúng ta có thể sản xuất vắc xin để tiêm phòng đại trà.