Louis Comfort Tiffany: Hành trình từ hội họa đến kiệt tác kính màu

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Louis Comfort Tiffany, “cha đẻ” của những chiếc đèn kính màu rực rỡ, một nghệ sĩ tiên phong nâng tầm kính màu thành một loại hình nghệ thuật thực thụ.
Nghệ sĩ, nhà thiết kế Louis Comfort Tiffany. Ảnh: Sotheby's
Nghệ sĩ, nhà thiết kế Louis Comfort Tiffany. Ảnh: Sotheby's

Louis Comfort Tiffany sinh năm 1848 trong một gia đình sở hữu công ty trang sức nổi tiếng Tiffany & Company. Dù từng đặt chân đến nhiều quốc gia, ông chủ yếu sống tại thành phố New York trước khi chuyển đến Laurel Hollow, gần Oyster Bay, Long Island. Ngay từ nhỏ, Tiffany đã bộc lộ năng khiếu nghệ thuật khi lang thang qua những khu rừng, dọc theo bờ biển, say mê ngắm nhìn phong cảnh, cây cối, hoa lá và cả những viên đá. Tuy nhiên, ông khiến cha mình thất vọng khi quyết định không theo học đại học hay kế nghiệp công ty trang sức gia đình mà chọn con đường nghệ thuật.

Bước vào tuổi 20, Tiffany bắt đầu sự nghiệp với hội họa, giai đoạn này kéo dài khoảng một thập kỷ. Mặc dù sau này vẫn tiếp tục vẽ tranh, nhưng ông chỉ xem đó như một sở thích, bởi đam mê thực sự của ông nằm ở những hình thức nghệ thuật khác. Trong thời gian du học tại Paris và chu du qua nhiều vùng đất châu Âu như Tây Ban Nha và Morocco, ông chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi nghệ thuật của người Moor và Hồi giáo. Sau khi trở về Mỹ, ông tiếp tục vẽ tranh bằng sơn dầu và màu nước.

Tiffany đã đạt được những thành công nhất định khi trưng bày tác phẩm của mình. Nhưng bản tính không thích sự bó buộc đã thôi thúc ông khám phá nhiều lĩnh vực mới. Giai đoạn làm họa sĩ trở thành bàn đạp để ông lấn sân sang trang trí nội thất và kiến trúc. Năm 1881, ông thành lập công ty Louis C. Tiffany & Associated Artists, khởi đầu cho hàng loạt doanh nghiệp và quan hệ hợp tác về sau. Tại đây, ông quy tụ nhiều nghệ sĩ tài năng và thể hiện xuất sắc khả năng tổ chức, quản lý – yếu tố góp phần quan trọng vào thành công của ông. Dù không phải là một diễn giả hùng biện hay một nhà văn xuất sắc, Tiffany lại có tài thu hút và truyền cảm hứng để những người xung quanh cống hiến hết mình.

Trong những năm sau đó, ông tham gia thiết kế và trang trí nhiều công trình nổi tiếng như Nhà hát Madison Square, Nhà thờ Divine Paternity, căn hộ riêng của ông trên Đại lộ Madison, cũng như các dinh thự của Mark Twain, gia tộc Vanderbilt, Hamilton Fish, Havemeyers và cả Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Arthur.

Phong cách trang trí của Tiffany không tuân theo xu hướng phổ biến đương thời. Ban đầu, ông ưa chuộng các họa tiết Moorish và phương Đông, nhưng sau khi đến Paris và Vienna, ông bị cuốn hút bởi phong trào Art Nouveau. Trường phái nghệ thuật này đáp ứng trọn vẹn khao khát sáng tạo của ông, cho phép ông thoát khỏi lối thiết kế rườm rà của phong cách Rococo Victoria. Đặc trưng của Art Nouveau là những đường nét mềm mại lấy cảm hứng từ thiên nhiên và các biểu tượng huyền bí – những yếu tố vốn luôn hiện diện trong các tác phẩm của Tiffany. Về sau, ông phát triển phong cách riêng bằng cách kết hợp các họa tiết đặc trưng như lông công rực rỡ, mạng nhện huyền bí và những biến tấu của hoa văn Moorish.

Louis Comfort Tiffany: Hành trình từ hội họa đến kiệt tác kính màu ảnh 1

Đèn kính màu Tiffany với họa tiết mạng nhện. Ảnh: Sách The Lamps of Louis Comfort Tiffany

Trong trang trí nội thất, Tiffany đã thành công khi kết hợp hài hòa giữa thêu, thảm trang trí nhiều màu sắc với những tấm rèm tinh xảo. Ở phương diện màu sắc và hiệu ứng ánh sáng, ông kế thừa tư duy hội họa để tạo nên những không gian sống động. Nếu trước đây ông sử dụng sơn dầu để tạo hiệu ứng thị giác, thì giờ đây, ông tái hiện điều đó qua chất liệu vải như lụa, nhung và gấm. Giấy dán tường do ông thiết kế là sự hòa quyện tinh tế giữa sắc màu và ánh sáng. Đam mê với hiệu ứng khúc xạ ánh sáng, Tiffany ứng dụng kính màu, gương, tranh ghép thủy tinh, gạch tráng men và giấy dán tường kim loại để tạo nên những không gian lung linh huyền ảo.

Về chiếu sáng, ông tận dụng nhiều loại đèn chùm, đèn treo tường, cửa sổ trần và cửa sổ kính màu. Tuy nhiên, loại kính có sẵn trên thị trường không đáp ứng được mong muốn của ông, khiến ông ngày càng say mê việc nghiên cứu và sản xuất kính màu. Nhờ những nỗ lực không ngừng, Tiffany đã góp phần đưa kính màu trở thành một loại hình nghệ thuật độc lập, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của ông.

Theo The Lamps of Tiffany
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
(Ngày Nay) - Làng Hữu nghị Việt Nam được biết đến là nơi cưu mang những nạn nhân chất độc da cam. Ở đó, suốt 13 năm qua, cô giáo Nguyễn Thị Loan đã kiên nhẫn gieo từng con chữ, từng kỹ năng sống và từng niềm hy vọng cho những đứa trẻ mang nhiều khiếm khuyết nhưng luôn khao khát được lớn lên như bao người khác.
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
(Ngày Nay) - Từ năm 2026, Chính phủ chính thức đưa vắc xin HPV vào chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Trong bối cảnh đó, việc phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra không chỉ là câu chuyện của nữ giới còn là mối quan tâm chung của cả cộng đồng. Tuy nhiên, trên thực tế, nam giới - nhóm đối tượng cũng chịu nhiều nguy cơ từ HPV - vẫn đang đứng ngoài các chiến lược truyền thông và phòng bệnh.