Nhớ nhà văn Nguyễn Quang Sáng và “bài văn bị điểm không”

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Hôm qua 14/2 tại tư gia của nhà văn Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014), gia đình đã tổ chức đám giỗ của ông với đông đảo bạn văn gần xa về dự sau hai năm chỉ gói gọn vì dịch Covid.
Bàn thờ nhà văn Nguyễn Quang Sáng tại tư gia của ông.
Bàn thờ nhà văn Nguyễn Quang Sáng tại tư gia của ông.

Đám giỗ nhà văn Nguyễn Quang Sáng ngoài thành phần trong gia tộc, khách chia thành: bạn văn lúc sinh thời của nhà văn, bạn của con trai ông – đạo diễn Nguyễn Quang Dũng và kiến trúc sư Nguyễn Viết Quang. Bạn của ông già Nguyễn Quang Sáng trong giỗ hôm qua có các văn thi sĩ lão thành Đoàn Minh Tuấn, Nguyễn Duy, nhạc sĩ Tôn Thất Lập, Lê Quang Vy, đạo diễn Trần Mỹ Hà, Trần Quang Đại, Trịnh Lê Văn…; tất cả ngồi hòa cùng với bạn của hai ông con nhà văn - cũng toàn những người đang thành danh lúc này.

Câu chuyện xoay quanh ly rượu không gì ngoài việc nhắc nhớ những người vắng mặt đã nhiều năm hay mới vắng mặt trong đại dịch năm rồi. Nhà văn Nguyễn Quang Sáng để lại nhiều tác phẩm được giảng dạy trong sách giáo khoa. Như: Chiếc lược ngà, Bài văn bị điểm không…; ông còn là tác giả của bộ phim Cánh đồng hoang nổi tiếng một thời. Ít người biết Nguyễn Quang Sáng còn làm thơ và bạn bè thân tình quý ông ở cái nết uống rượu rất dễ thương. Có lần ông nói: Tôi đi uống rượu với bạn bè cũng giống như đi thực tế sáng tác.

Những năm Sài Gòn mới bắt đầu mở lại các quán bia, nhà văn Đoàn Thạch Biền rủ nhà văn Nguyễn Quang Sáng đi nhậu ở những quán có nữ tiếp viên. Ông Biền kể: “Khi đó bia ôm không chơi bạo như bây giờ, các cô tiếp viên ăn mặc khá kín và ai cũng biết đờn biết hát, nói chuyện có duyên. Tôi rủ anh Sáng đi uống bia ôm kiểu này vì nghĩ ảnh ở R về nên loại quán nhậu này sẽ khác với các nơi anh ấy từng nhậu. Có lần tôi cá độ với anh Sáng ai viết được truyện về thân phận các cô gái tiếp viên hay hơn. Anh Sáng sau đó có truyện Con ma da quá hay khiến một người lớn lên ở đô thị, quen với các quán bia ôm như tôi phải bái phục vì tôi không viết được như anh Sáng”.

Nết nhậu của nhà văn Nguyễn Quang Sáng được bạn bè yêu quý, vì như một tuyên ngôn về uống rượu ông đã viết: ““Trong mâm rượu/ Nếu nói xấu người vắng mặt/ Rượu sẽ thành thuốc độc/ Trong mâm rượu/ Nhắc nhớ người vắng mặt/ Rượu sẽ ngọt ngào nước thánh/ Ta rót vào hồn nỗi nhớ thương”. Chính vì nết nhậu dễ thương như thế, nên năm 2000 doanh nhân – nhà văn Nguyễn Tiến Toàn chủ thương hiệu xe lăn Kiến Tường đã mời nhà văn Nguyễn Quang Sáng ký một hợp đồng… không giống ai.

Nhớ nhà văn Nguyễn Quang Sáng và “bài văn bị điểm không” ảnh 1

Doanh nhân, nhà văn Nguyễn Tiến Toàn (giữa) được kiến trúc sư Nguyễn Viết Quang (phải) dìu ra xe ra do hai chân ông Toàn rất yếu, dù vậy ông vẫn không bỏ sót ngày giỗ nào của bạn nhậu, bạn văn Nguyễn Quang Sáng.

Hợp đồng này có tên là “Hợp đồng uống rượu” có giá trị thi hành trong 10 năm. Nhưng mới uống với nhau được… 6 năm, thấy còn chưa đã, ông Toàn rủ ông Sáng ký thêm một hợp đồng khác để uống rượu với nhau kéo dài đến… 50 năm. Ngoài ký tên của hai đối tác uống rượu và người làm chứng, hợp đồng uống rượu mà nhà văn ký với bạn văn kết thúc bằng hai câu: Nhậu say lại ký hợp đồng/ Năm mươi năm nữa như rồng lộn bay. Hợp đồng này đã kết thúc sau 8 năm khi nhà văn Nguyễn Quang Sáng qua đời ở tuổi ngoài 80. Xin nói thêm, trước khi mất nhà văn Nguyễn Quang Sáng không bệnh tật ốm đau gì, ông ăn bữa cơm gia đình và uống vài ly rượu rồi đi ngủ luôn.

Nhà văn Nguyễn Quang Sáng được nhiều nhà xuất bản đặt viết hồi ký nhưng ông đều từ chối. Lý do theo ông là viết hồi ký phải trung thực với mình và với người, tránh trường hợp viết về mình thì tốt về người thì xấu, ai cũng yêu bản thân hơn người khác nên rất khó khách quan, chính vì vậy ông không viết hồi ký.

Quan điểm này của nhà văn Nguyên Quang Sáng thể hiện qua nhiều tác phẩm của ông. Trong đó có truyện Bài văn bị điểm không được dạy trong sách giáo khoa tiểu học. Đại ý cô giáo ra đề cho học trò viết về người cha trong gia đình, có một học trò nộp giấy trắng nên bị điểm không. Sau cô giáo hỏi học trò mới biết em ấy khi sinh ra đã không có cha nên không biết cha mình như thế nào để làm bài, thà để giấy trắng hơn là bịa đặt ra một người cha trong tưởng tượng.

Đi đám giỗ nhà văn Nguyễn Quang Sáng nghe được và nhớ lại nhiều câu chuyện hay về ông, ghi ra đây để nhắc nhở bản thân mình. Ông Năm Sáng (cách gọi thân mật) sống có tình với bạn bè ngay cả khi uống rượu không “nói xấu người vắng mặt” và không bịa đặt để làm đẹp, làm sang cho bản thân mà vô tình hay cố ý bôi xấu hoặc thậm chí là hại người khác. Bữa nay ngày rằm tháng Giêng, thay vì đi chùa, tôi ghi lại mấy dòng về bậc tiền bối Nguyễn Quang Sáng để thông qua đó tự sửa mình nếu lỡ mắc phải những điều không tốt.

Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
(Ngày Nay) - Theo Sở Du lịch Hà Nội, quý I/2024, tổng khách du lịch đến Hà Nội ước đạt 6,54 triệu lượt khách, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm trước; trong đó khách du lịch quốc tế ước đạt 1,4 triệu lượt khách, tăng 40%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 25.487 tỷ đồng, tăng 17,8%.
Trùm tiền ảo bị kết án 25 năm tù
Trùm tiền ảo bị kết án 25 năm tù
(Ngày Nay) - Ngày 28/3, người sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử FTX Sam Bankman-Fried đã bị kết án 25 tù vì tội lừa đảo khách hàng và các nhà đầu tư trên nền tảng giao dịch tiền ảo này.
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
(Ngày Nay) - Trước thềm mùa du lịch biển, thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An) đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng chỉ trang đô thị, nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Seoul chìm trong bụi mịn
Seoul chìm trong bụi mịn
(Ngày Nay) - Cảnh báo bụi mịn đã được ban bố ở hầu hết các khu vực thuộc tỉnh Gyeonggy và thủ đô Seoul của Hàn Quốc trong sáng 29/3.
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
(Ngày Nay) - Nếu áp thuế chống bán phá giá đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu sẽ khiến nguồn cung ngày càng khan hiếm và vô hình chung sẽ tạo ra thế độc quyền cho doanh nghiệp sản xuất trong nước. Khi đó, các doanh nghiệp trong ngành tôn mạ và ống thép sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và trên hết là người tiêu dùng cũng sẽ phải sử dụng thép nội giá cao.
Hai cựu tổng thống Mỹ ra mặt ủng hộ ông Biden
Hai cựu tổng thống Mỹ ra mặt ủng hộ ông Biden
(Ngày Nay) - Chiến dịch vận động tái tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhận được cú hích nhờ sự hỗ trợ của hai người tiền nhiệm là cựu Tổng thống Bill Clinton và Barack Obama.