Nhớ nhà văn Nguyễn Quang Sáng và “bài văn bị điểm không”

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Hôm qua 14/2 tại tư gia của nhà văn Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014), gia đình đã tổ chức đám giỗ của ông với đông đảo bạn văn gần xa về dự sau hai năm chỉ gói gọn vì dịch Covid.
Bàn thờ nhà văn Nguyễn Quang Sáng tại tư gia của ông.
Bàn thờ nhà văn Nguyễn Quang Sáng tại tư gia của ông.

Đám giỗ nhà văn Nguyễn Quang Sáng ngoài thành phần trong gia tộc, khách chia thành: bạn văn lúc sinh thời của nhà văn, bạn của con trai ông – đạo diễn Nguyễn Quang Dũng và kiến trúc sư Nguyễn Viết Quang. Bạn của ông già Nguyễn Quang Sáng trong giỗ hôm qua có các văn thi sĩ lão thành Đoàn Minh Tuấn, Nguyễn Duy, nhạc sĩ Tôn Thất Lập, Lê Quang Vy, đạo diễn Trần Mỹ Hà, Trần Quang Đại, Trịnh Lê Văn…; tất cả ngồi hòa cùng với bạn của hai ông con nhà văn - cũng toàn những người đang thành danh lúc này.

Câu chuyện xoay quanh ly rượu không gì ngoài việc nhắc nhớ những người vắng mặt đã nhiều năm hay mới vắng mặt trong đại dịch năm rồi. Nhà văn Nguyễn Quang Sáng để lại nhiều tác phẩm được giảng dạy trong sách giáo khoa. Như: Chiếc lược ngà, Bài văn bị điểm không…; ông còn là tác giả của bộ phim Cánh đồng hoang nổi tiếng một thời. Ít người biết Nguyễn Quang Sáng còn làm thơ và bạn bè thân tình quý ông ở cái nết uống rượu rất dễ thương. Có lần ông nói: Tôi đi uống rượu với bạn bè cũng giống như đi thực tế sáng tác.

Những năm Sài Gòn mới bắt đầu mở lại các quán bia, nhà văn Đoàn Thạch Biền rủ nhà văn Nguyễn Quang Sáng đi nhậu ở những quán có nữ tiếp viên. Ông Biền kể: “Khi đó bia ôm không chơi bạo như bây giờ, các cô tiếp viên ăn mặc khá kín và ai cũng biết đờn biết hát, nói chuyện có duyên. Tôi rủ anh Sáng đi uống bia ôm kiểu này vì nghĩ ảnh ở R về nên loại quán nhậu này sẽ khác với các nơi anh ấy từng nhậu. Có lần tôi cá độ với anh Sáng ai viết được truyện về thân phận các cô gái tiếp viên hay hơn. Anh Sáng sau đó có truyện Con ma da quá hay khiến một người lớn lên ở đô thị, quen với các quán bia ôm như tôi phải bái phục vì tôi không viết được như anh Sáng”.

Nết nhậu của nhà văn Nguyễn Quang Sáng được bạn bè yêu quý, vì như một tuyên ngôn về uống rượu ông đã viết: ““Trong mâm rượu/ Nếu nói xấu người vắng mặt/ Rượu sẽ thành thuốc độc/ Trong mâm rượu/ Nhắc nhớ người vắng mặt/ Rượu sẽ ngọt ngào nước thánh/ Ta rót vào hồn nỗi nhớ thương”. Chính vì nết nhậu dễ thương như thế, nên năm 2000 doanh nhân – nhà văn Nguyễn Tiến Toàn chủ thương hiệu xe lăn Kiến Tường đã mời nhà văn Nguyễn Quang Sáng ký một hợp đồng… không giống ai.

Nhớ nhà văn Nguyễn Quang Sáng và “bài văn bị điểm không” ảnh 1

Doanh nhân, nhà văn Nguyễn Tiến Toàn (giữa) được kiến trúc sư Nguyễn Viết Quang (phải) dìu ra xe ra do hai chân ông Toàn rất yếu, dù vậy ông vẫn không bỏ sót ngày giỗ nào của bạn nhậu, bạn văn Nguyễn Quang Sáng.

Hợp đồng này có tên là “Hợp đồng uống rượu” có giá trị thi hành trong 10 năm. Nhưng mới uống với nhau được… 6 năm, thấy còn chưa đã, ông Toàn rủ ông Sáng ký thêm một hợp đồng khác để uống rượu với nhau kéo dài đến… 50 năm. Ngoài ký tên của hai đối tác uống rượu và người làm chứng, hợp đồng uống rượu mà nhà văn ký với bạn văn kết thúc bằng hai câu: Nhậu say lại ký hợp đồng/ Năm mươi năm nữa như rồng lộn bay. Hợp đồng này đã kết thúc sau 8 năm khi nhà văn Nguyễn Quang Sáng qua đời ở tuổi ngoài 80. Xin nói thêm, trước khi mất nhà văn Nguyễn Quang Sáng không bệnh tật ốm đau gì, ông ăn bữa cơm gia đình và uống vài ly rượu rồi đi ngủ luôn.

Nhà văn Nguyễn Quang Sáng được nhiều nhà xuất bản đặt viết hồi ký nhưng ông đều từ chối. Lý do theo ông là viết hồi ký phải trung thực với mình và với người, tránh trường hợp viết về mình thì tốt về người thì xấu, ai cũng yêu bản thân hơn người khác nên rất khó khách quan, chính vì vậy ông không viết hồi ký.

Quan điểm này của nhà văn Nguyên Quang Sáng thể hiện qua nhiều tác phẩm của ông. Trong đó có truyện Bài văn bị điểm không được dạy trong sách giáo khoa tiểu học. Đại ý cô giáo ra đề cho học trò viết về người cha trong gia đình, có một học trò nộp giấy trắng nên bị điểm không. Sau cô giáo hỏi học trò mới biết em ấy khi sinh ra đã không có cha nên không biết cha mình như thế nào để làm bài, thà để giấy trắng hơn là bịa đặt ra một người cha trong tưởng tượng.

Đi đám giỗ nhà văn Nguyễn Quang Sáng nghe được và nhớ lại nhiều câu chuyện hay về ông, ghi ra đây để nhắc nhở bản thân mình. Ông Năm Sáng (cách gọi thân mật) sống có tình với bạn bè ngay cả khi uống rượu không “nói xấu người vắng mặt” và không bịa đặt để làm đẹp, làm sang cho bản thân mà vô tình hay cố ý bôi xấu hoặc thậm chí là hại người khác. Bữa nay ngày rằm tháng Giêng, thay vì đi chùa, tôi ghi lại mấy dòng về bậc tiền bối Nguyễn Quang Sáng để thông qua đó tự sửa mình nếu lỡ mắc phải những điều không tốt.

Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.