Ô nhiễm không khí có thể làm rối loạn DNA

[Ngày Nay] - Một nghiên cứu mới cho thấy việc con người thường xuyên hít khói diesel trong môi trường có thể làm ảnh hưởng đến gen trong cơ thể.
Ô nhiễm không khí có thể làm rối loạn DNA

Ai cũng biết, ô nhiễm không khí làm con người khó thở, tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim, gia tăng các bệnh mạn tính. Nhưng một nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, khói diesel có thể đem lại nhiều tác hại hơn đến sức khỏe con người, nó có thể gây rối loạn gen của con người.

Gen của con người được điều khiển bởi một loại công tắc hóa học được gọi là nhóm methyl (một nguyên tử carbon gắn liền với ba nguyên tử hydro). Các nhóm methyl gây ra phản ứng hóa học - được gọi là methyl hóa - ảnh hưởng đến một trong các thành phần của DNA. Các nhóm methyl được thêm vào thường sẽ làm tắt một số gen. Điều ngược lại có xu hướng xảy ra khi bạn có thêm một nhóm methyl hoặc khử một gen, hoặc khi sức khỏe bị ảnh hưởng xấu. Cơ thể tự sản xuất được các nhóm methyl. Điều này cho phép cơ thể tắt gen khi không cần thiết.

Điều đáng nói là các yếu tố bên ngoài cơ thể - chẳng hạn như các chất gây ô nhiễm không khí có thể loại bỏ hoặc thêm các nhóm methyl vào DNA một cách không tương thích với con người. Những thay đổi này theo một cách nào đó có thể chiếm quyền điều khiển gen, khiến cơ thể bị  “nhiễu”.

Nghiên cứu về vai trò methyl hóa trong hoạt động gen được gọi là biểu sinh (EH-pee-jen-EH-tiks) mô tả những thay đổi xảy ra bên ngoài DNA của con người. Những thay đổi này không gây hại cho DNA. Thay vào đó, biểu sinh có thể làm một gen im lặng (bằng cách cưỡng chế tắt nó đi) hoặc bật một số gen không đúng lúc.

Nghiên cứu mới nhất cho thấy, việc hít khói diesel liên tục trong hai giờ có thể gây ra biểu sinh làm thay đổi DNA của con người. Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học British Columbia ở Vancouver, Canada, theo dõi 16 tình nguyện viên ở trong 16 gian phòng kín có kích thước bằng một nhà vệ sinh nhỏ trong 2 giờ. Một nửa được hít thở không khí trong lành, nửa còn lại hít thở không khí ô nhiễm. Mức độ ô nhiễm tương đương với sự ô nhiễm tại đường cao tốc ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Mức độ như vậy cũng có thể xảy ra ở đường sắt, khu mỏ và các khu công nghiệp ở những nơi khác trên thế giới.

Để thăm dò tác động của ô nhiễm không khí đối với con người, các nhà nghiên cứu đã lấy máu của các tình nguyện viên và tiến hành so sánh. Kết quả, không có gì thay đổi trong mẫu máu của những người được hít thở không khí sạch. Nhưng các nhóm methyl đã bị thay đổi ở khoảng 2.800 điểm khác nhau trên DNA ở những người hít khói diesel. Những thay đổi đó ảnh hưởng đến khoảng 400 gen. Điều đó có thể dẫn đến hoạt động gen cao bất thường và ảnh hưởng tới sức khỏe một người. Cho đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra được làm thế nào mà khói diesel có thể ảnh huởng đến sức khỏe. Nhưng các thử nghiệm đều cho thấy rằng ô nhiễm không khí có thể làm thay đổi DNA. Dữ liệu từ các nghiên cứu cũng cho biết thêm, các bệnh như hen suyễn có thể xuất phát từ các đợt methyl hóa kéo dài.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.