"Trung Quốc nắm được Biển Đông là một thực tế nhưng không nhất thiết nắm được là sở hữu được. Bạn là người chiếm giữ tài sản nào đó không có nghĩa bạn có quyền sở hữu nó", Salvador Panelo, người phát ngôn của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nói trong cuộc phỏng vấn với ABS-CBN hôm nay.
Bình luận "chữa cháy" của Salvador được đưa ra sau khi Duterte tuyên bố "Trung Quốc đã nắm được Biển Đông" bên lề Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 33 ở Singapore tuần trước. "Biển Đông giờ đã nằm trong tay họ. Vậy tại sao lại phải tạo ra xích mích hay hành động quân sự cứng rắn dẫn tới biện pháp đáp trả của Trung Quốc", Duterte nói với các phóng viên.
Duterte cũng nhấn mạnh rằng ông không muốn tiến hành các cuộc tập trận ở Biển Đông vì có thể kích động Trung Quốc và dẫn đến chiến tranh. "Tôi không quan tâm đến các nước gây chiến với nhau, nhưng Philippines lại ở ngay gần các đảo tranh chấp. Nếu xung đột nổ ra, đất nước tôi sẽ hứng chịu hậu quả đầu tiên", Duterte nhấn mạnh.
"Những gì Tổng thống muốn nói là chúng ta phải tự kiềm chế vì bất kỳ xung đột nào phát sinh trong khu vực chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến Philippines. Nó có thể kích động các mối nguy hại hoặc tạo ra địa ngục", Salvador nói. "Tại sao? Bởi nếu Mỹ tiếp tục kích động Trung Quốc, họ sẽ không khoanh tay đứng nhìn. Nếu căng thẳng bùng nổ ở Biển Đông, Philippines sẽ là quốc gia đầu tiên bị ảnh hưởng".
Trong Hội nghị Cấp cao Đông Á vừa qua, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence tuyên bố không có chỗ cho những hành động "khống chế và gây hấn ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương" và Mỹ cam kết nỗ lực để các quốc gia lớn nhỏ trong khu vực đều được thịnh vượng và phát triển cũng như được đảm bảo chủ quyền lãnh thổ.
Sau khi trở thành Tổng thống Philippines tháng 6/2016, Duterte thực thi chính sách thân Trung Quốc nhằm đổi lại các khoản viện trợ, đầu tư. Duterte nhiều lần bị phe đối lập lên án vì thể hiện lập trường mềm yếu trước các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông cũng như phát ngôn gây tranh cãi về vùng biển này.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm nay bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước hai ngày tới Philippines. Philippines hy vọng chuyến thăm của ông Tập sẽ đưa đến việc ký kết thỏa thuận đầu tư vào những dự án cơ sở hạ tầng mà Trung Quốc từng cam kết khi Duterte tới thăm Bắc Kinh hai năm trước. Tuy nhiên, giới phê bình cho rằng Duterte bị lừa bởi chính sách thân Trung Quốc của ông không mang lại kết quả đáng kể nào cho Philippines. Ngoài ra, Philippines là "phần thưởng quan trọng" cho Mỹ hoặc Trung Quốc trong cuộc đối đầu hiện nay ở khu vực.