Tế bào thần kinh như… cảnh sát giao thông trong não người

[Ngày Nay] - Khoa học thần kinh - nghiên cứu về bộ não đã có niên đại từ năm 1700 trước Công nguyên ở Ai Cập cổ đại - dù người Ai Cập cổ đại cho rằng bộ não chỉ là thứ “nhồi nhét” trong đầu để giữ hộp sọ không bị lõm. Ngay cả các nhà khoa học trước kia cũng từng tin rằng hình dạng đầu quyết định trí thông minh của con người.
Tế bào thần kinh như… cảnh sát giao thông trong não người

Nhưng khi khoa học đã sáng tỏ, chúng ta biết mỗi vùng của não có nhiệm vụ khác nhau. Các tế bào não được chia thành hai loại chính: Tế bào thần kinh - những tế bào “suy nghĩ” và glia - những tế bào có chức năng hỗ trợ tế bào thần kinh thực hiện tốt công việc của chúng. Tế bài thần kinh và glia bao gồm 10.000 loại tế bào thần kinh khác nhau.

Mới đây, các nhà khoa học tìm thấy một tế bào bí ẩn nữa. Đó là “tế bào tầm xuân” - một loại nơ ron mới và phức tạp. Loại nơ ron này không chỉ mới và hiếm, nó còn liên quan đến một số quá trình não phức tạp nhất của con người.

Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên khám phá ra nơ ron này thông qua kính hiển vi ở những lát mô não người. Loại tế bào này có sự biểu hiện gen độc đáo, hình dạng khác biệt và các mối liên kết rộng khắp với các tế bào thàn kinh khác.

Tế bào thần kinh như… cảnh sát giao thông trong não người ảnh 1

Họ gọi chúng là “tế bào tầm xuân” bởi chúng trông như quả của cây tầm xuân với nhiều đuôi dài, mảnh và chúng có sắc đỏ ấn tượng.

Các tế bào thần kinh mới thuộc về một nhóm các dây thần kinh được gọi là tế bào thần kinh ức chế. Lớp tế bào thần kinh này hoạt động bằng cách tắt các dây thần kinh khác, làm chậm hoặc ngừng phát tín hiệu. Hãy tưởng tượng các tế bào thần kinh ức chế như cảnh sát giao thông của não. Nếu không có cảnh sát giao thông xung quanh, các phương tiện giao thông sẽ di chuyển tự do. Tuy nhiên, khi có cảnh sát giao thông điều khiển, các phương tiện sẽ dừng lại và sẽ không di chuyển cho đến khi cảnh sát cho phép. Đó là cách tế bào thần kinh ức chế ảnh hưởng đến các tế bào lân cận. Nếu các tế bào thần kinh ức chế hoạt động - các dây thần kinh lân cận sẽ tắt. Bằng cách “điều khiển phương tiện” trong não của con người, các dây thần kinh ức chế giúp quản lý cách con người trải qua đau đớn, kiểm soát cách cơ bắp của con người di chuyển và nhiều hơn thế…

Cho đến nay, các nhà khoa học mới chỉ phát hiện ra loại tế bào nào có trong não người. Chúng chưa từng xuất hiện trong não của các loài chuột. Điều này có nghĩa là các “tế bào tầm xuân” là một trong những tế bào làm cho bộ não người phát triển hơn so với bộ não của một số loài động vật có vú khác.

“Tế bào tầm xuân” cũng rất hiếm. Các nhà nghiên cứu cho biết rằng các tết bào này chiếm 10% của lớp đầu tiên của vỏ não mới - phần tiến hóa muộn nhất của vỏ não cho phép chúng ta nghe và nhìn.Nghiên cứu này của nhóm nghiên cứu phối hợp giữa Đại học Szeged (Hungary) và Viện Khoa học não Allen (Mỹ) cho thấy “tế bào tầm xuân” có liên quan trực tiếp tới bệnh tâm thần - chứng bệnh chỉ phổ biến ở con người. Việc tìm ra tế bào tầm xuân sẽ giúp các bác sĩ và các nhà khoa học có những bước nghiên cứu đột phá về các bệnh tâm thần.

Cảnh trong phim “Unloved”.
Phim quảng cáo Giáng sinh không dùng AI gây sốt toàn cầu
(Ngày Nay) - Bằng nghệ thuật hoạt hình truyền thống và câu chuyện giản dị về sự cảm thông, đoạn phim quảng cáo “Unloved” của Pháp lan tỏa mạnh mẽ, trở thành hiện tượng truyền thông dịp Giáng sinh năm nay.
Giải mã bí mật của những "phép màu kinh tế" châu Á
Giải mã bí mật của những "phép màu kinh tế" châu Á
(Ngày Nay) - Không dựa vào bảo hộ khép kín, các nền kinh tế châu Á đã buộc doanh nghiệp cạnh tranh toàn cầu, đầu tư mạnh vào công nghệ cao và xây dựng thể chế linh hoạt để duy trì tăng trưởng bền vững.
Nguyễn Trung Cường giúp Điền kinh lập "hat-trick vàng" trong ngày hôm nay.
SEA Games 33: Ngày bùng nổ và kịch tính của Thể thao Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày thi đấu thứ sáu (15/12) tại SEA Games 33 đã khép lại, ghi nhận những khoảnh khắc bùng nổ của Thể thao Việt Nam với cú đúp Huy chương Vàng (HCV) từ điền kinh cho đến chiến thắng thuyết phục của U22 Việt Nam. Những kết quả này giúp Đoàn thể thao Việt Nam tạm thời duy trì vị trí thứ 3 trên bảng tổng sắp huy chương với 39 HCV, 47 huy chương Bạc (HCB) và 70 huy chương Đồng (HCĐ).
Phim tài liệu “Chân Trời Rực Rỡ” của Hà Anh Tuấn: Cách kể mới mẻ về văn hóa và nguồn cội
Phim tài liệu “Chân Trời Rực Rỡ” của Hà Anh Tuấn: Cách kể mới mẻ về văn hóa và nguồn cội
(Ngày Nay) - Không chỉ ghi lại một live concert, “Chân Trời Rực Rỡ” mang đến một cách tiếp cận mới mẻ về văn hóa và nguồn cội thông qua ngôn ngữ điện ảnh tài liệu. Bộ phim mở ra hành trình để khán giả soi chiếu lại tình yêu quê hương, đất nước và những giá trị "căn tính Việt" trong mỗi con người.
Bà Hà Thị Nhân (thôn Lặn Ngoài, xã Pù Luông) gắn bó với nghề dệt thổ cẩm 65 năm. Ảnh: Hoa Mai/TTXVN.
Giữ hồn thổ cẩm giữa đại ngàn Pù Luông
(Ngày Nay) - Làng nghề dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài đã trải qua 276 năm hình thành, phát triển và được Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa công nhận là Làng nghề truyền thống vào năm 2021.