Những giấc mơ “an cư” Hà Nội
Hơn 10 năm sinh sống tại Hà Nội, vợ chồng anh Nguyễn Hoàng Phương (công nhân một nhà máy) không nhớ nổi số lần chuyển nhà trọ. Nguyên nhân của mỗi lần dịch chuyển là chủ nhà tự ý đòi lại nhà hoặc tăng tiền nhà, tiền điện nước vô tội vạ. Hiện vợ chồng anh và hai đứa con sống trong một phòng trọ rộng chừng 30m2 với giá thuê 2,8 triệu đồng/tháng. Với anh chị, chật chội không phải vấn đề lớn nhưng nhà thuê rộng hơn đồng nghĩa với giá thuê đắt hơn lại là cả một vấn đề. Cả hai đều mơ về một căn nhà tại Hà Nội nhưng tự an ủi đó là giấc mơ rất xa vời.
Câu chuyện gia đình anh Phương là câu chuyện điển hình về giấc mơ an cư của phần lớn người thu nhập thấp Việt Nam tại các đô thị lớn.
Trong khi đó, cũng chỉ tương đương về điều kiện kinh tế nhưng chị Quỳnh Nhung (giáo viên tiểu học) lại có một không gian sống khác hẳn. Tổ ấm của gia đình chị là một căn hộ nhỏ xinh có diện tích 36m2 tại dự án nhà ở xã hội EcoHome 2. Chị đã đóng 50% giá trị căn hộ, tương đương với 270 triệu đồng. Hàng tháng, chị chỉ phải trả tiền thuê căn hộ này với giá khoảng 1 triệu đồng/tháng. Chị Nhung cho biết, theo giá nhà nước, lẽ ra chị phải trả tiền thuê khoảng 2 triệu đồng/tháng nhưng chị được chủ đầu tư hỗ trợ giá thuê do chị đã đóng 50% giá trị căn hộ tại thời điểm ký hợp đồng thuê. Thời gian trước đó, vợ chồng chị từng thuê một căn chung cư mini có diện tích 40m2 trong một ngõ nhỏ heo hút với giá 3,5 triệu đồng/tháng.
Dù vẫn là đi thuê nhưng lựa chọn mới mang đến cho vợ chồng chị cảm giác về một chốn an cư thực sự. Thuê nhà ở xã hội tại EcoHome 2, anh chị cảm nhận rõ những giá trị sống đích thực khi được hưởng toàn bộ tiện ích, dịch vụ, cảnh quan dự án như những cư dân khác. Căn hộ cũng được trang bị nội thất bài bản khiến hai vợ chồng càng cảm giác như đang sở hữu ngôi nhà của chính mình.
 Mỗi tháng chị Nhung chỉ phải chi 1 triệu đồng cho tiền thuê nhà căn hộ EcoHome 2, nhưng được hưởng đầy đủ tiện ích cũng như an ninh, an toàn trong chung cư |
Trong thâm tâm, hai anh chị đã xác định đây sẽ là chốn an cư lâu dài bởi dù là thuê nhưng sau 5 năm thuê, vợ chồng chị được ưu tiên ký hợp đồng mua căn hộ đang thuê theo quy định của pháp luật với mức giá mua căn hộ trong hợp đồng thuê đã ký ban đầu. Do đó, anh chị hoàn toàn không lo đến vấn đề trượt giá của đồng tiền.
Cách thức giải bài toán sở hữu nhà Hà Nội này thực sự khôn ngoan. Bởi nếu vay tiền ngân hàng mua nhà thì phải trả theo lãi suất thị trường trong khi thuê nhà ở xã hội là hình thức mua nhà theo mức giá cố định sẵn và chỉ phải trả một phần tiền thuê, phần còn lại đã được hỗ trợ từ chủ đầu tư.
Trên thực tế, trong hành trình tìm kiếm chốn an cư, gia đình anh Phương cũng từng nghĩ đến giải pháp thuê nhà ở xã hội. Tuy nhiên, vợ chồng anh không dám bứt khỏi không gian thuê trọ chật hẹp hiện tại bởi hàng loạt định kiến không chuẩn xác bủa vây suy nghĩ như việc thuê nhà ở xã hội đắt đỏ so với việc thuê ngoài hay quan niệm có chỗ ở bằng hình thức sở hữu…
Giải pháp tối ưu cho người thu nhập thấp
Thị trường bất động sản Việt Nam thường xuyên biến động với những cơn sốt đất. Chính những cơn sốt này đã đẩy giá nhà, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM lên mức cao ngất ngưởng. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.HCM nhận định giá nhà tại Việt Nam đang cao gấp 22-25 lần so với thu nhập trung bình của người dân.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Trần Nam, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết giá nhà tại các thành phố lớn của Việt Nam vẫn còn cao so với thu nhập của dân. Thực tế này cho thấy giấc mơ sở hữu ngôi nhà tại các đô thị lớn là vô cùng khó khăn, thách thức với người thu nhập thấp. Do đó, người dân cần chuyển từ quan niệm phải “sở hữu nhà” sang “có chỗ ở”, tức là có thể đi thuê nhà.
Tuy nhiên, tại thị trường Hà Nội, do vấn đề lợi nhuận, phần lớn các chủ đầu tư chọn phát triển dòng nhà ở cao và trung cấp. Nhà thu nhập thấp – phân khúc mà 80% dân số có nhu cầu thì nguồn cung lại vô cùng nhỏ giọt. Từ đầu năm 2019 đến nay, nhà ở xã hội EcoHome 3 là một điểm sáng hiếm hoi ở phân khúc này.
 |
Thuê nhà ở xã hội nói chung và thuê nhà ở xã hội tại EcoHome 3 nói riêng là giải pháp hàng đầu cho người thu nhập thấp. Người thuê chỉ cần thanh toán 50% giá trị căn hộ tạm tính là được nhận căn hộ thuê. Giá trị căn hộ còn lại là 50% sẽ trả khi ký hợp đồng mua bán với chủ đầu tư (sau 5 năm kể từ ngày thuê). Rõ ràng, so với mua căn hộ phải đóng 95% mới được nhận nhà, thì thuê nhà chỉ cần đóng 50% giá trị căn hộ đã được nhận nhà.
Ngay sau khi ký hợp đồng đặt cọc và thanh toán tiền đặt cọc theo tiến độ, người thuê được chủ đầu tư cho hưởng chính sách ưu đãi “khoản hỗ trợ”. Và khoản hỗ trợ này sẽ được khấu trừ vào tiền thuê hàng tháng theo quy định tại hợp đồng thuê.
Theo đó, với căn hộ 02 phòng ngủ EcoHome 3 có diện tích khoảng 69,6 m2, sau khi nộp khoản tiền đặt cọc khoảng khoảng 550 triệu thì khách hàng chỉ phải nộp khoảng 2 triệu tiền thuê nhà hàng tháng.
Theo quy định tại khoản 2, Điều 26, Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20 tháng 10 năm 2015 của Chính phủ về Phát triển và quản lý nhà ở xã hội thì “sau thời gian tối thiểu là 05 năm kể từ thời điểm bắt đầu cho thuê thì chủ đầu tư dự án được phép bán quỹ nhà ở này cho người đang thuê hoặc đối tượng quy định tại Điều 49 của Luật Nhà ở theo giá bán quy định tại Điều 21 của Nghị định này”. Như vậy, người đang thuê sẽ được mua lại căn hộ đang thuê với giá bán tối đa sau 5 năm đã được xác định trong hợp đồng đặt cọc và hợp đồng thuê căn hộ.
