Vào giữa tháng 1 vừa qua, Iran đã bắt giữ hai xuồng tuần tra có 10 hải quân Mỹ sau khi đi lạc vào vùng lãnh hải ở đảo Farsi ngoài khơi Vịnh Ba Tư.
Hình ảnh các hải quân Mỹ gùy gối đầu hàng trên boong tàu nhanh chóng lan truyền trên khắp các phương tiện truyền thông trên thế giới đã khiến cho Nhà Trắng "muối mặt" xấu hổ.
Điều này đã đặt ra những dấu hỏi về khả năng tác chiến, hoạt động của hải quân Mỹ trong khu vực biển hết sức nhạy cảm như thế này.
Theo một cuộc điều tra nội bộ của nước này cho thấy, đã có những trục trặc kỹ thuật cùng khả năng xử lý yếu kém không đáng có trong hành trình di chuyển của hai xuồng tuần tra.
Tàu tuần tra trên biển của Hải quân Mỹ.
Theo đó, mục đích của hai xuồng tuần tra là tới Bahrain để tham gia vào một cuộc diễn tập quân sự, tuy nhiên vì thời gian hạn hẹp, các thủy thủ đoàn không thể chuẩn bĩ kỹ lưỡng về mặt kỹ thuật đã khiến cho việc một xuồng phải lắp ráp một số phụ kiện động cơ từ các tàu khác.
Do quá trình chuẩn bị kéo dài, họ đã trễ mất 3 giờ đồng hồ so với lịch trình, sự lo lắng vì không thể di chuyển đến đúng thời gian khiến cho việc tính toán vận tốc và thời gian mắc lỗi nghiêm trọng. Với hành trình dài 445km giữa biển các thủy thủ cần phải tiếp nhiên liệu, tuy nhiên trước đó họ chưa bao giờ có kinh nghiệm trong việc tiếp nhiên liệu vào nửa đêm.
Khi tiến sâu vào vùng Vịnh cả hai xuồng tuần tra đều mất liên lạc vô tuyến đối với các tàu chở dầu. Thuyền trưởng David Nartker đã không hề biết rằng đoàn của mình đã xâm nhập vào vùng biển của Farrsi chỉ vì quần đảo này không được hiển thị trên GPS.
Trong lúc đang sửa chữa lại động cơ của một xuồng bị hỏng thì tàu của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran phát hiện ra đoàn thủy thủ Mỹ. Vấn đề trở nên nghiêm trọng khi họ phải lựa chọn giữa việc sử dụng vũ lực để chạy trốn hoặc đầu hàng để tránh nguy cơ xảy ra cuộc xung đột giữa hai nước.
Hình ảnh đầu hàng của thủy thủ Mỹ khi bị tàu Iran bắt giữ.
Sau cùng thuyền trưởng David Nartker cùng thủy thủ đoàn của mình đã bị bắt giữ và đưa lên đảo Farsi thẩm vấn.
Sau hàng loạt các cuộc thảo luận qua điện thoại giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif, Tehran đã đồng ý thả 10 thủy thủ Mỹ, tuy nhiên tình hình vẫn còn những diễn biến phức tạp, bên cạnh đó sự việc này cũng đã làm suy giảm hình ảnh sức mạnh của nước Mỹ trong con mắt các nước trên thế giới.
Sự yếu kém trong hoạt động tác chiến cùng với cơ sở vật chất gặp nhiều vấn đề của hải quân Mỹ cũng khiến cho những đồng minh tỏ ra nghi ngại.
Tuy nhiên, trong một động thái vào hôm thứ Tư vừa qua, Đô đốc Hải quân John Richardson lên tiếng phản bác Iran:" Tôi nghĩ rằng việc bắt giam thủy thủ Mỹ trên vùng biển Iran là trái với luật pháp quốc tế".
J.K