Bộ kit xác định nhanh vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết của các nhà khoa học Việt Nam được giải quốc tế A.Yersin

Vừa qua, nhóm các nhà khoa học thuộc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (BV108) đã được Hiệp hội Y khoa Việt Nam - Thuỵ Sĩ trao tặng Giải thưởng Alexander Yersin về công trình công bố quốc tế có tác động lớn và được Hội đồng nghiệm thu cấp Nhà nước đánh giá xuất sắc Đề tài “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xác định vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết (NKH) thường gặp và phát hiện gene kháng kháng sinh”. 
PGS.TS. Lê Hữu Song (người đứng phía trong) hướng dẫn các bác sĩ thực hiện kit xét nghiệm chẩn đoán vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết.
PGS.TS. Lê Hữu Song (người đứng phía trong) hướng dẫn các bác sĩ thực hiện kit xét nghiệm chẩn đoán vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết.

Bộ sinh phẩm có tên Sepsis@quick là kit chẩn đoán vi khuẩn gây NKH đầu tiên tại Việt Nam được ứng dụng tại BV108. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với PGS.TS. Lê Hữu Song - Phó Giám đốc BV108, Chủ nhiệm đề tài này.

PV: Thưa ông, vì sao ông lại quyết tâm thực hiện ý tưởng cho đề tài nghiên cứu này?

PGS.TS. Lê Hữu Song: Hàng ngày, tiếp xúc với bệnh nhân (BN) nặng, đặc biệt là BN bị nghi ngờ chẩn đoán là NKH, điều làm cho tôi trăn trở là tại sao có rất nhiều BN vẫn không xác định được mầm bệnh, có rất nhiều BN tử vong hoặc xin về vẫn không biết nguyên nhân là gì. NKH là một nhiễm khuẩn mà hiện nay các bệnh viện trong và ngoài nước đều đang gặp rất nhiều khó khăn vì mức độ bệnh rất nguy hiểm và phổ biến. Theo như số liệu báo cáo thì hằng năm, trên thế giới có khoảng 30 triệu người NKH và có khoảng 6-8 triệu người tử vong. Còn tại Việt Nam thì không có số liệu thống kê đầy đủ.

Đứng trước tình hình diễn biến phức tạp của bệnh lý này và tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh ngày càng gia tăng, trong khi đó, việc chẩn đoán xác định mầm bệnh gây NKH vẫn còn nhiều hạn chế dẫn đến việc điều trị hiệu quả còn thấp, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 70-80% nếu có sốc nhiễm khuẩn. Do đó, chúng tôi đưa ra ý tưởng phải có biện pháp nào đó đòi hỏi phải nhanh và đạt độ chính xác cao. Tôi đã đề xuất với Ban Giám đốc BV108, Bộ Quốc phòng, Bộ Khoa học Công nghệ cho phép nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xác định vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết thường gặp và phát hiện gene kháng kháng sinh”.

Hiện nay, tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán mầm bệnh là cấy máu. Tuy nhiên, phương pháp này có nhiều hạn chế, tỷ lệ dương tính thấp, chỉ khoảng 10-20% tùy thuộc chất lượng của các phòng xét nghiệm. Như vậy, tỷ lệ âm tính giả và không phát hiện ra mầm bệnh là khoảng 80-90%. Ngoài ra, phương pháp cấy máu cho thời gian rất dài, từ khi lấy máu cho tới khi có kết quả là 3-7 ngày, kết quả sớm nhất là trong 2 ngày. Mà để phát hiện chính xác là vi khuẩn gì thì phải 72 giờ mới cho kết quả. Hơn nữa, biện pháp cấy máu kinh điển là phải cấy máu trước khi sử dụng kháng sinh (KS) vì sau khi sử dụng KS thì cấy máu không còn hiệu quả nữa. Trong khi đó, NKH có sốc mà không được điều trị đặc hiệu sớm thì tỷ lệ sống của BN sẽ giảm đi 8% sau mỗi giờ chậm điều trị đặc hiệu. Gần như cơ hội cứu sống là con số 0 nếu sau 24 giờ mắc bệnh mà không được điều trị đặc hiệu.

Bộ kit xác định nhanh vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết của các nhà khoa học Việt Nam được giải quốc tế A.Yersin ảnh 1

PGS.TS. Lê Hữu Song (người đứng phía trong) hướng dẫn các bác sĩ thực hiện kit xét nghiệm chẩn đoán vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết.

Trước đây, khi có nghi ngờ NKH thì các BS sẽ cho điều trị bao vây để cứu tính mạng cho BN. Nhưng điều trị bao vây gây ra tình trạng kháng KS mà hiện nay chúng ta đang rất khó khăn khi đối mặt.

Phương pháp này của chúng tôi yêu cầu lượng máu ít (chỉ khoảng 1-2ml so với cấy máu là 10-20ml máu). Nó đạt độ tương đồng 90,2% so với cấy máu truyền thống, đặc biệt không phụ thuộc vào việc BN được điều trị KS trước đó. Do đó, vẫn có thể phát hiện được tác nhân vi khuẩn ở những BN đã dùng KS mà kết quả cấy máu âm tính.

Kết quả nghiên cứu của đề tài đã giải quyết một vấn đề khó khăn trong chẩn đoán bệnh NKH - một căn bệnh nguy hiểm, phổ biến, khó xác định căn nguyên và tiên lượng xấu, đặc biệt trên người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh mạn tính khác. Đây là công trình đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu khám phá, xây dựng được quy trình xác định mầm bệnh gây NKH phổ biến và gene kháng KS.

Lợi ích mang lại cho BN là rõ rệt bởi khi ứng dụng công nghệ này, việc phát hiện nhanh chóng và chính xác tác nhân vi khuẩn gây bệnh giúp BS sớm đưa ra được phác đồ điều trị, rút ngắn thời gian nằm điều trị đồng thời giảm thiểu nguy cơ tiến triển bệnh nặng cho BN.

Xin được nói thêm là có 3 nguyên nhân khác nhau gây NKH: do vi khuẩn, ký sinh trùng và virut (chiếm khoảng trên 30%). Như vậy thì hầu hết các ca NKH do vi khuẩn đã được phát hiện và được điều trị kháng sinh kịp thời bằng bộ kit của chúng tôi. Hiện nay, đề tài của chúng tôi mới chỉ tập trung nghiên cứu để tìm ra NKH do vi khuẩn chứ chưa phủ hết được cả virut và ký sinh trùng. Hiện nay, chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu để tiến tới xây dựng bộ kit có phạm vi phát hiện được cả các mầm bệnh do 2 nguyên nhân còn lại.

Ông có thể cho biết khi nào thì bộ kit này được đưa ra sử dụng rộng rãi?

Thực tế, toàn bộ bệnh nhân nghi ngờ NKH điều trị tại BV108 đều đã được sử dụng thường quy kỹ thuật này. Chúng tôi cũng đã cung cấp cho các Bệnh viện 175, 103, BV Nhiệt đới... Còn để đưa bộ kit thành sản phẩm thương mại thì phải hoàn thiện dự án tiếp theo. Hiện nay, chúng tôi đang có rất nhiều công ty muốn hợp tác để sản xuất bộ kit đưa ra thị trường, do đó, khả năng đưa ra thị trường là rất lớn. Chúng tôi rất mong sản phẩm sớm được đưa ra thị trường để tất cả các bệnh viện cùng được sử dụng.

Trân trọng cảm ơn ông!

Theo Báo Sức khoẻ & Đời sống
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.