Hiện nay, số giường BV tư nhân chiếm khoảng 5% tổng số giường bệnh cả nước và hơn 30.000 phòng khám tư nhân.
BHXH Việt Nam đã ký hợp đồng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) với hơn 600 cơ sở y tế tư nhân. Năm 2016, BHYT đã thanh toán 6.618 tỷ đồng cho 17 triệu lượt khám, chữa bệnh. Năm 2017, các con số tương tự là 8.645 tỷ đồng (xấp xỉ 10% tổng chi BHYT cả nước) cho 24,8 triệu lượt người khám, chữa bệnh.
Tuy nhiên, cùng dự cuộc đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặt vấn đề dù đã có chủ trương ở tầm chiến lược cũng như nhiều chính sách khuyến khích cụ thể song tỷ lệ giường bệnh, tỷ lệ thanh toán BHYT cho khối BV tư nhân quá thấp so với mục tiêu đặt ra.
“Trong quá trình phát triển có rất nhiều vướng mắc của các cơ sở y tế tư nhân.. Cuộc đối thoại ngày hôm nay cần trên tinh thần thẳng thắn, xây dựng, trao đổi đến cùng từng việc, sau khi thống nhất thì nghiêm túc thực hiện.
Chủ trương của Đảng, Nhà nước là khuyến khích y tế tư nhân phát triển, thực hiện đúng chủ trương, chính sách bảo vệ, chăm sócvà nâng cao sức khoẻ nhân dân nhưng đúng pháp luật và bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tế với mục đích cuối cùng là làm thật tốt công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Y tế tư nhân rất cần bình đẳng
Nhóm kiến nghị đầu tiên được ông Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Hiệp hội BV tư nhân Việt Nam nêu lên là nhiều cơ sở y tế tư nhân đang “lép vế” trong thương thảo, ký kết hợp đồng thanh toán BHYT với cơ quan BHXH, bị tạm dừng hợp đồng đột ngột khi xuất hiện sai phạm.
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, ông Phạm Lương Sơn khẳng định việc các cơ sở y tế tư nhân tham gia khám, chữa bệnh BHYT là chủ trương chung của BHXH Việt Nam để mở rộng lựa chọn cho người dân.“Những bất cập trong ký kết, thực hiện hợp đồng BHYT như phản ánh của các cơ sở y tế tư nhân có xảy ra tại một số địa phương”
Theo đề nghị của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam BHXH Việt Nam cam kết sẽ sớm có văn bản hướng dẫn và yêu cầu BHXH các tỉnh thực hiện đúng quy định là cơ sở y tế tư nhân và cơ quan BHXH cùng cam kết thực hiện đúng các điều khoản trong hợp đồng BHYT theo quy định. Mỗi bên đều có quyền đơn phương tạm dừng hợp đồng và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét sai phạm.
Phương án này đã nhận được sự tán thành của các thành viên Hiệp hội BV tư nhân có mặt tại cuộc đối thoại.
 Ông Nguyễn Tá Tỉnh, Trưởng ban Dược-Vật tư y tế (BHXH Việt Nam) trao đổi về việc nhiều cơ sở y tế phải xuất toán ngược. Ảnh: VGP/Đình Nam |
Liên quan đến quy định phân tuyến chuyên môn kỹ thuật và xếp hạng tương đương đối với các cơ sở y tế tư nhân để ký hợp đồng BHYT, mặc dù Bộ Y tế đã ban hành quyết định nhưng chưa tính những BV tư nhân đã được phân tuyến, xếp hạng trước đây. Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cam kết ngay sau đối thoại sẽ có văn bản hướng dẫn làm rõ thời gian chuyển tiếp đối với những BV này trong thời gian chờ xét duyệt phân tuyến kỹ thuật theo quyết định mới của Bộ Y tế.
Cũng liên quan đến vấn đề này, Hiệp hội BV tư nhân phản ánh có sự phân biệt công lập và tư nhân khi thanh toán BHYT đối với các kỹ thuật khám, chữa bệnh vượt tuyến. Ông Phạm Lương Sơn khẳng định: Đây không phải là chủ trương của BHXH Việt Nam. Nếu BV tuyến dưới thực hiện được dịch vụ y tế tuyến trên đã được Bộ Y tế phê duyệt thì sẽ được BHYT thanh toán. “Các cơ sở y tế tư nhân phản ánh cụ thể những đơn vị nào của BHXH Việt Nam từ chối thanh toán các kỹ thuật này chúng tôi sẽ xem xét, xử lý ngay theo quy định”.
Nóng với thanh, quyết toán BHYT
Không khí đối thoại nóng hơn khi đại diện một số BV, phòng khám tư nhân bày tỏ bức xúc trước tình trạng chậm thanh quyết toán; tạm ứng chi phí khám, chữa bệnh BHYT; nhiều cơ sở phải xuất toán ngược do cơ quan BHXH áp giá trúng thầu thấp hơn của cơ sở y tế khác khi thanh, quyết toán.
Ông Lê Văn Phúc, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) cho biết nguyên nhân gây chậm trễ trong thực hiện thanh, quyết toán cũng như tạm ứng là do bên giám định BHYT và cơ sở y tế tư nhân mất nhiều thời gian thống nhất kết quả giám định.
“Tuy nhiên BHXH ở một số địa phương cũng để xảy ra tình trạng chậm thanh, quyết toán. BHXH Việt Nam đã chỉ đạo chấn chỉnh, xử lý nghiêm những vi phạm này”, ông Phạm Lương Sơn thông tin thêm.
Tương tự như vậy khi trả lời câu hỏi của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, ông Nguyễn Văn Đệ thừa nhận có một số trường hợp cơ sở y tế tư nhân chậm gửi báo cáo nên cơ quan BHXH không có căn cứ để thanh quyết toán, tạm ứng. Hiệp hội BV tư nhân đã có văn bản chấn chỉnh và yêu cầu các thành viên thực hiện nghiêm túc các quy định.
“Việc cập nhật dữ liệu phục vụ thanh, quyết toán, tạm ứng chi phí BHYT thông qua cổng điện tử của BHXH Việt Nam cần phải được quán triệt đến BHXH các tỉnh và các cơ sở y tế tư nhân.
Về lâu dài y tế tư nhân sẽ phát triển mạnh và đóng vai trò ngày càng quan trọng, vì vậy, phải làm nghiêm từ đầu để sau này phát triển tốt hơn. Hiệp hội làm rõ những sai phạm điển hình, có văn bản chấn chỉnh ngay các thành viên”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Liên quan đến vấn đề xuất toán ngược, GS.TS Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam cho biết tổ chức này đã tổ chức 4 đoàn khảo sát tại 4 tỉnh có nhiều cơ sở y tế phải xuất toán ngược.
Kết quả các cơ sở y tế tư nhân tại những địa phương này đã mua thuốc, vật tư y tế với mức giá không cao hơn kết quả đấu thầu tập trung tại sở y tế tỉnh nhưng vấn đề nằm ở chỗ việc thực hiện đấu thầu tập trung tại tỉnh không thực hiện theo đúng các quy định.
Điều này dẫn đến tình trạng như trong ví dụ của ông Nguyễn Tá Tỉnh, Trưởng ban Dược - vật tư y tế (BHXH Việt Nam), đó là cùng một loại stent dùng cho người bệnh tim mạch vành của Ấn Độ, giá đấu thầu chung của các tỉnh thành là 37 triệu đồng, nhưng giá ở Thanh Hóa lại là 57 triệu đồng.
“Trong trường hợp này BHXH kiến nghị thanh toán chi phí ở mức hợp lý còn phần chênh lệch thì chờ cơ quan thẩm quyền xử lý”, ông Tỉnh đề xuất.
Đồng tình với quan điểm của BHXH Việt Nam, ông Nguyễn Văn Đệ đề nghị . cần thực hiện đấu thầu quốc gia càng nhiều mặt hàng thuốc, vật tư y tế càng tốt để các bệnh viện có giá chuẩn khi thực hiện thanh, quyết toán”.
Lắng nghe các ý kiến, Phó Thủ tướng nhấn mạnh bảo đảm cân đối, bền vững của quỹ BHYT là rất quan trọng trong điều kiện chi phí y tế ngày càng tăng, mệnh giá BHYT còn thấp. Nếu tất cả các tỉnh đều vượt chi thì cân đối quỹ BHYT khó bảo đảm. Cơ quan BHXH cần có hướng xử lý vấn đề xuất toán ngược không chỉ đối với cơ sở y tế tư nhân mà cả các BV công lập; xử lý nghiêm sai phạm trong quá trình đấu thầu tập trung ở các tỉnh. Cơ quan BHXH nên có phương án khoanh vùng, sai đâu xử lý đấy chứ không nên tạm dừng toàn bộ.
Hướng dẫn không để trên thông, dưới chưa thông
Trước phản ánh các cơ sở y tế tư nhân không được thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT trong các ngày lễ, thứ Bảy, Chủ nhật, ông Phạm Lương Sơn khẳng định BHXH Việt Nam không từ chối những trường hợp này nhưng “các cơ sở y tế phải có thông báo chi tiết đến BHXH. Nếu cơ sở không thông báo thì không được thanh toán”.
Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn cho hay Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 16 quy định về vấn đề này và yêu cầu cơ sở y tế bố trí đầy đủ nhân lực.
Về nội dung này, Phó Thủ tướng khẳng định: Chủ trương đã có phải tháo gỡ cụ thể tránh tình trạng trên thông nhưng dưới không thông. Bộ Y tế hướng dẫn cụ thể để các cơ sở y tế thực hiện khám, chữa bệnh ngoài giờ đúng quy định pháp luật. BHXH Việt Nam có văn bản hướng dẫn BHXH các tỉnh thực hiện nghiêm quy định này để bảo đảm quyền lợi người dân”.
“Không có chuyện các cơ sở y tế không khám, chữa bệnh cho người dân trong ngày lễ, thứ Bảy, Chủ nhật. Nhưng trong chuyến công tác ở Gia Lai mới đây, tôi vẫn nghe phản ánh y tế cơ sở không được thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT ngoài giờ hành chính, thứ Bảy, Chủ nhật, ngày lễ” – Phó Thủ tướng cho biết thêm.
Đối với các kiến nghị liên quan định mức kỹ thuật, chứng chỉ hành nghề, đại diện Bộ Y tế, Tổng hội Y học cho rằng đây là những quy định cần thiết để bảo đảm chất lượng khám, chữa bệnh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu quan điểm: Định mức kỹ thuật quy định một bàn khám bao nhiêu bệnh nhân, siêu âm bao nhiêu ca là có lý do. Nếu cùng thời gian mà khám quá nhiều, siêu âm quá nhiều liệu chất lượng có bảo đảm? Việc cấp chứng chỉ hành nghề đã được quy định trong luật và tất cả các nước đều thực hiện thì chúng ta phải chấp hành chứ không thể để người chưa có chứng chỉ khám, chữa bệnh cho người dân.
Yêu cầu Bộ Y tế, BHXH Việt Nam xem xét lại các quy định song Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng lưu ý điều chỉnh để phát huy sáng tạo nhưng không làm giảm chất lượng khám, chữa bệnh. Việc cấp chứng chỉ hành nghề khám, chữa bệnh phải nghiêm túc chấp hành nhưng chấn chỉnh kịp thời những nơi có thủ tục nhiêu khê, phức tạp.
Các đại biểu trong cuộc đối thoại cũng đã đi đến thống nhất về nhận thức đối với chính sách ưu đãi đầu tư phát triển BV tư nhân; hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh cho người nghèo…
Ghi nhận các ý kiến đóng góp, trao đổi thẳng thắn, chi tiết trong cuộc đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá có những kiến nghị Hiệp hội BV tư nhân đồng thuận với cơ quan quản lý, có những vấn đề phải tuân thủ quy định pháp luật, có những điểm cơ quan quản lý tiếp thu, chấn chỉnh.
Trong thời gian tới Bộ Y tế, BHXH Việt Nam, các cơ sở y tế tư nhân tiếp tục tăng cường đối thoại, thông tin kịp thời, trao đổi, xử lý ngay những vấn đề phát sinh.
Hiệp hội là tổ chức đại diện cho các BV tư nhân nên khi kiến nghị cần có nghiên cứu, phân tích cụ thể và nhất là cần có các giải pháp đề xuất chính sách tháo gỡ.
Chủ trương chính sách của Đảng Nhà nước là thúc đẩy y tế tư nhân phát triển mạnh, đặc biệt là phân khúc kỹ thuật cao, nhưng Hiệp hội cần nhìn thẳng vào những bất cập, hạn chế với thái độ nghiêm túc chấn chỉnh sai phạm ngay từ đầu”, Phó Thủ tướng mong muốn.
