Tết đến gần, hạn mức tiền lẻ, mới tại các ngân hàng đều có giới hạn, nên với các khách hàng nhỏ lẻ, việc đổi tiền mới trong ngân hàng có phần khó hơn
Thêm vào đó, trách nhiệm phục vụ khách VIP và nhu cầu đổi tiền của người thân những ngày trước Tết khiến không ít nhân viên ngân hàng rơi vào cảnh đau đầu, áp lực.
Trong lưu thông tiền tệ của Việt Nam hiện nay gồm có các mệnh giá từ 200 đồng đến 500.000 đồng. Nhu cầu tiền mới mệnh giá nhỏ thường tăng cao cục bộ vào dịp cuối năm để đi lễ, chùa..., dẫn đến phát sinh loại hình kinh doanh dịch vụ đổi tiền hưởng chênh lệch. Theo Nghị định 96 về việc xử phạt đối với hoạt động không được phép thì năm nay, đối với hoạt động đổi tiền lẻ có thu phí nếu bị phát hiện sẽ bị phạt 20 - 40 triệu đồng.
Tuy nhiên, hoạt động đổi tiền lẻ không chỉ vẫn diễn ra tại khu đình, chùa mà còn ngang nhiên trên mạng xã hội. Tại khu vực Hà Nội, cách Tết Nguyên Đán chưa đầy một tháng, các lời quảng cáo đổi tiền lẻ đang phát tán rầm rộ trên mạng xã hội Facebook. Đổi tiền lẻ rẻ nhất Hà Nội, hay Đổi tiền lẻ Ship tận nơi... liên tục xuất hiện, những chủ đổi tiền lẻ còn đưa ra cả số điện thoại nóng để dễ liên lạc kèm lời cam kết: "Giá đổi tốt nhất”.
Mức phí ăn chênh lệch của “đổi tiền lẻ online” từ 5-30%. Tiền mệnh giá càng thấp, tỷ lệ chênh lệch càng lớn. Hầu như tất cả các địa chỉ mạng đổi tiền đều khẳng định có thể đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng về số lượng cũng như các mệnh giá từ nhỏ nhất 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10.000 đồng cho tới các mệnh giá lớn hơn. Nhiều địa chỉ mạng còn cam kết tiền mới, seri đẹp, rồi tiền in hình con dê may mắn cho năm Ất Mùi.
Được biết, dọc theo tuyến phố ven Hồ Gươm, Hà Nội, không khó để tìm được một điểm đổi tiền lẻ nửa kín đáo, nửa công khai. Ở phố Nguyễn Xí, Quán Sứ, Đinh Lễ... các chủ hàng khẳng định “muốn đổi bao nhiêu cũng có”. Với mệnh giá 1000 và 2000 đồng, mức đổi là 8 đổi 10 ( tức 1 triệu đồng tiền mặt thì thu về 800.000 tiền lẻ). Với mệnh giá 200, 500 đồng mức đổi là 6 đổi 10 (tức đổi 1 triệu đồng tiền mặt thì thu về 600.000 tiền lẻ).
Dù phía ngân hàng nhà nước tuyên bố không in thêm tiền lẻ mới nhưng lượng tiền lẻ có trên thị trường vẫn rất nhiều. Lý giải điều này - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho rằng, có thể là do người dân giữ từ lâu, ngoài tầm kiểm soát của NHNN. Thực tế, tiền mệnh giá nhỏ do giá trị không lớn nên nhiều người dân vẫn găm giữ để kinh doanh vào dịp Tết. Hiện có thể vẫn còn một lượng tiền mới mệnh giá nhỏ còn tồn một ít tại một số các ngân hàng. Ngân hàng nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại không được đưa ra thị trường vào dịp Tết.
Vẫn theo ông Tú, các năm trước việc xử phạt được thực hiện nơi có nơi không, nhưng năm nay Chính phủ đã có Nghị định 96/2014/NĐ-CP, đổi tiền là hoạt động không được phép. Do những công cụ để xử phạt đã đầy đủ nên chắc chắc các cơ quan chức năng sẽ rất quyết liệt để loại bỏ hình thức dịch vụ đổi tiền trong dịp Tết Nguyên đán.
Hiện nay NHNN phối hợp cùng các cơ quan gồm công an, quản lý thị trường, thanh tra NH NN, văn hóa thể thao du lịch... để kiểm tra, giám sát quyết liệt hơn để xử phạt nghiêm những đối tượng có hành vi đổi tiền.
Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã có công văn số 71/BVHTTDL-VHCS gửi tới các địa phương, chỉ đạo việc tiếp tục tăng cường quản lý, chấn chỉnh việc lưu thông, sử dụng đồng tiền Việt Nam có mệnh giá nhỏ trên địa bàn, đặc biệt là tại các công trình tín ngưỡng, lễ hội.