Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Hôm nay là ngày thứ 10 của hành trình “99 ngày xuyên Việt cùng Mai”. Lịch trình vẫn đang dừng ở điểm thứ hai vì có quá nhiều điều giữ chân tôi ở mảnh đất Yên Châu này.
Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái

Đã nhiều lần có những chuyến đi qua miền Tây Bắc, nhưng đây là lần đầu tiên tôi dừng chân lại lâu hơn, với mong muốn tìm hiểu về văn hoá cổ của người Thái. Và rồi cứ thế, những làn điệu cổ, sắc khăn piêu, trang phục Thái cổ, những con người trìu mến nơi đây… cuốn tôi vào nhịp sống đậm đà bản sắc dân tộc. Tôi cảm thấy vô cùng may mắn vì có quá nhiều điều đặc biệt nơi đây. Nhật kí hôm nay tôi sẽ viết về những chiếc lá lần đầu tôi biết đến.

Sau hai đêm ngủ tại nhà nghỉ trên quốc lộ, tôi được vợ chồng người Thái là ông Khởi – bà Viển mời đến nghỉ tại nhà. Ban đầu cũng có chút e ngại vì sợ phiền gia đình, nhưng vì tấm lòng hiếu khách của ông bà, tôi quyết định “pack” hết đồ để chuyển đến ngôi nhà xinh xắn nằm ngay sát đường quốc lộ.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 1

Bà Viển - người chủ nhà nồng hậu tiếp đón tôi tại Yên Châu.

Buổi chiều đầu tiên, tôi đã được bà Viển “chiêu đãi” xông, tắm và gội bằng những lá cây trong vườn. Một nồi nước với đầy đủ các loại lá như ở nhà Mẹ tôi vẫn nấu cho tôi: chanh, sả, bưởi, na, lá giềng, lá dâu, cúc tần, đại bi, củ gừng… nhưng đặc biệt có 2 loại lá ở vùng này là lá xổm lôm, hạc mú sừn khiến nồi nước xông sực lên mùi thơm rất đậm đặc.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 2

Trong nắng chiều tà, tôi theo chân bà Viển ra vườn nhà để hái đầy lá cây vào ếp ( giỏ mây) của mình.

Với nồi nước nước này tôi đã được xông, tắm và gội đầu đúng cách như những người phụ nữ Thái vẫn làm, cùng với gội nước vo gạo ngâm. Tôi đã không cần dùng đến bất cứ loại hoá mỹ phẩm nào mình mang theo, chỉ cần nước có đủ các loại lá đã khiến cho da và tóc của tôi mềm mượt bất ngờ, chưa kể lưu lại hương thơm rất dễ chịu.

Lá xổm lôm (tiếng Thái) còn có thể dùng trong nấu ăn, thường để nấu món canh chua thịt (đặc biệt là nấu cùng xương dê). Trong chăm sóc sức khoẻ, nước xổm lồm đặc trị các bệnh viêm da, tróc lở…

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 3

Đây là dạng cây leo, bám vào bờ rào khá đẹp.

Hạc mú sừn (tiếng Thái) là loại cây ưa thời tiết mát và ẩm, dưới bóng mát có khá nhiều công dụng. Lá hạc mú sừn đặc biệt tốt trong việc điều trị cảm cúm.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 4

Hạc mú sừn khi lớn, phát triển tốt sẽ nở hoa rất đẹp vào mùa xuân.

Lá hạc mú sừn (tiếng Thái) thái nhỏ cùng với ít lá chanh, lá mùi tàu, tỏi ớt trộn với chút bột mắc khén và muối là thành món chẩm chéo đậm đà của người Thái. Nếu có thêm rêu đá thì bạn sẽ có món Khay mốc (tiếng Thái).

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 5

Khi gói hạc mú sừn, rêu (đá), thêm gia vị ớt, hành khô, mắc khén nướng lên, bạn sẽ có món ăn mang hương vị rất đậm đà.

Cỏ bợ còn có tên gọi khác là cỏ tần, tứ diệp thảo, điền tự thảo, dạ hợp thảo… là một loại rau dại mọc ở các vùng trên đất nước ta, thường mọc nhiều ở ao, mương, hồ và đầm lầy.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 6

Có tên khoa học: Marsilea quadrifolia L là loài cây thuộc họ Rau bợ. Hình dáng chiếc lá khá quen thuộc với nhiều người khi nghe tên gọi cỏ 4 lá. Người Thái gọi là Phắc vèn.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 7

Cỏ phắc nhả cạp (tiếng Thái) được trộn cùng với cỏ bợ sẽ thành món nộm rất ngon.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 8

Món nộm phắc vèn (tiếng Thái) được làm từ cỏ bợ và cỏ phắc nhả cạp ăn thơm thơm, bùi bùi khi trộn cùng riềng, tỏi giã nhỏ và vừng.

Lá pắc nguỗn (tiếng Thái) là loại lá chữa bệnh gan, bổ máu rất tốt, đặc biệt là nhuận tràng. Pắc nguỗn có thể ăn sống, luộc chấm sả giã (như làm chẩm chéo). Hoa của pắc nguỗn làm nộm, xào với thịt bò cũng rất ngon.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 9

Pắc nguỗn gói nộm phắc vèn (cỏ bợ và phắc nhả cạp) chấm với chẩm chéo làm từ lá hạc mú sừn có một vị đắng khi ăn vào, nhưng để lại vị ngọt rất lâu trong miệng.

Lá đu đủ là một loại lá cây rất quen thuộc ở nhiều vùng, đặc biệt là vùng đồng bằng. Tuy nhiên để ăn thì đây là lần đầu tiên tôi được thưởng thức.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 10

Lá đu đủ được dùng ăn sống cùng với pắc nguỗn, quả sung, rau xà lách… chấm chẩm chéo ăn rất đậm đà hương vị.

Với phụ nữ Thái khi sinh con họ sẽ luộc chấm sả muối có tác dụng chống ung thư dạ con. Ngoài ra, lá đu đủ sao khô còn làm trà uống giúp chữa ung thư phổi.

Nhật ký 99 ngày xuyên Việt: Chuyện về những chiếc lá trong vườn người Thái ảnh 11

Trong bữa cơm chiều trước khi chia tay để sáng mai tôi lên đường sớm cùng vợ chồng ông Khởi – bà Viên, tôi đã được nghe rất nhiều câu chuyện về văn hoá người Thái, về những mong ước về gìn giữ văn hoá Thái cổ Mường Vạt. Nhất định ngày mai, khi chia tay, tôi sẽ dành một trang nhật kí của mình để viết về hai con người rất đặc biệt này một cách đầy trân trọng.

Tình anh em Cuba - Việt Nam trường tồn theo theo thời gian
Tình anh em Cuba - Việt Nam trường tồn theo theo thời gian
(Ngày Nay) - Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Chính quyền nhân dân Cuba Esteban Lazo Hernández tới Việt Nam là sự khẳng định ý chí của La Habana trong việc làm sâu sắc hơn nữa sự hợp tác song phương trên cơ sở mối quan hệ lịch sử anh em gắn kết nhân dân hai nước.
Đề xuất thành lập Khu Kinh tế Ninh Cơ
Đề xuất thành lập Khu Kinh tế Ninh Cơ
(Ngày Nay) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa trình Thủ tướng Chính phủ Báo cáo thẩm định về việc thành lập Khu kinh tế Ninh Cơ tại tỉnh Nam Định, mở ra tiềm năng phát triển kinh tế biển bền vững, đa ngành và toàn diện cho khu vực phía Nam của tỉnh.
Hello Kitty thu về 4 tỷ USD/năm
Hello Kitty thu về 4 tỷ USD/năm
(Ngày Nay) - Theo tờ Economist, Sanrio, công ty Nhật Bản sở hữu Hello Kitty, kiếm được gần 4 tỷ USD doanh thu từ Hello Kitty mỗi năm. Nhân vật này ước tính đã mang lại cho người tạo ra mình 80 tỷ USD trong 50 năm qua.
Liên hợp quốc cảnh báo "ngày tận thế" ở Bắc Gaza
Liên hợp quốc cảnh báo "ngày tận thế" ở Bắc Gaza
(Ngày Nay) - Ngày 1/11, các quan chức cấp cao của Liên hợp quốc (LHQ), gồm Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) và Chương trình Lương thực thế giới (FAO) cùng các nhóm cứu trợ khác, đã lên tiếng cảnh báo tình hình ở phía Bắc Dải Gaza đang ở mức "thảm họa" do xung đột leo thang.
Một đảo ở Bắc Cực biến mất
Một đảo ở Bắc Cực biến mất
(Ngày Nay) - Ngày 31/10, Hiệp hội địa lý LB Nga thông báo hòn đảo Mesyatsev đã biến mất khỏi quần đảo Franz Josef của Nga ở Bắc Cực.
Lan tỏa nghệ thuật hát bội trong cộng đồng
Lan tỏa nghệ thuật hát bội trong cộng đồng
(Ngày Nay) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình có 5 thế hệ theo nghề hát bội, Nghệ nhân Ưu tú Vũ Linh Tâm (tên thật là Nguyễn Văn Tốt, 66 tuổi) đã có hơn 50 năm gắn bó với ánh đèn sân khấu và nghệ thuật hát bội.