Sự bùng nổ của AI trong những tháng gần đây, nhờ việc phát hành các công cụ như ChatGPT và Midjourney, đã làm dấy lên mối lo ngại về việc thế giới việc làm sẽ bị ảnh hưởng như thế nào bởi cuộc cách mạng công nghệ mới này.
Các nhà kinh tế và chuyên gia việc làm đang cố gắng dự đoán công việc nào có nguy cơ cao nhất và công việc mới nào sẽ được tạo ra. Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã đồng tình với báo cáo Tương lai Việc làm, nêu chi tiết những công việc nào sẽ phát triển nhanh nhất trong 5 năm tới và những công việc nào sẽ suy giảm nhanh nhất.
Theo báo cáo, các nhân viên làm việc trong ngành ngân hàng, dịch vụ bưu điện, thu ngân và nhân viên nhập dữ liệu sẽ cảm nhận rõ rệt nhất áp lực từ AI.
Theo báo cáo của WEF, dựa trên dữ liệu khảo sát về kỳ vọng trong 5 năm tới của một số nhà tuyển dụng lớn nhất thế giới.
Báo cáo trình bày chi tiết cách các nhà tuyển dụng dự đoán 69 triệu việc làm mới sẽ được tạo ra và 83 triệu việc làm sẽ bị loại bỏ, dẫn đến việc giảm 2% việc làm hiện tại, tương đương 14 triệu việc làm. Báo cáo cho rằng sự sụt giảm này là do những thách thức kinh tế bao gồm lạm phát cao, tăng trưởng kinh tế chậm và thiếu hụt nguồn cung.
Số liệu chỉ ra rằng, nhân viên nhập dữ liệu có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất, dự kiến 8 triệu người sẽ mất việc làm trong vòng 5 năm, tiếp theo là thư ký hành chính, kế toán. Báo cáo lưu ý rằng ba nghề này cộng lại chiếm hơn một nửa tổng số việc làm dự kiến bị mất.
Trong khi đó, việc thúc đẩy áp dụng công nghệ và tăng cường số hóa sẽ gây ra sự xáo trộn lớn nhất trên thị trường lao động và sẽ là một tác động tích cực đối với việc tạo việc làm. Hơn 3/4 số công ty được khảo sát đang có kế hoạch áp dụng dữ liệu lớn, điện toán đám mây và công nghệ AI trong 5 năm tới.
Cuộc cách mạng công nghệ này cũng là "thủ phạm" gây ra tình trạng thất nghiệp diện rộng. Các ngành ngân hàng, tự động hóa, công nghệ cảm biến và các dịch vụ trực tuyến cũng đang làm giảm nhu cầu về nhân viên dịch vụ bưu chính, nhân viên thu ngân, nhân viên phòng vé và nhân viên nhập dữ liệu.
Báo cáo nêu rõ nỗ lực chống lại hiện tượng biến đổi khí hậu sẽ tạo ra khoảng 30 triệu việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch, hiệu quả và công nghệ phát thải thấp vào cuối thập kỷ này.
Các câu hỏi được đặt ra là làm thế nào để tất cả những người lao động mới này có được những kỹ năng mà nhà tuyển dụng cần trong giai đoạn tới? WEF ước tính khoảng 44% kỹ năng của người lao động sẽ bị thay đổi trong 5 năm tới, trong đó các kỹ năng nhận thức như giải quyết vấn đề phức tạp được coi là quan trọng nhất.
Một trong những kỹ năng quan trọng mà nhiều công ty muốn trang bị cho nhân viên của họ là cách làm việc với AI, dự kiến sẽ được gần 75% công ty áp dụng. Một nửa trong số doanh nghiệp tham gia khảo sát kỳ vọng AI sẽ tạo ra tăng trưởng việc làm, trong khi 25% cho rằng trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra tình trạng mất việc làm.