(Bài viết trích dẫn quan điểm của Kara Swisher, nhà bình luận về công nghệ của New York Times.)
Nhà bình luận Kara Swisher. (Ảnh: CNN) |
Vào tháng 3/2018, tôi từng phỏng vấn Marc Benioff, Giám đốc điều hành của Salesforce - công ty hàng đầu thế giới về điện toán đám mây, có trụ sở tại San Francisco. Benioff đã đưa ra một phép ẩn dụ thú vị về tác động của những công ty truyền thông xã hội, cụ thể là Facebook, tới cộng đồng.
"Facebook giống như thuốc lá vậy. Nó gây nghiện, và nó không tốt cho bạn. Do đó, chính phủ Mỹ cần phải làm đúng những gì họ đã làm với các công ty sản xuất thuốc lá: điều tra và chấn chỉnh lại hoạt động của Facebook."
Lúc đó, tôi nghĩ rằng vị CEO này chỉ đang cố tỏ ra hào nhoáng bằng một luận điểm gây sốc. Nhưng hiện giờ, sau khi đọc "The Facebook Files" - loạt 5 bài điều tra do Wall Street Journal thực hiện, tôi thấy Benioff không khác gì nhà tiên tri Nostradamus. Loạt bài trên đã chỉ ra nhiều sai sót lớn trong hoạt động của Facebook thời gian qua, đặc biệt là những điểm sau.
Facebook biết rõ mạng xã hội Instagram gây ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý của các cô gái tuổi teen, nhưng không công khai & nỗ lực giải quyết điều này. Thay vào đó, họ còn đang phát triển nền tảng Instagram cho trẻ em. Phản hồi cáo buộc này, Facebook công nhận Instagram có tác động tiêu cực tới giới trẻ, và nói nghiên cứu về tâm lý người dùng của Wall Street Journal rất có giá trị. Tuy nhiên, họ cho rằng những tác động đó không phổ biến và không dễ để giải quyết nhanh chóng.
Facebook xây dựng một hệ thống riêng cho phép hàng triệu người dùng VIP được miễn trừ khỏi các quy tắc sử dụng của họ, qua một chương trình tên là XCheck. Những người này có thể vi phạm các tiêu chuẩn của Facebook mà không bị xử phạt. Phía Facebook cho rằng việc XCheck bị chỉ trích là "hoàn toàn xứng đáng", và họ sẽ cố gắng sửa chữa nó.
Những thuật toán giúp tăng mức độ tương tác giữa người dùng của Facebook đang khiến họ trở nên giận dữ hơn. Đáp lại, Facebook cho biết bất kỳ thuật toán nào cũng có thể quảng bá nội dung phản cảm hoặc có hại, và họ đang cố gắng hết sức để giảm thiểu vấn đề.
Facebook từng không kiểm soát được vấn nạn tin giả về vaccine COVID-19. Hàng triệu bài đăng gây nghi ngờ về vaccine cho cộng đồng đã trôi nổi trên Facebook, và những người lãnh đạo nói rằng họ đã không thể kiểm soát nó. Nền tảng này cam kết sẽ ngăn chặn tất cả thông tin giả về vaccine COVID-19 sau đó, nhưng không nói rõ khi nào sẽ thực hiện điều này.
"The Facebook Files" của Wall Street Journal đã tiết lộ nhiều thông tin bí mật về hoạt động của Facebook những năm qua. (Ảnh: Wall Street Journal) |
Những tiết lộ trên của Wall Street Journal thực sự là một cú sốc với những ai đã không để ý đến bộ máy của Facebook những năm qua. Nhưng điều khiến người dùng thất vọng nhất, đó là những lời xin lỗi không hồi kết của mạng xã hội này: "Chúng tôi rất xin lỗi. Chúng tôi sẽ làm tốt hơn vào lần sau."
Không chỉ vậy, Facebook còn thường dùng một phép so sánh không mấy thuyết phục, là dù sao thì họ đã mang lại rất nhiều lợi ích cho con người, để giấu đi sự thiếu trách nhiệm của mình. Như cách mà Adam Mosseri, người đứng đầu Instagram, phân trần về những tác hại của nền tảng này với những cô gái tuổi teen: "Xe hơi tạo ra nhiều giá trị cho thế giới hơn những gì chúng đã phá hủy. Và tôi nghĩ mạng xã hội cũng tương tự như vậy."
Những lời biện hộ trên làm tôi cảm thấy ngán ngẩm. Có lẽ, những gì Marc Benioff từng nói, đó là chính phủ Mỹ cần phải điều tra và chấn chỉnh hoạt động của Facebook và những nền tảng liên quan, nên được triển khai càng sớm càng tốt.